Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
kartabai munai gas ken
| 19.2-сурет. Теңіз қараңы гидротехникалық құрылымдарының
аймақтарының жаралық және аралық коррозиясы 19.3-сурет. Теңіз қайраңы гидротехникалық құрылымдарының коррозиялық бұзылулары Металл құрылымдарды тексеру барысында механикалық бұзылулары, элементтердің кеңістікті орналасуларының өзгеруі, металл беті сыртқы түрінің өзгеруі, коррозия өнімдерінің бетте таралуы және олардың сипаты, қорғаныстық жабындардың немесе құрылғылардың сақталымдық дәрежесі қарастырылып, тіркелулері қажет. Металл құрылымдардың коррозия жылдамдықтарының аномальдық ауытқуларын анықтау жағдайында, сонымен қатар құрылымдардың электрохимиялық қорғаныс жүйесі жұмысының тиімділігін анықтау керек болған жағдайларда электродтық потенциалды және катодтық полярлануды өлшеу жүргізіледі. Коррозиялық ақаулар туралы және болаттың беріктіліктік көрсеткіштері туралы ақпарат алу мақсаттарында құрылымның өзінен үлгілер алу қажет. Металл құрылымдар қабырғасы қалыңдықтарын орнында өлшеуді 510 ультрадыбыстық қалыңдық өлшегіштермен жүргізуге кеңес беріледі; ал коррозияға қарсы (антикоррозиялық) жабындардың қалыңдықтарын өлшеуде магниттік қалыңдық өлшегіштермен жүргізіледі. Жалға алынғандардың орындалғанын элементтердің коррозия жылдамдықтарын анықтауда негізгі мәліметтер негізінде сәйкес стандартқа немесе ТШ (техникалық шарттарға) негізделе жалға алынған кәсіптердің немесе құбырлардың геометриялық өлшемдері қабылданады, ГТҚ (гидротехникалық құрылым) коррозия жағдайларын талдау үшін екі түрлі құрылымды екі айлақтың тозуларын қарастырамыз. Эстакадалық типті және больверк типтік құрылымдарды тал- дау барысында олар технологиялық жүктемелері бойынша емес, қадалық негіз құрылымдары элементтерінің ескерулері бойынша салыстырылады. Бұл салы- стырулар бұзылуларының ұқсас белгілерін анықтау үшін және теңіздік ортада құрылым элементтерінің жұмыстары бойынша салыстырмалы сипаттамаларын анықтау үшін жасалынады. Мәнді коррозиялық бұзылулар су шашыраған және ауыспалы сулану аймақтарында бақыланды. Теңіз суындағы жалпы коррозия жылдамдығы көміртекті және төменқоспаланған болаттар үшін бірдей және 0,05-1мм/ жыл құрайды, сонымен бірге төменқоспаланған болаттар, әсіресе пісірілген қосылыстардың термиялық әсер ету аймақтарындағы марганецтік болаттар жаралық коррозияға да ұшырайды. Түрлі маркалы болаттардың коррозиялық күйлерінің айырмашылықты болуы олардың пісірілген қосылыстарына байла- нысты. Бұл пісірмелі қосылыстардың үш элементтерінің электродтық потен- циалдары айырымдарымен анықталынады: негізгі металл, пісірмелі жік және термиялық әсер ету аймағы. Сондықтан да пісірмелі электродтарды және пісіру технологиясын таңдау аталған элементтері бірдей потенцалға ие болуға тиіс есебінен жүргізіледі. Оған қол жеткізу үшін сәйкес пісіру материалдарын таңдау арқылы жүзеге асырылады. Коррозия жылдамдығына қатты әсер ететіндердің бірі илемдік қабыршақтар. Олардың электрөткізгіштігі жоғары, болат және хром, мыспен легирленген болат потенциалдарымен салыстырғанда теңіз суындағы оның стационарлық потенциалы 0,3-0,5В. Сондықтан да гидротехникалық құрылымдар құрылысында қабыршақтарды алып тастау міндетті болып та- былады. Қабыршақтардың болуы, су ағынында дифференциалдық аэрация жағдайы, механикалық кернеулер және т.б жаралық коррозияның пайда болуы- на мүмкіндік туғызады, оның жылдамдығы орташа есеппен -0,01-0,1мм/жыл құрайды, ал ең жоғарғысы – 0,4-1,0 мм/жыл. Пайдалану және қорғаныстық құралдар жағдайына байланысты гидро- техникалық құрылымдар су асты аймағында коррозия жылдамдығы өзгеріп отырады. Мысалы, жалға алынған қабыршақты металл құрылымдарды қолдануда және тиімділікті қорғаныстық құралдардың болмауы жағдайында су- асты аймағында 1мм/жыл дейінгі жаралық зақымдану орын алады. Кезбе тоқтар әсерінен немесе гидротехникалық құрылымдар құрылысын аяқтау немесе жөндеу жұмыстары кезіндегі пісіру жұмыстарын дұрыс емес электрмен қамту 511 нәтижесінде болатын электрокоррозия жағдайында коррозиялық бұзылуылар 5 мм/жыл жылдамдықпен дамуы мүмкін. Қатып қалған порттарда пайдаланыла- тын гидротехникалық құрылымдарда, яғни бояулық лакты жабындалулар жыл- дам бұзылатын және бұзылуылар эрозиялы-коррозиялық сипатты орындарда коррозия жылдамдығының (0,5 мм/жыл) артуы орын алады. Ауыспалы сулану және су асты зонасындағы металқұрылымдар теңіз суының әсер етуіне ұшырайды, бірақ коррозия сипатына әсер ететін спецификалық айырмашылықтары болады: - теңіз суының және атмосфераның қайталама-кезеңдік әсер етуі, яғни оттегі бойынша диффузиялық шектеулердің болмауы; - арқандап байлау кезіндегі бояулық лакты жабындардың механикалық бұзылулары. Ауыспалы сулану аймағындағы коррозияның орташа жылдамдығы су асты аймағымен салыстырғанда біршама үлкен (0,05- 0,20 мм/жыл), ал жаралы коррозияның ең жоғарғы жылдамдығы 1 мм/ жыл құрайды. Ауыспалы сулану аймағы ауданындағы қорғаныс құралдары ретінде бояу- лық лакты жабындар қолданылады, оларға келесідей қосымша талаптар қойыла- ды: теңіз суларындағы, атмосферадағы тұрақтылығы және жоғары абразивтік тұрақтылық. Теңіз атмосферасының жоғары коррозиялық агрессивтілігіне қарамастан су үсті құрылымдардың коррозия жылдамдығы оларды тексе- ру және лакты бояулық жабындарды қалпына келтіру қол жетімділікті болуы себебінен 0,1 мм/жыл аспайды. Көміртексіздендірілген және төмен қоспалан- ған болаттардың есептік жылдамдықтары қалқыма бұрғылау құрылғыларын құрылымдау және бөліну ережелерінде келтірілген: коррозия жылдамдығы қалқымалы бұрғылау құрылғылары мен теңіз стационарлық қабаттары жағ- дайында таңдалған болаттардың тозуы туралы мәліметтер бойынша, мұндағы металл құрылымдары бетіндегі қабыршақтар болуымен, тозуды азайту бойын- ша қорғаныстық іс-шаралардың оң әсерін ескерусіз қабылданады, қалқымалы бұрғылау құрылғыларының және теңіз стационарлық қабаттың элементтерінің есептік коррозия жылдамдықтары жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|