336
Қара шірінді мөлшері бұл топырақтарда 4% арасында. Қара
қоңыр топырақтың морфологиялық құрылысы төмендегідей:
А – 0-20 см, қара қоңыр түсті, нығыздалған, 35-45 см-ден əк
кездеседі.
ВС – 50 см-ден төмен ашық ақшыл, көптеген əк қосылыстары бар.
С – 100-120 см-ден гипстелген аналық тау жынысы қабаттары
кездеседі.
Бұл зонаның өзі де терістіктен оңтүстікке қарай жылжыған са-
йын бірнеше зонашаға бөлінеді. Зонаның ең солтүстік бөлігінде
күңгірт қара-қоңыр топырақ, орталығында
жай қара-қоңыр
топырақ, ал оңтүстігінде
ашық қара-қоңыр топырақтар кездеседі.
Ең терістігіндегі зонаша құрғақтау дала саналса, ортасындағы зона-
ша – нағыз құрғақ дала, ал зонаның оңтүстік шеткі бөлігі жартылай
шөл (шөл дала) зонашасының үлесіне тиеді. Бұл топырақтарды пай-
далануды Қазақстан мысалында қарастырамыз.
Ауа райының құрғақтығынан зонаның басым бөлігін жайылым
алып жатыр. Зонада сортаң жəне сорланған топырақтар мол. Деген-
мен, күңгірт қара қоңыр, жай қара қоңыр топырақтар зонашаларының
кейбір аймақтарында жыртылған жер көлемі бұл зонашалардың 20-
30%-ға жуығы құрайды.
Достарыңызбен бөлісу: 
