Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
Та'дау 4дісіне арнал(ан ба(дарламалы* талаптар
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4.2.2. Та'дау 4дісіне арнал(ан ба(дарламалы* талаптар
Тадау т рі жне дісі медициналы-леуметтанулы зерттеуді масатына жне оны гипотезаларына туелді. Масат наты бол анда жне гипотезалар аны алыптасан сайын зерттеу объектісін тадау мселесі д"рыс шешіледі. Зерттеу объектісін тадау ережелеріне бай- ланысты тадау дісі мына т рлерге жіктеледі. Кездейсо# тадау — баылау бірліктерін к з ж"ма тадау жолымен ж зеге асады, кейде кездейсо тадау р т рлі дістермен реттеледі. Механикалы# тадау — баылау бірліктерін іріктеуге арифметика- лы т"р ыдан арастыру к мегімен ж зеге асады. Мысалы, бастап#ы жиынты#ты 10%-ын тадап алуда рбір 10-шы жадайды алады, сонымен #атар, осылайша медициналы# жне бас#а да #$жаттар н'мірлерін, стационара т%скен к%ні жне т.с.с. #олданы- лады. Типтік тадау — бас жиынты т рлерге б лінеді, рбір т р та ы да т рлерге б лінеді жне нтижесінде баылау т рлері іріктеледі. Ба- 204 IV Б лім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді... ылау объектісі бірліктеріні саны т рлік топты санына пропорцио- налды немесе пропорционалды емес деп іріктеледі. Зерттелетін топ жасына, жынысына, біліміне, леуметтік дрежесіне байланысты б лі- неді жне рбір ша ын топтан баылау бірліктеріні ажет саны ірік- теледі. Ауруды зерттеуде ауруды бірнеше топтарын б леді жне рбір топта зерттеуге жататын адамдарды іріктеу жиынты ын алыптасты- рады. Сериялы# тадау баылауды объектілеріні жекелеген бірліктерінен емес толы топтан т"рады, оны "рамына белгілі бір негізде "йымдас- тырыл ан баылау бірліктері енеді. С"рыптау бірліктері статистикалы серия, я ни статистикалы т"р ыдан ажыратылатын біріліктер болып табылатын тадау. Мысалы, айма#тар (#алалар, аудандар), жеке мекемелер (стационар- лар, поликлиникалар) жне т.б. Жалпы "рылымды лгілерді тадау т рлері тадауды ателігі- мен ба аланады, ал жіберуге болатын ателіктер м лшері зерттеу ма- сатына тікелей байланысты 1 . Сараптамалы жне эксперименттік зерттеулер барысында ста- тистикалы репрезентативтілік зерттеу объектілеріні сапалы т ріне деген ажеттіліктерге ара анда екінші орында шы ады. Тадауды репрезентативтілігі ба дарламада ойыл ан масаттар арылы аны- талады. Репрезентативті тадау дісінде іс ж зіне салыстырмалы си- паттамалар басты жиынтыта ымен бірдей болатындай тадау ж зеге асады. Жедел медициналы к мек к рсетуде жне о амды денсаулы сатауда о амды ой-пікірлерді зерттеуде леуметтанулы зерттеу объектісі болып адамдарды лкен тобы саналады, сондытан бірт"тас леуметтанулы сауалнама ж ргізу м мкін бола бермейді. Мселе та- дау дісі бойынша шешіледі, ол леуметтанулы апараттарды шектеулі т рде алса да, б лек топтардан наты жне жо ары дрежеде апарат алу а м мкіндік береді. Медициналы-леуметтанулы зерттеулерді "йымдастыруымен жне ткізуімен кездейсо тадауды натылы ын жне сйкестіліктікті санын анытайды. леуметтанулы сауална- ма кезінде айталанусыз кездейсо тадау ж ргізіледі (бір респондент сауалнаманы тек бір рет ана толтырады). 1 Демографиялы жне экономикалы зерттеулерде (ателігі 3% дейін) жо ары дрежелі сенімділік талап етіледі. арапайым тадау (сенімділік аралы ы 3–10% дегейінде), м л- шерлік — 10–20% дейін сол ба ытты 20–40% пайыз а дейін н"саулы 40% арты ателік- тер. 4.2. Медициналы-леуметтанулы зерттеулерді дайынды (йымдастыру)... 205 Медициналы-леуметтанулы зерттеулер шін тадауды керекті санын аныта аннан кейін наты сйкестілікті тадауды ж ргізуге кіріседі; Тадау 3 шарта сйкес ж ргізіледі: леуметтік объектілерді бір- тектілік дегейіне байланысты зерттеулерге ажетті мінездемелер; зерттеу міндеттерін жоспарлау бойынша сараптама топтарыны б л- шектік дегейі; алдын ала жасалын ан зерттеулер бойынша шешім- дерді сенімділік дегейі. К'пжылды# леуметтік зерттеулер тжірибесіні мониторингі к'р- сеткендей, на#ты млімет алу %шін кем дегенде 1200 ба#ылау бірлігі сй- кестілігі керек, ол %лкен к'лемде зерттеу белгілерімен сипатталады. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|