Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалық анатомия
321
ш егі — т. stern o cleid o m a sto id eu s-тщ ал д ы ң ғы ң ы р ы . Осы ай м аң та 
ж ақ асты ү ш бүры ш ы (trig o n u m sub m a n d ib u la re) ж ән е и ек асты үш - 
бүры ш ы н (trig o n u m su b m e n ta le ) аж ы р а та д ы (5 .1 6 сур ет ). Ж аң - 
асты үш бүры ш ы — т. d ig a stric u s-тъщ қ а р ы н ш а л а р ы ж ән е ж а ң т ы ң
төменгі ңы ры м ен , ал и ек асты ү ш б үры ш ы — т. d ig a stric u s-тъщ ал- 
ды ңғы қ ү рсаң тар ы м ен ш ектел ед і.
Д ененің вер ти к ал д ы ж ағд ай ы н д а тіл асты сү й ек ү стің гі ай м ағы
(regio su p ra h yo id ea )—- гори зон талды о рн аласы п , и е к т ің арты н д а 
ж әне ж а қ т ы ң ң ы ры н ан көрінбей ж а т ад ы . Ол көбіне басты бір ж а- 
ғы н а бүрғанда ж а қ сы кө р ін ед і. С онды ңтан н ау ң асң а о п ер ац и я ж а- 
сағанда басты ар тң а ж ән е бір ж а ғы н а бүры п ж а тң ы за д ы .
Қ аб аттар ы . Тері ерлерде т ү к т і, т. p la ty s m a m yo id eu s-u eu бірігіп 
кеткен . Тері асты ш ел ңабаты ж а ң с ы д ам ы ған . Одан т. p la ty s m a  
m yoideus-ті нервтендіретін ж ән е п. c u ta n e u s colli-мен б ай л ан ы сқ ан
ж аң т ы ң қ ы р ы н ан бет н ер він ің м о й ы н ды қ тар м ағы (r. colli п. facialis) 
өтеді. М ен ш ікті ш ан ды р бүлш ы ң еттерді ң ап тап , ж а қ т ы ң бүры- 
ш ы нда ж аң асты безінің ң ап ш ы ғы н қ ү р ай д ы . Ж а ң т ы ң б үры ш ы н да 
екі ж ап ы р аң ш а қ ай тад ан б ірігіп, өте м ы ң ты байлам — біз-төм енгі 
ж аң байлам ы (lig . stylo m a n d ib u la re) тү зед і, ол reg. supra h yo id ea -ны
төменгі ж аң арты нд ағы ш ү ң ң ы р д ан (fossa retro m a n d ib u la re) бөледі. 
Ж ақ асты безі ң ап ш ы ғы н ы ң беткей ж а п ы р а қ ш а сы н ал ы п тастасақ, 
v. facialis өтетін болбыр ш ел көрін еді. Ол v. fa cia lis c o m m u n is-ті 
ңүраута ң аты сады . Б ү л ж ер д егі тістер к ар и есі немесе басңа да қа- 
бы нуларға байланы сты ісін етін л и м ф а тү й ін д ер і таб ы лад ы . Олар 
лим ф аны беттен, ауы з ң у ы сы н ан , кө м ей д ің ж ү т қ ы н ш а ң бөлім інен 
ж и най ды .
Ж а қ ас т ы сілекей безі дом алаң п іш ін д і, ү ш б ү р ы ш ты толты ры п
ж атады . Ү ш бүрыш m. d ig a stricu s ж ән е төм енгі ж а ң т ы ң ң ы ры м ен
ш ектелген (trig o n u m su b m a n d ib u la ris). Ж а қ а с т ы бездің ш ы ғар у
өзегі (d u c tu s su b m a n d ib u la ris) оны ң ал д ы ң ғы ж о ғар ғы қ ы р ы н ан
ш ы ғады , ж аң сүйек — тіл асты бүлш ы ң ет (т . m ylo h yo id eu s) пен тіл- 
асты -тіл б ү л ш ы қ етін ің (hyoglossus) ар асы н а к ір ед і. Б езд ің іш к і беті 
мен ж о ғар ғы ң ы ры н ан a. fa cia lis өтеді. А р тер и я бездің капсуласы - 
нан өтіп, ш ай н ау б ү л ш ы қет (т . m a sseter) қ ы р ы н ан ж а қ т ы ай н ал ы п
өтіп, бетке бағы тталады . Б ү л а й м а қ т ы ң терең қ аб аты н ф асц и ям ен
ж абы лған б үлш ы қеттер ң ү р ай д ы . О рталы қ с ы зы қ ң а ж а ң ы н ж ерде 
ж ақ сүй ек-тіласты бүлш ы ң еті (т . m ylohyoideus) е к ін ш і аттас бүл- 
ш ы қетім ен қ осы лы п , ауы з түбі д и аф р агм асы н (d ia p h ra g m a oris) 
ң үрайды . Осы қ аб атты ң е к ін ш і б ү л ш ы ң еті, т. d ig a stricu s алды ң- 
ғы , ар тқ ы қ ар ы н ш ал ар д ан ж ән е оларды қ о саты н а р а л ы қ сіңірден 
түрады . С іңір тіл асты сү й егін ің денесіне ф асц и я а р қ ы л ы нем есе өз 
бетімен бекиді. А ртңы қ а р ы н ш а с ы н ы ң сің ір ге өтетін ж ер ін д е, біз

322
5 бөлім. Мойынның клиникалық анатомиясы
тәрізді өсіндіден (processus stylo id eu s) б асталы п , тіл асты сү й егін ің
үлкен м үй ізін е б еки тін біз-тіласты бүлш ы ң ет (т. stylo h yo id eu s) 
ж атад ы . М . m ylohyoideus ар ты н д а, тіл асты -тіл б ү л ш ы ң еті (т . һуо- 
glossus) терең ірек о р н ал асқ ан . Ол тіл асты сү й егін ің денесінен бас­
талы п , тіл д ің терең қ аб аты н а барады . Осы бүлш ы ң еттер арасы н д а 
П ирогов үш бүры ш ы о рн аласң ан . Ү ш бүры ш т іл ар тер и ясы н бай- 
л ау кезінде н ы сан а болы п есептеледі. Ү ш бүры ш алд ы н ан — ж аң - 
тіласты б ү л ш ы қ еттің ар тң ы қ ы р ы , төменде — ң о сң ар ы н ш ал ы бүл- 
ш ы ң еттің сің ір і мен артң ы ң ар ы н ш асы , үстінде — тіл асты нервпен 
(п. hypoglossus) ш ектел ген . Н ерв т. d ig a stric u s-тъщ сің ір ін ен 3 — 9 
мм ң аш ы ң ты қ та ж ү р е оты ры п , m. m ylo h yo id eu s-т ің ар тң ы ңы ры - 
мен ж аб ы л ы п , көрінбей ж а т а д ы .Ү ш бүрыш түбін т. hyoglossus қү- 
райды . Ү ш бүры ш та т. hyoglossus-к,а п ар ал л ел д і ж ү р іп , v. fa cia lis 
co m m u n is-ке қ ү я т ы н v. lin g u a lis ж а тад ы . Ү ш бүрыш т. hyoglossus- 
ты ң асты нда ж а тң ан a. lin g u a lis табуға көм ектеседі. К ейде п. hypo­
glossus, т. d ig a stricu s сің ір ім ен ж аб ы л у ы м ү м к ін . Ү ш бүры ш басты 
бір ж а қ ң а бүрғанда ж аң сы б ай қ ал ад ы .

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: