Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
| 138
жағдайда, сҧрақ мәнін ӛзгеше айту немесе қарама-қарсыға ауыстыру әдісін пайдалану қажет. Мысалы: — Мен жайлы не айтады? — деп сҧрады Диоген Ксениадтан. — Сен жынды болғансып жҥресің дейді. — Бҧл жақсы пікір, себебі егер мен жынды болғансып жҥрсем, шын мәнінде – мен ақылдымын. Ал оларға сендер ақылды болғансып жҥресіңдер деп айт! 7. Егер Сізге кҥтпеген сҧрақ қойылса және Сіз оған қалай жауап береріңізді білмесеңіз, оған кейінірек жауап беруді сҧраңыз немесе «иә», «жоқ» тәрізді қысқа жауап беріңіз, не сҧрақ қоюшының ӛзінен сҧраңыз. Мҧндай қайта бағыттау мысалы Е.Петросянның әзілінде белгілі: «Ер адам пәтерге қоңырау қағады. Есікті қолында тҧтанған ҥлкен сигарас бар жасӛспірім ашады. Ер адам абыржып: «Ата-анаң ҥйде ме?» деп сҧрайды. Оған жасӛспірім: «Ӛзің қалай ойлайсың?» деп жауап қайтарады». 8. Сҧрақтарға жауап беруді созбаңыз. Егжей-тегжейсіз, қысқа жауап беріңіз. Сҧраққа жауапты тағы бір хабарламаға айналдырмаңыз. 9. Егер қойылған сҧрақ Сізді тақырыптан алшақтатса, еш жағдайда азғыруға берілмеңіз – қатынасу тақырыбына оралыңыз. Бір-екі сӛзден кейін сҧхбаттас талқыланатын проблемаға қайтып оралуы тиіс. Ӛзіңізді басқа жаққа еліктіруге жол бермеңіз. 10. Егер жауап беру кезінде Сізді дҧрыс тҥсінбесе, дереу айыбыңызды мойындап, сҧхбаттасқа ойыңызды дҧрыс тҧжырымдамағаныңызды немесе дҧрыс айтпағаныңызды хабарлаңыз және ақпаратты тҥсіну мен қабылдау ерекшеліктерін есепке алумен, тағы бір рет тҥсіндіріп кӛріңіз. 11. Сҧрақтарға жауап беру кезінде әрқашан таңдауы бар еркін адам ретінде ҧстаныңыз: жауаптан сыпайы бас тарту, жауапты беруді сәл кідірту. Одан басқа, Сіз барлық сҧрақтарға әрдайым жауап беруге міндетті емессіз. Мҧндай мысалды келтіруге болады: Қытайлық философ Мэн Цзы, елбасының қабылдауында болған кезде, оған «Бағынуындағыларды басқара алмайтын шенеунікке не істеу керек?» деген сҧрақты қойды – «Дереу қызметінен айыру!» деген жауап естілді. – «Ал егер патшалық басқарылмаса ше?» - деп жалғастырды Мэн Цзы. Билеуші әңгімеге қызығушылығын жоғалтып, нӛкерімен сӛйлесуге ауысты. 12. Сҧрақтарға жауап беруден кейін сҧхбаттасқа алғыс білдіріңіз. Солайша, қатынасу позитивті нәтижелер беру ҥшін, сҧрақ қою ҥдерісін ҧйымдастырып қана қоймай, сҧхбаттастың сҧрақтарына жауап беруге дайын болу қажет. |