7 БӨЛІМ
ОМЫРТҚА БАҒАНАСЫ МЕН ЖҮЛЫННЫҢ
КЛИНИКАЛЫҢ АНАТОМИЯСЫ
7.1. Жалпы сипаттамалар
Шекаралары. О м ы ртңа бағанасы ш үйде сүйегінен ң үй ы м ш аң -
қа дейін созы лған ж е л к е , кеуде, бел ж ән е сегізкө з — ң ү й ы м ш а қ ай-
мақтары нан түрады . О м ы ртңа бағанасы 33 — 34 ом ы ртң а, ом ы ртңа-
лар арасы ндағы ш ем ір ш ек (диск) ж ән е б айлам дардан ң ү р ы лған .
7.2. Омыртңалардың рельефтік, нысаналың
және проекциялың анатомиясы
О м ы ртңаларды ң ж о т а л ы қ өсін ділері ж ән е ң аб ы р ғал ар бүры ш ы
ортаңғы сы зы ң қ ап тал д ар ы н д а е к і ж ү л ге қ ү р ай д ы .
О ларда арқа-
ның ж азаты н бүлш ы ң еттері ор н ал асқан .
Ортаңғы сы зы қ бойы нда VII м ойы н ж ән е I кеуде о м ы ртң алард ы
сипап байңауға болады .
VII кеуде о м ы р тқ асы н ы ң ж о тал ы ң өсіндісі әр у аң ы тта ж ау ы -
рынның төменгі б үры ш ы н а сәй кес келед і.
XII кеуде ом ы ртңасы X II қ аб ы р ға д еңгей ін де о рн аласң ан .
М ыңын ң ы р л ар ы н ы ң үстім ен ж ү р гізіл ге н сы зы қ IV бел омы рт-
қаны ң түсы нан кесіп өтеді.
О мы ртқа ж отасы ш үйде сүйегінен сегізкөзге дейін
ж етед і ж ән е
оның ң үрам ы н а ом ы р тқ алар м ен бірге, оларды ң о р ш аған ж ү м саң
тіндер де ңосы лады .
Ж оғарғы бөлігі — VII м ойы н о м ы р тң асы н а дейін ж е л к е ай м ағы
(regio nuchalis) деп атал ад ы .
462
1 бөлім.
Жалпы сұрақтар
Сүйек-бүлшықет нысанасы: Д ене бітім і м ы ң ты , б үлш ы ң етті
адам дарда ортаңғы сы зы қ ты ң ж а н ы н а н
m m . erectores
spinae-дің ек і
ү зы н ш а (
I. sacrospinales) ж о тасы кө р ін ед і. И ы ң ай м ағы н д а ол ж ар-
ты лай , тр ап ец и я тәр ізд і бүлш ы ң етп ен
(т . tra p e ziu s) ж аб ы л ад ы .
А рңаны ж а зу ш ы б ү л ш ы қ ет (
т . erector spinae) өте ж а қ с ы д ам ы ған .
М ойын ж ән е бел бөлімдерінде о л ар д ы ң ң ы р ы ш ы ғы ң қ ы түрады .
Сонды ңтан оны ң ортасы ндағы о м ы р тқ ан ы ң ар тң ы өсін ділері ж үл-
ге түбінде ж а т қ а н с и я қ т ы кө рін еді. М о й ы н н ы ң
p ro tu b era n tia occipi
ta lis e x te rn a -дан төмен I —II м ойы н ом ы р тң асы н ы ң ар тң ы өсіндісін
бай қау ға болады , ал одан төм ендегі өсін ділерді а н ы қ т а у ң иы н дау.
VII мойы н о м ы р тқ асы н ы ң ар тң ы өсіндісі
ж аң сы бай ң алад ы ж ән е
басты игенде ж а қ сы кө р ін ед і, сон д ы қтан оны ш ы ғы ң қ ы ом ы ртң а
(vertebrae p ro m in en s) деп атай д ы
( 7.1 а, б с ур ет т ер ). Сол си я ң т ы I
кеуде ом ы ртң асы н ы ң ар тң ы өсіндісі де ар тң а ш ы ғы ң қ ы орналаса-
ды. Оны VII мойы н о м ы ртқасы м ен ш атасты р ы п алу ға оң ай болады .
Кеуде о м ы р тң алар ы н ы ң ж о та өсін ділерін ,
әсіресе кеу ден і игенде,
сипап байңауға болады .
Достарыңызбен бөлісу: