Абай атындағы қазақ ұлттық университеті Филология институты Академик С.Қирабаев атындағы қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы Тақырыбы: “Аяз би ертегісі” Жетекші:Сыздықов.С.Қ
Дайындағандар:Әбдіқадыр Жанерке
Жиенбаева Мөлдір,Жолдыбай Гүлназ,
Аппасова Саяжан
2022-2023 оқу жылы Мақсаты: Әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені ертегі идеясы арқылы түсіндіру. “Аяз би” ертегісі бойынша оқушыны тапқырлық,ізденімпаздық сияқты қасиеттерге жетелеу,тіл байлығын жетілдіру. Жоспар Кіріспе: Аяз би ертегісінің тәрбиелік мәні Негізгі бөлім: 1.1. Ертегі кейіпкерлерін өзара салыстырады 1.2 Ертегі жанрын анықтайды 1.3Көкемдік құндылығын бағалайды Қорытынды: “Аяз би”
“Аяз би”
Кейіпкері шын өмірде болған,тарихи оқиғаға негізделген
Кейіпкері шын өмірде болған,тарихи оқиғаға негізделген
Шыншыл ертегі
Шыншыл ертегі
1
2
3
4
5
6
7
8
9
“Ойлан тап” әдісі
1.«Аяз би» ертегісінде Жаманға Меңді сұлу қандай заттар береді?
Жауабын білу
2.Меңді сұлу берген заттарды Жаман не істеді?
Жауабын білу
3. Уәзірлер не үшін шөптің жаманы деп шеңгелді алады?
Жауабын білу
4.Уәзірлер не үшін жаманды адамның жаманы деп шешті?
Жауабын білу
5.Хан уәзірлерімен келісіп,жаманның әйелін алу үшін Жаманды қайда жұмсайды
Жауабын білу
6.Уәзірлер неліктен құстың жаманы деп қырғауылды таңдады?
Жауабын білу
7.Хан Жаманды қайда көшіріп жібереді?
Жауабын білу
8.Жаман не үшін шөптің жаманы қарақоға деді?
Жауабын білу
9.Жаман тұлпардың сиырға шатыс екенін қайдан білді?
Жауабын білу
1.гауһар тас,пышақ тәрелке,қайрақ
2.қайрақты төске қойып,балғамен бөледі,тәрелкені сындырып,пышақты жетегінен сындырады,гауһар тасты қақ жарады.
3.өзі тікен,арасынан жүрсе киім жыртады,мал жемейді,шөп жаманы осы дейді
4. үстіндегі жыртық тоны мен басындағы тері тымағына,ұсқынсыздығына қарап
5.Барсакелмес
6. Үстінде жүні жоқ,уысқыны құстың жаманы осы деп қырғауылды атайды
9. Тұлпардың судан әрі-бері өткенде аузын суға малып,артқы аяғын сілкіп өтті.Сиырдың күніне қырық суарсаң да суға аузын малмай отыр
Жаман Қазақ ауыз әдебиетіндегі ел басшысының үлгілі бейнесі.Ол қарапайым,парасатты,адал,шшыншыл,көреген, тапқыр да қанағатшыл.Жаман хан болғаннан кейінде жыртық тоны мен тымағын көрген сайын ,тәубасынан жаңылмай,өзіне-өзі “Аяз би әліңді біл,құмырсқа жолыңды біл”- деп отыратын болған.
Мадан хан Ойсыз,ақылды бірақ көрсеқызар. “Алтын көрсе періште жолдан таяды”демекші, 40 уәзірдің сөзіне алданып,сенімді серігі санаған Жаманды Барсакелмеске жібереді.
Екеуі де ертегі кейіпкері
Қорытынды: Әділ бидің елін дау араламайды, Әділ патшаның елін жау араламайды. Пайдаланылған әдебиеттер: “Қазақ энциклопедиясы”, “Алтын сандық” Балтабай Адамбайұлы
