Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тапсырманы орындаңыз
- Қашықтатылған
| 175
жыныс, жас, мәртебесі мен тҧлғалық тҥріне байланысты әртҥрлі сенсорлардың қарқындылығы мен жиілігі ерекшеленеді. Ол тҥрлі ақпарат береді: олар эмоционалдық кҥйін, ӛзара әрекеттесу сипатын баяндайды. Психологтар жанасудың келесі тҥрлерін ажыратады: ■ кәсіби (тҧлғалық емес сипатта, Мысалы «Шалқан» ертегісінде: бәрі бір-біріне жалғыз мақсатпен – шалқанды суырып алу ҥшін, «әже атадан, немере әжесінен ...» деген кезде, соңғысы жеке тҧлға ретінде емес, қызмет обьектісі ретінде қабылданады); ■ хаттамалық, ритуалдық (кездесуде және қоштасуда қол алысу, дипломатиялық беттен сҥюлер және т.б.); ■ достық (кездесу кезіндегі беттен сҥю, арқадан қағу, жеңіл қҧшақтасу). Тапсырманы орындаңыз Адамдармен сӛйлесу кезінде жиі қолданатын бес ым-ишараларды сипаттаңыз. Олар - дәстҥрлі белгілер, сезімдерді білдіретін тәсілдер, сезімін реттейтін немесе стресті жеңілдететін тәсілдер ме? Олар хабарламаны тиімді беруге кӛмектесе ме? Бҧл әдеттер сізді хабардың мәнінен алаңдата ма? Проксемика (ағылшынша. рroximity — жақындық). Бҧл кеңістіктегі әңгімелесушілердің ӛзара орналасуы арқылы байланыс жасау, американдық антрополог Эдвард Т. Холлдың енгізген термині, яғни қарым-қатынастың кеңістіктік ҧйымдастыру қҧрылымын талдауға, сондай-ақ адамдар арасындағы ӛзара қарым- қатынас сипатына қатысты аумақтарды, бағдар мен қашықтықтарды талдау ҥшін енгізілген термин. Ол қашықтықтатылған, ҥстелде орналасуы, коммуникациядағы кеңістіктік ортаны ҧйымдастыруды қамтиды. Қашықтатылған — бҧл бір әңгімелесуші екінші тарапына ҧстанатын қашықтық, сондай-ақ бҧл қашықтықты ӛзгертуге ҧмтылатын кҥтпеген қозғалыстар (мысалы, кенеттен артқа немесе алға қадам жасау). Қашықтықтың тӛрт типін аламыз, олардың әрқайсысы ӛзара әрекеттесудегі жақындықтың немесе ӛзара әрекеттегі қашықтықтануды білдіреді: ■ қоғамдық қашықтық — 3,5 м-ден бастап кӛрінетін және естілетін жерлерге дейін. Қоғамдық қашықтықтағы коммуникация қоғамдық сӛз сӛйлеу деп қарастырылады (сӛйлеу, |