ОњТЏстік ќазаќстан мемлекеттік медицина академиясы
v=dr/dt ескерсек, онда dA=mv
жүктеу/скачать 3,32 Mb.
|
ППЗ методичка физика каз (1)
| v=dr/dt ескерсек, онда dA=mvdv=mvdv=dT осыдан
T=ò mvdv=mv2/2 Соныменен, v жылдамдықпен қозғалған массасы m дененің кинетиткалық энергиясы T=mv 2/2 болады. (3.5) формуладан көретініміздей, кинетикалық энергия дененің массасы мен жылдамдығынан тәуелді болады, яғни жүйенің кинетикалық энергиясы оның қозғалыс күйінің функциясы болады. Потенциалдық энергия-жүйені құрайтын денелердің өзара орналасуымен анықталатын және олардың арасындағы өзара әсерлесу күшімен сипатталатын механикалық энергияның түрі. Денелердің өзара әсері күш өрістері арқылы жүзеге асады. Осындай өрістегі олардың бір орыннан екінші бір орынға орын ауыстырған кезде әсер еткен күштің жұмысы дене қандай траекториямен қозғалатынына тәуелді болмай, тек оның бастапқы орны мен соңғы орнына тәуелді болады. Мұндай өрістер потенциалды деп аталады, ал оларға әсер ететін күштер консервативті күштер деп аталады. Мысалы, серпімді, гравитациялық күштер. Егер дене бір орыннан екінші бір орынға орын ауыстырған кезде оған әсер еткен күштің жұмысы дене траекториясына тәуелді болса, ондай күштер диссипативті (консервативті емес) күштер деп аталады. Оған мысал үйкеліс күші. Аз ғана dx деформация жасайтын Fx күштің жасаған жұмысы: x dA=Fxdx=kxdx Ал толық жұмыс A=ò kx dx=kx2 /2 Сонда серпімді деформацияланған дененің потенциалдық энергиясы WP = kx2 /2 Жүйенің толық энергиясы механикалық қозғалыс энергиясынан және өзара әсерлесу энергиясынан тұрады. W=WP+Wк, яғни толық энергия потен-циалдық энергия мен кинетикалық энергияның қосындысынан тұрады. Егер сыртқы диссипативті күштер әсер етпесе, онда d(WP+Wк)=0. Осыдан WP+Wк=W=const (3.13) Ендеше, жүйенің толық механикалық энергиясы тұрақты болып қалады. Осы өрнек механикалық энергияның сақталу заңы болып табылады: өзара тек қана консервативті күштер әсер ететін жүйенің механикалық энергиясы сақталады, яңни уақыт өтуіне қарай өзгермейді. Денелерге тек қана консервативті күштер (ішкі және сыртқы) әсер ететін механикалық жүйелер консервативті жүйлер деп аталады.Механикалық энергияның сақталу заңын келесі түрде тұжырымдауға болады: консервативті жүйелерде толық механикалық энергия сақталад жүктеу/скачать 3,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|