Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53



Pdf көрінісі
бет51/292
Дата06.10.2023
өлшемі11,51 Mb.
#113253
түріОқулық
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   292
Байланысты:
tokpanov-kartografia

2.19 сурет
.
Бұрмалану эллипсінің түрлері: А–тең ауданды проекциядағы, 
Ə–еркін проекциядағы, Б–тең аралық проекциядағы меридиандардың 
бойындағы, В– тең аралық проекциядағы параллельдердің бойындағы, 
Д–сызба-нұсқада 45º бұрыштың бұрмалануы көрсетілген
Жарты шарлар мен жеке материктер карталарының 
проекциялары. 
2.2 тақырыпта азимутты проекцияның жалпы 
ерекшеліктері қарастырылғандықтан басты назар оқу картала-
рында қолданылатын əр түрлі перспективті жəне перспективті 
емес азимутты проекциялардың жеке нұсқаларына аударылады.
Перспективті азимутты картографиялық тордың сыртқы 
пішіні мен бұрмаланудың таралуы жобалау сəулелері тарала-
тын кеңістіктік нүкте жобалау орталығына тəуелді болады. Бұл 
айырмашылықтарды қалыпты картографиялық тордың мысалын-
да қарастырайық. 
Шардың (глобустың) бетінен жанасу жазықтығы Р көшіретін 
жобалау орталығы шардың орталығында (К
1
), бетінде (К
2
), со-
нымен қатар бейнелеу жазықтығына қарама-қарсы глобустың 
полярлық білігінің бойында шардан тыс белгілі бір қашықтықта 

3
) жəне сол білікте шексіз қашықтықта (К
4
) орналасуы мүмкін 
[2.20-сурет].
Егер К нүктесі шардың ортасында орналасса, оны 
орталық 
проекция
деп атайды. Оның қалыпты торы 2.21-суреттің сол 
жағында кескінделген. Суретте картографиялық тордың ¼ 
бөлігі бейнеленсе де оның айырмашылықтары айқын көрінеді. 
6–1171


82
Бұл тордан полюстен қашықтаған сайын меридиандардың ара 
қашықтарының біртіндеп артуы радиустың (меридианның) 
бойындағы ұзындықтың бұрмалану көрсеткіші 
m
полюстен 
алыстаған сайын біртіндеп артатындығын көрсетеді.
Біршама аз болса да проекцияда параллельдердің аралығын-
дағы бұрмалану көрсеткіші 

артады. Өз кезегінде ауданның бұр-
малануы да байқалады. [3.23-сурет]

Картаның əр нүктесінде ω 0° 
тең болмайтындықтан пішінде бұрмаланады. Олардың барлы 
ғы 
2.20-суретте көрсетілген. Қасиеттері жағынан орталық жəне сте о -
ре ографиялық азимутты проекциялар еркін проекцияларға жа та ды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   292




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет