Жеткіншектің ұжымдағы қарым-қатынасы

3. Жеткіншектің ұжымдағы қарым-қатынасы

Жеткіншектік кезеңге өтудегі баланың жеке басының қалыптасуындағы түбегейлі өзгерістері сана-сезімнің дамуын- дағы сапалық өзгеріспен анықталады, сондықтан бала мен ортаның арасындағы бұрынғы қатынас бұзылады.

1. 
   Топтың адамгершілік бағытындағы бағдарының мазмұны. (Топ мүшелері мақсатының, мотивтерінің бірлігі)
   
2. 
   Ұйымдасқан бірлік
   
3. 
   Кез келген іс-əрекет түрінде топтың бірлескен даярлығы.
   
4. 
   Психологиялық бірлік (интеллектуалды, эмоциялы, еріктік) Ұжымның екі қыры болады. Біріншіден, іс-əрекет түрлері мен сипаты, мүшелерінің санын анықтайтын педагогтық саналы əрі мақсатты ықпалының объектісі. Екіншіден, балалар тобы өзгеше əлеуметтік психологиялық заңдылықтарға сүйенген, салыстырма-
   

1. 
   Референтті топтың жағымды не жағымсыз болуына байла- нысты əлеуметтік салыстыру қызметін атқарады.
   
2. 
   Референт топ адамның қалыптасуына байланысты ережелер мен нормалардан тұрады, сондықтан нормативті қызмет атқарады. Жағымды психологиялық ахуалмен сипатталатын ұжым ғана жеке тұлғаның қалыптасуына ықпал ете алады. Психологиялық ахуал – ұжым мүшелерінің адамгершілігімен анықталатын, жеке жəне іс-жағдайындағы өзара қатынастар эмоционалды дəрежеде
   

1. 
   Атаулар тобы – ұжымдық дамудың нақты көрсеткіші жоқ, тек қағаз жүзінде ғана болады. Ортақ қызығушылық біріккен іс- əрекеттің азғантай тəжірибесі бар қатынастармен анықталады.
   
2. 
   Ассоциация – өзіндік ортақ іс-əрекеттің мақсаты, құрылымы бар, бірақ біртұтас əлеуметтік психологиялық бүтін бола алмайды.
   
3. 
   Корпорация – ортақ мақсат жəне оны жүзеге асырудағы іс-əрекеттің біртұтастығымен анықталады. Осындай топтарға тəн серіктестік, топ мүшелерінің өзара əрекеттестігі, қарым- қатынастың белгілі бір дəрежеде топтық тəжірибені құрап, оның сол іс-əрекет түрінде даярлығын қамтамасыз етеді.
   
4. 
   Ұжым – дамудың ең жоғары деңгейі. Іс-əрекеттің негізінде қоғамдық құны, мақсаттары мен мотивтері бар мұндай топ даярлықтың, психологиялық біліктің ең жоғарғы деңгейін сипат- тайды.
   

1. 
   Өзара жеңілдік, яғни сол серіктердің қатысы екеуінің де іс- əрекетінің тиімділігін арттырады.
   
2. 
   Өзара қиналу, яғни өзара қатысу əрқайсысының іс- əрекетінде қателіктердің пайда болуына ықпал етеді.
   
3. 
   Біржақты жеңілдік – бір серігінің қатысы басқасының іс- əрекетін жеңілдетеді (мысалы, ересек пен бала).
   
4. 
   Біржақты қиналу – бір адамның қатысы екіншісіне кері əсерін тигізеді.
   
5. 
   Тəуелділік – екеуінің қатысы ешқайсысының іс-əрекетіне əсер етпейді.