Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }



Pdf көрінісі
бет114/342
Дата29.09.2022
өлшемі28,32 Mb.
#40834
түріОқулық
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   342
Байланысты:
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ

XI жүп, ңосымша нерв (п. accesorius). Қ о зға л т қ ы ш нерв. Е кі 
бөліктен түрады . Бас ңорабы түбірлері (radices c ra n iale s) со п ақш а 
мидағы ядродан б асталы п, бас ңорабы н егізін ен , X ж ү п нервтен 
төмендеу ж ерден ш ы ғады . Ж ү л ы н түбірлері (radices spinales) ж ү- 
лы н н ы ң мойы н бөлігінен басталы п, с ы р т қ а ш ы ң ң ан соң бір б аған ға 
ш оғы рлан ады . Б аған ш үй дедегі fo ra m en occipitale m a g n u m  арңы лы
бас қорабы іш іне к ір ед і. Б ү л ж ерде radices cranidies-uen ң осы лы п , 
ңосы м ш а н ервтің бағаны н қ ү р ай д ы (tr u n c u s п. accessori). Қ осы м- 
ш а нерв бағаны м ой ы н ды ры ң тесігінен м ой ы н ға ш ы ғы п ек іге бөлі- 
неді: іш к і ж ән е сы ртңы . Н ерв заң ы м д ан са — ңисы ң м ойы н белгісі 
б айқалады .


224
4 бөлім. Бастың клиникалық анатомиясы
XII жұп, тіласты нерві (n. hypoglossus). Қ о зға л т қ ы ш нерв. Яд- 
росы ромб тәр ізд і ш ұ ң қ ы р д ы ң төм енгі болігінде п р о е к ц и я л ан ы п , 
ж ұ л ы н н ы ң 2-ш і сегм ентіне дейін ж а л ғас а д ы . Н ерв бас қорабы - 
нан ж ү тң ы н ш ақ асты өзегі а р қ ы л ы (canalis hypoglossi) ж ү тң ы н - 
ш аң асты ндағы в ен ал ы қ өрім м ен (p le x u s venosus canalis hypoglos­
s i) бірге ш ы ғады . Н ерв ж а р аң а т та н ғ ан д а ау ы зд ан ш ы ғар ған тіл 
заң ы м д алған ж а ғы н а қ а р ай бүры лады . Ол н ервтей тін м ой ы н н ы ң
алд ы ң ғы б үлш ы ң еттері сем иді, көм ей ң и сай ы п түрады .
4.3.10. Мидың қабықшаларының хирургиялық және 
проекциялық анатомиясы
Мидың қатты қабықшасы (d u ra m ater).
М идың ң атты ң абы ң ш асы бір-біріне ж аб ы сқ ан е к і ж ап ы р аң - 
ш адан қ ү р ал ған . Б ассү й ек ңуы сы іш ін төсей оты ры п , күм б езд ің
сүйектерім ен бос бай лан ы сң ан , ал бас н егізі сү й ектер ім ен , әсіресе 
тігістердің бойы нда ты ғы з б ай л ан ы сы п , ң и ы н д ы ң п ен аж ы р аты - 
лады . С онды қтан қ а б ы қ ш а мен сү й ек ар асы н д ағы қ а н үю лар (эпи- 
дуральды гем атом алар) бас сү й егін ің күм безіне к ең тар ай д ы . Қа- 
б ы қш ан ы ң бас сү й егін ің н егізін е б екітіл у ай м ағы ө згер м ел і. М иды ң 
қ атты қабы ғы 3 а р тер и я бүтаңтары а р қ ы л ы қан м ен қ ам там асы з 
етіледі: a. m eningea a n terior et m edia ж ән е posterior; о м ы р тң а арте- 
ри ясы (a. vertebralis) ан ағү р л ы м ү л к ен ір егі; a. m en in g ea m e d ia -меи 
үш тасады . A. m eningea m edia бас қ у ы сы н а біз тәр ізд і тесік (fora m en  
spinosum) арңы лы к ір іп , сам ай сү й егін ің іш к і бетіне о рн аласы п , 
онда баты ң қы із қ ал д ы р ад ы . Т ам ы р л ар м и д ы ң ң атты қабы ң ш асы - 
ны ң сы ртңы ж а п ы р аң ш асы н д а о р н ал асқ ан . Қ ан ағуды то қ тату ү ш ін
там ы рды ң асты н а инем ен ж іп ө тк ізу ге тура к елед і. D u ra m a ter-д щ  
көптеген веналары си н устарға қ ү й ы л ад ы . Қ аб ы қ ш а л ар әр тү р л і 
нервтер арңы лы нервтенеді. А л д ы ң ғы ш ү ң ң ы р д а — п. ethm oidalis, 
ортаңғы ш ү ң қ ы р д а — п. trig e m in u s, а р тқ ы ш ү ң ң ы р д а — п. vagus 
ж әне п. hypoglossus орн аласады . Күмбез ай м ағы н д а м и д ы ң қ атты
ңабы қш асы ү ш т ік нерв бүтаңтары м ен ң ам там асы з етіледі.
М иды ң қ атты ң абы ғы ө зін ің өсін ділері а р қ ы л ы бас қу ы сы н ке- 
лесідей бөледі:
1) ж о ғар ғы о р ақ ш а өсіндісі (processus falciform is superior) (fa lx  
cerebri) ж ің іш к е бөлігім ен ң о р азд ы ң а й д ар ш ы ғы н а (crista 
galli), ал к ең н егізім ен ш ү й д ен ің іш к і төм пегіне (e m in e n tia  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   342




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет