Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Оқулық»

122
7-ТАрАу
ТЕҢІЗ ҰҢҒЫМАЛАрЫН БҰрҒЫЛАуДЫҢ 
ТЕХНОЛОГИясЫ МЕН ТЕХНИКАсЫ 
Теңіз акваторияларында ұңғыманы бұрғылау кен орындарында минералды 
ресурстарды іздеу, барлау, өндіру, оларды өңдеу үшін қажет. 
Құрлыққа қарағанда теңізде ұңғыманы бұрғылау қиын және қымбат. Теңіз 
акваторияларында жұмыс істеу шарттары метеорологиялық және гидрологиялық 
қиындықтарына байланысты. Пайдалану ұңғымаларымен жұмыс кешенін 
орындау және бұрғылау қондырғысын орналастыру негіздемесі теңізде ар-
найы қолданылуы қажет, оған себеп (желдер, мен толқындар, судың еңгейінің 
көтерілуі, судың қайтулары, судың ағыны, тұман, қар мен горизонтальдық 
көрініс, мұзды режим, су мен ауа райының температурасы) ұңғыма сағасының 
сулы кеңістіктің түбінде болуы.
7.1-сурет. Теңізде көлбеу ұңғыларды бұрғылау
Суасты жұмыстарын орындау және бұрғылаудың горизонтальдық озық тех-
нологиялары мұнай қорын тиімді өндіру үшін қолданылады.
Ағынның немесе желдің бағытындағы орналасқан қондырғылар дрейф және 
қирауға ұшырайды, палубада орналасқан аспаптар мен құрылғылар бұзылады. 
Теңіздегі желдер, толқулар және ағындар әсері сулы ортада орналасқан ұңғыма 
түбінің сағасын тербеліске ұшыратады, ол жүзбелі бұрғылау қондырғысына 
зиянын тигізеді. Сондықтан бұрғылау қондырғысында жұмыс істеп жүрген 
адамдарға тербеліс қатты әсер етеді. Негізінде теңіздегі толқулар өте зиян және 
бұрғылау кезінде толқынның соғуы тұрақты бұрғылау қондырғысы негіздемесіне 
зиян келтіруі немесе оны қиратып тастауы мүмкін.

123
Теңіз түбіндегі борпылдақ жыныстар әдетте қатты суланған. Ұңғыманы 
бұрғылау кезінде, мұндағы жыныстарда кернді және ұңғыма оқпанының 
тұрақтылығын сақтау үшін техникалық қосымша қосылыстар қолдану ке-
рек және технологиялық шаралар жасалуы тиіс, және де көптеген қосымша 
материалдық шығын талап ететін және қоршаған ортаны қорғаудың қатаң та-
лаптарын қанағаттандыруы қажет.
7.2-сурет. Теңізде мұнай қорын тиімді игеруде көлбеу 
ұңғыларды бұрғылаудың жаңа әдісінің сұлбасы
Өзгеше, ерекше гидрологиялық және метеорологиялық шарт теңіздегі 
әдістерді қолдану тиімділігін төмендетіп, мүмкіндігін шектейді. Құрлықтағы 
техникалық жабдықтар мен бұрғылау технологиясы теңізде қолданылады. 
Теңіздегі кен орындарында минералдық ресурстарды өндіру үшін бұрғылау 
ұңғымасының тиімділігін арттыру, әлі күнге дейін суасты жұмыстарының ең 
басты мәселесі болып табылады. Теңізде ұңғымаларды бұрғылау және пайда-
лануды экономикалық тиімді ету үшін, қымбат тұратын массивті теңіз тұрақты 
және жартылай тұрақты қондырғыларын, тиегіш конструкцияларын орнала-
стыру қажет болады. Олар құрлықта жетік меңгеріліп, бұрғылау технология-
ларын қолдануға және дәстүрлі бұрғылау техникаларына орналастыруға, иге-
руге, мұнай мен газды тасымалдауға дайындауға мүмкіндік береді. Теңізде 
барлау ұңғымаларын бұрғылау, бұрғылау құрылғылары мен технологияларының 
түбегейлі жаңа конструкцияларын қолдану қажет. Түбегейлі жаңа конструкция 
ретінде, аз шығын шығарып жоғары сапалы және экологиялық, қоршаған орта 
мен техника қауіпсіздігі ережелерін сақтау қарастырылады.
Мұндай техника және технологияларды жасау, ең алдымен, теңізде 
бұрғылау технологиясы мен қазіргі заманауи техникалық жалпылама бағалауды, 
тәжірибеде қолдану үшін қажет.

124

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: