Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және гылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011
жүктеу/скачать 6,36 Mb. Pdf көрінісі
|
материалтану
| §0
4 - 130 гр, №С0 4 - 260 гр, цинктың сульфаты - 14 гр, температура 40-45 о С шамасында. Кесте 1.1 - Химиялық талшықтардың физикалық және механикалық қасиеттері Талшық Ұзын- дығы, мм Сызық- тық тығыз- ды-ғы, мтекс (номер) Тығыз- дығы, г/ см 3 Салыс- тыр- малы беріктігі, сН/текс % Үзіл- гендегі ұзаруы, Ылғал- дылығы, % Жасанды талшықтар О р т а ш а талшықты мақта 28-34 2 0 0 - 1 8 2 ( 5 0 0 0 - 5500) 1,50 4-27 7-8 8,0 Вискозалық 36-40 3 3 3 - 1 6 7 ( 3 0 0 0 - 6000) 1,52 18-22 16-18 12,0 Ацетат 36-40 333(3000) 1,33 10-12 25 6,0 Үшацетат 36-40 3 3 3 (3000) 1,30 10-12 20-25 3,5 М ы с - аммиакты 36-40 6 6 6 - 3 3 3 ( 1 5 0 0 - 3000) 1,52 11-13 20-30 12,4-13,0 Полиноз 36-40 е 0 ) н 0п о © ф 7 н £ 8 £ 1,52 30-40 7-12 12,0 Синтетикалық талшықтар Ж і ң і ш к е талшықты мақта 36-40 143-133 1,52 35-36 7-8 8,0 Лавсан 36-40 333-167 1,38 38-40 42-50 0,5 Капрон 36-40 238 1,14 38-40 50-70 4,5 Нитрон 36-40 333-250 1,17 20 40 1,5 Хлорин 36-40 250 1,47 15-16 30 0,5 47 Науаның ішінде полимердің химиялық құрамы келесідей өзгереді: 5 [ С ҒР'- 0С ]+Н£ 0 4 ^ +п С5 +пКат0 4 I $N<2 Алынған гидратцеллюлоза табиғи целлюлозаға қарағанда молекулярлық массасы жағынан кемдеу болады, бұл өзгеріс вискоза талшығына әсерін тигізеді, яғни вискоза талшығы мақта талшығына қарағанда кейбір қасиеттері жағынан өзгеше келеді. Мысалы, қалыпты ылғалдылығы 13% дейін жетеді. Құрамын өзгерткен полимер гидрат- целлюлоза қатты полимер құрамына жатады, сондықтан талшықтар қатты түрге айналады. Вискоза талшықтарын өңдеу процесі: талшықты жуу, судан Н 2 О өткізіледі, жуу нәтижесінде талшықтардың бойындағы Н 2 §0 4 (күкірт қышқылы) қалдығы кетіріледі; десульфурация, бұл про- цесс талшықтардың бойындағы күкіртті кетіруге арналады, өйткені күкірт қалдықтар сарғыш рең береді; ағарту, натрий гипохлориді мен жасалынады, талшықтарды әлсіз күкірт немесе НСІ ерітіндісінде өңдеу, хлорид қалдықтарын талшық бойынан кетіру. 1.2.8. Жасанды талшықтар Гидратцеллюлозды талшықтар (һугігаіегі сеііиіояе ІіЬгея). Ги- дратцеллюлозды жасанды талшықтар өндірісіне шикізат ретінде шыршаның, қарағайдың, самырсынның, шамшаттың, мақта мамығынан алынатын құрамында 90-98% а-целлюлозасы бар табиғи целлюлоза қызмет етеді. Жіптерді қалыптастыру құрамында күкіртті қышқыл және басқа реагенттері бар, бір немесе екі былаулы тәсілмен тұнба былауында табиғи целлюлозаның сілтілі (вискозды талшықтар) немесе мысты-аммиакты (мысты-аммиакты талшықтар) ерітіндіндісінде іске асырылады. Талшықтарды қалыптастыру кезінде целлюлозаның ерітіндісі бұзылады, гидратцеллюлозаның макромолеулалары пайда болады және өседі. Химиялық құрамы бойынша гидратцеллюлоза табиғи целлюлозаға ұқсас, бірақ физикалық құрылымы бойынша табиғи целлюлозаға қарағанда (300- 800 тұрады), гидратцеллюлозаның полимеризациялау деңгейі аз болады, макромолекулаларындағы звеноларының орналасуы өзгеше, молекула үсті құрылымындағы макромолекулаларының орналасуы және бағытталуы, қаптау формасы ерекше болады. Гидратцеллюлозды талшықтардың криссталдану деңгейі 40-50 %. Гидратцеллюлозды талшықтардың қасиеттерінің табиғи целлюлозды талшықтардың қасиеттерінен айырмашылығы, ол борпылдақ, қалыптаспаған құрылымды болады. 48 Вискозды талшықтар (уІ8С08а) бір мезетте тартумен бір былаулы тәсілімен алады, бұл талшықтың құрылымының біркелкі болмауына әсер етеді. Вискозды талшықтардың қалыптасу үдерісінің уақыты: ұзын макромолекулалары өсетін, ерітінді ағымының сыртқы қабығында целлюлозаның қалпына келтіру үдерісінің бастапқы кезеңінде ғана жүргізіледі; ішкі қабығында целлюлозаның қайта қалпына келтірілуі ақырын жүргізіледі, сондықтан макромолекулалары қалыптаспаған және өте қысқа болып шығады. Қалыптасу мөлшеріне қарай талшық көлемі азаяды, бұл үстіңгі қабатының деформациялануын туғызады және көлденеңі қатты кесілген формадан тұрады. Сыртқы қабаты ядромен салыстырғанда макромолекулаларының орналасуы тығыз және бағытталған, көлденең қимасының бетінің 35-50 % құрайды және талшықтың мықты бөлшегі болып табылады. Вискозды талшықтардың гигроскопиялық, жарыққа төзімділік, жұмсақтыққа және жууға төзімділік қасиеттері жоғары. Бірақ, олардың кемшілігі, бірқалыпты емес, жұмсақ және аз реттелген құрылымына байланысты. Вискозды талшықтар ылғалдау кезінде қатты ісініп, тоқыма материалдардың отыруын жоғарылатады (50%-ға дейін), созылу кезіндегі беріктік шегін және қажалуға тұрақтылығын айтарлықтай жоғалтады. Кемшіліктерін азайту үшін вискозды материалдардың арнайы әрлеуі қолданылады. Вискозды талшықтардың химиялық реагенттермен байланысы табиғи целлюлозды талшықтармен бірдей, бірақ борпылдақ жүктеу/скачать 6,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|