Оқулық. 2-басылым. Астана: ф олиант, 2013
жүктеу/скачать 17,71 Mb. Pdf көрінісі
|
| Бақылау сүрақтары
1. Жеміс ағашының өсу кезеңі және бүл кезеңде атқарылатын агротехникалың шаралар. 2. Жеміс ағашының жеміс салу кезеңі жөне бүл кезеңде атқарылатын агротехникалық шаралар. 1.4. Ө сіп-даму м ен ты ны ғу кезеңдері ж әне олардың сипаттамасы Ж еміс-жидек өсімдіктерінің тіршілігі бір ж ы л ішінде бір-бірінен күрт айырмашылығы бар екі кезеңге бөлінеді. Олар: өсіп-даму жөне тыныгу кезеңдері. Өсіп-даму кезеңі ж ы лды ң ж ы лы маусымына, ал тынығу кезеңі жылдың суық маусымына сай келеді. Бүл кезеңдердің ж ы лды қ циклдегі үзақты ғы өсімдіктердің түрлері мен сортта- 25 рына, жасына, табиғи ж ағдаиларға жөне агротехникаға байланысты болады. Мысалы, алманың тынығу кезеңі өрікке қарағанда үзақ болады. Субтропиктік айм ақта өсетін өсімдіктердің өсіп-даму кезеңі (8-9 ай) қалыпты аймаңқа (5-6 ай) қарағанда үзақ болады. Ж ас өсімдіктер өсіп-даму кезеңін созуға бейім келеді де, соның салда- рынан олардың тіндері толың ж етіліп болмай, үсікке үрынады. Салқын жөне ылғалды жазға қарағанда қүрғаң та ыстық жазда өсіп-даму кезеңі қы сқа болады. Өсіп- даму кезеңінің тынығу кезеңіне ауысуы ж ылдың цикл- де ж ем іс-ж идек өсім діктерінің ү зақ даму процесінде дарыған ңысңы маусымның ңолайсыз ж ағдайлары на деген маңызды қүралы болып табылады. Өсіп-даму кезеңі Ө сімдіктердің бүл кезең і ж ы л сайы н қай талан ы п оты раты н ж екелеген ңүбы лы стардан тү р ад ы . Олар фенологиялық фазалар деп аталады. Өсіп-даму кезеңі жеміс-жидек өсімдіктерінің бүршік- терінің бөртіп ашылуымен басталып, ж апы рақтарды ң сарғайып түсуімен аяқталады . Өсіп-даму кезеңі мынадай негізгі фенол огиялық фазаларға бөлінеді: 1. Бүрш іктердің жарылуы және гүлдеу; 2. Өркендердің өсуі; 3. Түйін салу және өркендердің өсуі; 4. Гүлді бүршіктердің дифференциациясы; 5. Тіндердің п ісіп -ж етілуі ж әне ж ап ы р ақ тар д ы ң Түсуі. V ' 1. Б урш ікт ердің ж арылуы және гцлдеу Бүл кезең бүршіктердің ңабыршақтарының аш ылуы мен басталып, гүлдердің ж апы раңш аларыны ң түсуімен аяқталады. • іііда А лма мен алмүртта гүлді ж әне өсу бүрш іктері бір мезгілде ашылады, ал шиеде ал дымен гүлді бүршіктер ашылады, одан кейін өсу бүршіктері аш ылады, ал беке мен ж аңғақта керісінше болады. 26 Жеміс дақылдары әр түрлі мезгілде гүлдейді. Ең алды- мен фундук, одан кейін бадам, өрік, алша, шабдалы, тәтті шие, алхоры, шие, алмүрт, алма, беке, ж аңғақ, шетен гүлдейді. Гүлдеу фазасының өтуі үшін қолайлы темпера тура: алма мен алмүрт үш ін - 15-20 С; шие, алш а жөне алхоры үш ін - 10-18 °С; шабдалы үш ін - 18-20 °С ңажет. 2. Өркендердің өсуі Өсіп-даму кезеңі басталғанда тебе бүрш іктер жөне іш інара бүйір бүршіктер ашылады. Осы кезден бастап өркендердің өсуі басталады және өркендердің үшында ж аң а бүрш іктердің пайда болуымен аяңталады . Бүл кезеңнің басында өсімдіктер ңоректік заттардың күзде ж инақталған ңорын пайдаланады, ал өрі қарай фотосин тез кезінде пайда болған ңоректік заттарды жөне тамыр- лардан келетін заттарды пайдаланады. Өркендердің өсу фенофазасының үзақтығы дақылға, сортына, жасына, ауа райына, агротехникаға байланысты. Ж ас ағаштарда бүл фенофаза 60-100 күнге, жеміс салатын ағаш тарда 40-60 күнге, ал ылғал жетіспей, азотты ңорекпен ңамтамасыз етілмегенде 20 күнге дейін созылады. Өркендердің өсу фенофазасын үш ке белуге болады: бастапқы өсу, барын- жүктеу/скачать 17,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|