224
4 бөлім. Бастың клиникалық анатомиясы
XII жұп, тіласты нерві (n.
hypoglossus). Қ о зға л т қ ы ш нерв. Яд-
росы ромб тәр ізд і ш ұ ң қ ы р д ы ң төм енгі болігінде п р о е к ц и я л ан ы п ,
ж ұ л ы н н ы ң 2-ш і сегм ентіне дейін ж а л ғас а д ы . Н ерв бас қорабы -
нан ж ү тң ы н ш ақ асты өзегі а р қ ы л ы (
canalis hypoglossi) ж ү тң ы н -
ш аң асты ндағы в ен ал ы қ өрім м ен
(p le x u s venosus canalis hypoglos
s i) бірге ш ы ғады . Н ерв ж а р аң а т та н ғ ан д а
ау ы зд ан ш ы ғар ған тіл
заң ы м д алған ж а ғы н а қ а р ай бүры лады . Ол н ервтей тін м ой ы н н ы ң
алд ы ң ғы б үлш ы ң еттері сем иді, көм ей ң и сай ы п түрады .
4.3.10. Мидың қабықшаларының хирургиялық және
проекциялық анатомиясы
Мидың қатты қабықшасы (
d u ra m ater).
М идың ң атты ң абы ң ш асы бір-біріне ж аб ы сқ ан е к і ж ап ы р аң -
ш адан қ ү р ал ған . Б ассү й ек ңуы сы іш ін төсей оты ры п , күм б езд ің
сүйектерім ен
бос бай лан ы сң ан , ал бас н егізі сү й ектер ім ен , әсіресе
тігістердің бойы нда ты ғы з б ай л ан ы сы п , ң и ы н д ы ң п ен аж ы р аты -
лады . С онды қтан қ а б ы қ ш а мен сү й ек ар асы н д ағы қ а н үю лар (эпи-
дуральды гем атом алар) бас сү й егін ің күм безіне к ең тар ай д ы . Қа-
б ы қш ан ы ң бас сү й егін ің н егізін е б екітіл у ай м ағы ө згер м ел і. М иды ң
қ атты қабы ғы 3 а р тер и я бүтаңтары а р қ ы л ы
қан м ен қ ам там асы з
етіледі:
a. m eningea a n terior et m edia ж ән е
posterior; о м ы р тң а арте-
ри ясы
(a. vertebralis) ан ағү р л ы м ү л к ен ір егі;
a. m en in g ea m e d ia -меи
үш тасады .
A. m eningea m edia бас қ у ы сы н а біз тәр ізд і тесік (
fora m en
spinosum) арңы лы к ір іп , сам ай сү й егін ің
іш к і бетіне о рн аласы п ,
онда баты ң қы із қ ал д ы р ад ы . Т ам ы р л ар м и д ы ң ң атты қабы ң ш асы -
ны ң сы ртңы ж а п ы р аң ш асы н д а о р н ал асқ ан . Қ ан ағуды то қ тату ү ш ін
там ы рды ң асты н а инем ен ж іп ө тк ізу ге тура к елед і.
D u ra m a ter-д щ
көптеген веналары си н устарға қ ү й ы л ад ы . Қ аб ы қ ш а л ар әр тү р л і
нервтер арңы лы нервтенеді. А л д ы ң ғы ш ү ң ң ы р д а —
п. ethm oidalis,
ортаңғы ш ү ң қ ы р д а —
п. trig e m in u s, а р тқ ы ш ү ң ң ы р д а —
п. vagus
ж әне
п. hypoglossus орн аласады . Күмбез ай м ағы н д а
м и д ы ң қ атты
ңабы қш асы ү ш т ік нерв бүтаңтары м ен ң ам там асы з етіледі.
М иды ң қ атты ң абы ғы ө зін ің өсін ділері а р қ ы л ы бас қу ы сы н ке-
лесідей бөледі:
1) ж о ғар ғы о р ақ ш а өсіндісі
(processus falciform is superior) (
fa lx
cerebri) ж ің іш к е бөлігім ен ң о р азд ы ң а й д ар ш ы ғы н а (
crista
galli), ал к ең н егізім ен ш ү й д ен ің іш к і төм пегіне
(e m in e n tia
Достарыңызбен бөлісу: