Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| 203
ретті қадамдар жасайды, оған енеді: фактілер, қҧндылықтар немесе саясат (ол мақсатқа байланысты) туралы мәселені қою; проблемаларды талдау; шешімдер нҧсқаларын іздеу; оларды бағалау; таңдау және шешім қабылдау; жобаны іске асыру ҥшін оны дамыту. Адамдардың бірлескен жҧмысындағы мінез-қҧлқы олардың жеке ерекшеліктерімен және топтың мақсатымен, оның ҧйымдастырушылық сипаттамалары және онда жҥріп жатқан процестер арқылы анықталуы мҥмкін. Топтық жҧмыс жағдайында, қажетсіз шиеленісті жою ҥшін кӛшбасшыға қолдау кӛрсететін басшылық қажет. Сонымен бірге, қолдайтын мінез-қҧлықтың ҥстемдігі тиімді шешім қабылдауды болдырмауы мҥмкін (6-кесте). Топтық жҧмыс барысында, функцияларды қатысушыларға әртҥрлі тәсілдермен таратуға болады. Осылайша, эмоциялық кӛшбасшылар қолдау функцияларын алады, интеллектуалдылар - проблеманы шешуге қатыса алады, жетекші - ҧйымдастырушылар осы және басқа да функцияларды орындай алады; топтың барлық мҥшелері арасында функцияларды бӛлу жиі ӛздігінен жҥреді. Икемді рӛлдік жҥйе, рӛлдерді ӛзгерту жоспарланған мақсаттарға тез жетуге мҥмкіндік береді. Топтағы адам рӛлінің мінез-қҧлқы, яғни топ мҥшелерінің рӛлі, олардың жеке басына, сондай-ақ топтың талаптары мен қажеттіліктеріне байланысты. Рӛлдердің тӛрт негізгі тҥрі бар: қойылған міндеттерді шешуді қамтамасыз ететін, қолдау кӛрсетушілік, процедуралық және эгоорталықтық, топтық ӛзара іс- қимылды жеңілдету немесе алдын алуға ықпал ететін. 204 Қойылған міндеттерді шешуді қамтамасыз ететін рӛлдер: проблеманы шешуді қолдайтын рӛлдерді орындайтын топтың мҥшелері ақпарат топтарын ақпараттандырады немесе кӛзқарастарын білдіруге, ақпаратты немесе пікірлерді іздеуге және талдауға қатысады. Олардың ішінде: ■ ақпаратты іздеуші — кӛбінесе сҧрақтар қояды және оларға жауап алуға тырысады, топтың басқа қатысушыларын шешім қабылдау ҥшін кӛтермелейді; ■ бастамашы — кӛбінесе басқаларға қарағанда, жаңа шешімдерді ҧсынады, топта қойылған тапсырма бойынша ҧсыныстар жасайды; ■ ізбасар — жаңа идеяны, бастаманы кӛтереді, оны кеңейтеді және тереңдетеді, шешім қабылдауға кӛмектеседі; ■ бағалаушы — жекелеген мҥшелердің және бҥкіл топтың қызметін, жағдайдың ӛзектілігін бағалайды, оларды мақсаттармен салыстырады, нәтижелерді қорытындылайды жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|