30
I БӨ
ЛІМ
ЖАЗЫЛЫМ
1. Сөйлесу кезіндегі мына арақашықтықтар кімдердің арасында орнауы
мүмкін екенін жазыңыз.
Сөйлесу барысында адамдардың кеңістіктегі орны аса маңызды рөл атқарады.
Ол – тілсіз қарым-қатынастың ажырамас бір бөлшегі.
1. интимдік
аймақ –
(15-45 см
қашықтықта)
3. әлеуметтік
аймақ –
(120-400 см
қашықтықта)
2. жеке аймақ
– (45-120 см
қашықтықта)
4. қоғамдық
аймақ –
(400 см-ден
жоғары
қашықтықта)
32
II
БӨ
ЛІМ
- САБАҚ
1
ТАРИХИ ТҰЛҒАЛАР
ЗАМАНЫМЫЗДЫҢ ҮЛГІ ТҰТАР
ТҰЛҒАЛАРЫ
1. 292-беттегі сөздермен танысыңыз.
2. Сөзжұмбақты шешіп, табылған сөздердің ең бірінші әріптерін қосып
оқыңыз.
1
2
3
4
5
3
1
3
Қарым-қатынас құралы.
3
2
3
Тілі, тарихы, мәдениеті бір әлеуметтік қауым атауы.
3
3
3
Ешкінің төлі.
3
4
3
Көне түркі жазуын пайдаланып, түркі тілінде сөйлеген ежелгі тайпа атауы.
3
5
3
Туыстық атау.
3. Сұрақтар бойынша ой бөлісіңіз.
3
Қандай адамды тұлға деп есептеуге болады деп ойлайсыз?
3
Қазіргі Қазақстан қоғамында жастарға үлгі боларлық қандай тұлғалар жайлы білесіз?
3
Сіз жақсы танитын адамдардың ішінде нағыз тұлға деп санауға лайық жандар бар ма?
3
Сіз өзіңізді тұлға болуға лайықпын деп есептейсіз бе?
3
Әйгілі тұлғалардың кейбір кемшіліктері де «ұлы» деген пікірмен келісесіз бе?
4. Бағандарда ұсынылған қазақтың тарихи тұлғаларының есімдерін өзара
сәйкестендіріңіз.
І
ІІ
ІІІ
IV
1 әл-Фараби
А әнші
1 Абылай
А ұстаз
2 Бұқар
Ә
батыр
2 Шоқан
Ә сері
3 Амангелді
Б ақын
3 Жамбыл
Б хан
4 Құрманғазы
В жырау
4 Қабанбай
В ғалым
5 Күләш
Г суретші
5 Ыбырай
Г ғарышкер
6 Шара
Ғ
дана
6 Ақан
Ғ ақын
7 Ә. Қастеев
Д биші
7 Шәкәрім
Д жыршы
8 Абай
Е күйші
8 Тоқтар
Е батыр
6. Суретте берілген көрнекті тұлғалар жайлы пікір алмасыңыз.
7. Пікірталас өткізіңіздер.
8. Тұжырымдар бойынша аргументтеріңізді түртіп алыңыз.
І
ІІ
34
II
БӨ
ЛІМ
ОҚЫЛЫМ
1. Екі бағанда ұсынылған сөздерден сөз тіркестерін құраңыз.
А
Ә
1 – Г ___
Қазақстаннан
А
рет
2 – _____
тұңғыш
Ә
жүргізген
3 – _____
ұлттық
Б
кеңістігі
4 – _____
ғарыш
В
өткізген
5 – _____
бірнеше
Г
шыққан
6 – _____
зерттеулер
Ғ
ғарышкер
7 – _____
рекордтар
Д
киім
8 – _____
сынақтан
Е
кітабы
2. Синонимдерді сәйкестендіріңіз.
1 – _Ғ_
тұңғыш
А
ат
2 – _____
есім
Ә
әлем
3 – _____
әсер
Б
тексеру
4 – _____
ғалам
В
озат
5 – _____
сынақ
Г
ықпал
6 – _____
үздік
Ғ
алғашқы
3. Бос орындарға тиісті қосымшаларды қойыңыз.
1. Қазақ_____ тұңғыш ғарышкері.
2. Рекордтар кітабы_____ енген.
3. Реактивті ұшақ_____ жаңа түрі.
4. Ашық ғарыш_____ шыққан.
5. Радиация_____ миға әсері.
6. Қазақтың ұлт_____ киімдері.
7. Твиттер әлеумет_____ желісінде
.
8. Есім_____ айшықталып жазылған.
4. Оқыңыз.
ҒАРЫШТЫ БАҒЫНДЫРҒАН ҮШ ҚАЗАҚ ҚЫРАНЫ
Тоқтар Әубәкіров – қазақтың тұңғыш ғарыш-
кері, Талғат Мұсабаев – Тәуелсіз Қазақстаннан
шық қан тұңғыш ғарышкер, ал Айдын
Айымбетов
–
ғарышты
бағындырған
Қазақстанның тұңғыш азаматы (Т. Әубәкіров
КСРО азаматы ретінде, ал Т. Мұсабаев Ресей
азаматы ретінде ұшқан болатын).
Т. Әубәкіров ғарышта 7 күн 22 сағат 13 минут,
Т. Мұсабаев 341 күн 9 сағат 48 минут, ал
А. Айымбетов 9 күн 20 сағат 13 минут 51 секунд
болған.
35
II БӨ
ЛІМ
Әлемнің 256-ғарышкері Т. Әубәкіров – бірнеше
рет рекорд орнатып, Гиннестің рекордтар кітабына
енген тұңғыш қазақ ғарышкері. Т. Әубәкіров
реактивті ұшақтың 50-ден аса жаңа түрін сынақтан
өткізген.
Т. Мұсабаев ғарышта 1994 ж. – 126 тәулік, 1998 ж. – 208 тәулік және
2001 ж. – 8 тәулік болған.
Т. Мұсабаев – ашық ғарыш кеңістігіне алғаш шыққан тұңғыш
қазақстандық ғарышкер. Ол ғарыш стансасынан тыс ашық ғалам
аясында жалпы мерзімі 41 сағат 21 минут болған. Гиннестің үздік
табыстар кітабына бір айдың ішінде 5 рет, барлығы 30 сағат 8 минут
ұзақтығымен ашық ғарышқа шыққаны үшін есімі айшықталып
жазылған.
А. Айымбетов – ғарышқа ұшқан тұңғыш Қазақстан
азаматы. Ол ғарышта қазақстандық ғылым үшін зерт-
теулер жүргізіп, радиацияның миға әсерін зерттеген.
А. Айымбетов – ғарышта қазақтың ұлттық киімдері
мен тағамдарын дәріптеген. Бұған оның ғарышқа са-
пары барысында «Твиттер» әлеуметтік желісінде жа-
риялаған жазбалары дәлел болады.
(А.Жанай http://reactor.inform.kz)
Достарыңызбен бөлісу: 
