Оқулық Алматы «Атамұра» 2018 (ХVІІІ-ХІХ ғасырлар) ҚазаҚстан тарихы



Pdf көрінісі
бет111/181
Дата25.09.2022
өлшемі7,96 Mb.
#40160
түріОқулық
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   181
Байланысты:
8-СЫНЫП АТАМҰРА

тірек сөздер:
• Басыбайлы
тәуелділік
• Жер көріп
қайтушылар
шығармашылық тапсырма
Шаруалар егер 1861 жылы 
басыбайлы тәуелділіктен 
құтылмағанда, Қазақстан 
аумағына келер ме еді?
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


131
лар Қа зақстанды орыс империясының сарқылмас мол астығы бар алып 
қойма сына айналдыруы тиiс деп үмiттендi. 
Өлкенi казактар арқылы отарлау экономикалық тұрғыдан ойда ғы-
дай оңды нәтиже бермедi. Казактар өл кедегi әскери гарнизондар мен 
ше неунiктер тобының өзiн де азық-түлiкпен жартымды қамтамасыз ете 
ал ған жоқ. Оның үстiне, Ре сейдiң ол жақта қалған жер сiз шаруаларын 
жаңа жерде емiн-еркiн тамаша өмiр сүруге бо лады екен де ген хабар лар 
мен хаттар елiк тiре елең деттi. Мұның өзi орыс шаруаларын одан сайын 
жап пай қоныс ауда руға қызықтыра түстi.
Қазақстан аумағына шаруаларды қоныс 
аударту себептері
Шаруалар бүліншілігінің өрши 
түсуін болдырмау
Қоныс аударушы шар уалар есе-
бінен қазақ өлкесіндегі өзінің 
сенімді тірегін қалыптастыру
Қазақтарды отырықшы 
өмір салтына көшіру
Шаруаларды жергілікті 
халықты христиан дініне 
енгізу мен орыс тандыруда
пайдалану
Қазақстанды орыс 
империясының 
мол астығы бар
қоймасына айналдыру 
2. Шаруалардың жаппай қо ныс аудара бастауы. 1866 жылы Ба тыс Сiбiр 
Бас басқармасы шаруалардың Қазақстан аумағына өз бет терiнше қоныс 
аударуына рұқ сат еттi. Алғашқы қоныс аудару шылар Сiбiрдiң әртүрлi 
қалаларындағы мещандар және Тобыл гу бер ниясындағы Қорған және Есiл 
округтерiндегi шаруалар болды. Олар Көкшетау округiнiң аумағындағы 
Саумалкөл деген жерге келiп ор наласты. Қоныс аударушылардың бiр 
бөлiгi казак станицаларына жайғасты. 
Қазақстанға қоныс аударғысы келген орыс шаруалары әдетте ең ал-
дымен жер көрiп қайтушыларды (ходоктарды) жiбердi. Олар өздерiне 
қолайлы деген жерлердi таңдап, қазақтардан жалға алды, жыртып, тұ-
қым септi. Жердiң құнарлы екенiне көздерiн жеткiзген олар, ұзақ мер-
зiмдi жалға алу жөнiнде келiсiмшарттар жасасты, өз де рiнiң жер лестерiн 
неғұрлым тезiрек жетуге шақырып, жанталаса әрекет еттi. Орыстардың 
елдi мекендерi пайда бола бастады. Кейiн ол жерлер өзi нiң бұрынғы 
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


132
иелерi байырғы халықтан тартып алынып, қоныс аударып келген орыс 
шаруаларының иелiгiне заңдастырылып берiлдi. 
Шаруаларды iшкi Ресейден Қазақстанға қоныс аударту жөнiнде 
алғаш рет бастама көтерушiлердiң бiрi Жетiсудың әскери губернаторы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   181




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет