Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| 331
Қорытынды Адамдар сәтсіздікке және табысқа әртҥрлә жауап береді. Әлсіз адамды сәтсіздік жеңеді, кҥштіні - жҧмылдырады. Мәселен, Черчилль: «Табыс – бҧл бір бас тартудан ынта-жігермен екіншісіне кӛшу», - дейді ҧлы ӛнертапқыш Эдисон: «Әрбір сәтсіз әрекет - бҧл алға тағы бір қадам». Осылайша, теориялық тҧрғыдан алғанда, кәсіби қарым- қатынастан мынадай элементтерді: ӛзара әрекеттесу және ақпарат алмасу, модельдерді, стильдерді және байланыс қҧралдарын білу: ауызша және ауызша емес; сенім мен қҧндылықтың мінез-қҧлқы негізінде сенім қалыптастыру; тҧлғаның эмпатияға деген қабілетіне, адамдардың тӛзімділігіне және олардың ҥйлесімділігіне әсерін тигізеді; қақтығыста және стресстік тҧрақтылыққа барабар әрекет; коммуникативтік қҧзыреттілікті дамыту ҥшін ӛзара әрекеттесу стратегиялары мен технологияларын тҥсіну. Бҧл және басқа да қҧбылыстар, кәсіби қызметтің мақсаттары мен міндеттеріне байланысты, кәсіби қарым-қатынас сипаттамаларын ішінара немесе толықтай анықтауы мҥмкін. Факторлар, теріс байланысқа әсер етеді және кедергі ең алдымен байланыс кедергілер, эмоционалдық, мәдениетінің тӛмен деңгейі, адамдар мен ақпаратты тҧлға аралық қабылдаудың кейбір мҥмкіндіктері, рефлексия бҧзу болып табылады. «Байланыс психологиясы» оқулығында оқырман барлық мәселелерді тек теориялық сипатта ғана емес, сонымен қатар коммуникативтік қҧзыреттілікті меңгеру мен ӛзара әрекеттесудің қиыншылықтарын еңсеру ҥшін қолдануға болады. Кітап оқырмандарына айтқым келгені, әрбір адамның ӛмірі ӛзіне байланысты. Егер сіз қаламасаңыз ешкім сізді білім алуға мәжбҥрлемейді. Ӛзіңізді, қиындықтарыңызды және қиындықтарды зерттеуге кірісіңіз. Қателер мен қателіктерден сабақ алыңыз. Байланыстарды бастау және сіз алған жаңа тәжірибені талдау ҥшін қайтадан қорықпаңыз. Демокриттың айтуынша, жақсы адамдар табиғаттан тыс жаттығулар сияқты емес. Сіздің тағдырыңыз ӛзіңіздің қолыңызда болғандықтан, сіздің іс-әрекеттеріңіздегі қателіктерді және айналадағылардың айналасындағыларға қатысты қателіктерді іздеуді ҥйреніңіз. Н.Н.Ежованың «Байланысуды ҥйрен! Коммуникативті тренингтер» кітабында кӛп жылдар бҧрын болған оқиға, ҧлы данагӛй ӛмір сҥрген кӛне қалалардың бірінде сипатталған. Оның даналығының даңқы алысқа тарады. Бірақ қалада оның даңқын қолдамаған бір адам болған. Ол бҧл мәселені шешуге шешім қабылдады, сондықтан данагӛй оған жауап бере алмады. Ол шалғынға барды, кӛпірді ҧстады, оны жабық қолдар арасында отырғызды және ойланып: «Мен ақылға сҧраймын, айтшы, ақыл, менің қолымда қандай кӛбелек бар?» Егер ол тірі деп айтса, мен қолымды жабамын, кӛбелек ӛледі, ал егер ол ӛлі деп айтса - қолымды ашамын, кӛбелек ҧшып кетеді. Сонда кімнің қайсысы ақылды екенін тҥсінеді. Сонымен, бәрі де болады. Қызғанған адам кӛбелектің қолына тҥсіп, оны қолдарымен отырғызып, данагӛйге барды. Ақылды адамнан: «О, ең дана, қолымда не тірі, не ӛлген қандай кӛбелек бар?», - деп сҧрады. Содан кейін шын мәнінде ӛте ақылды адам болған данагӛй: «Барлығы сіздің қолыңызда ...» Кітапты оқып ҥйреніңіз, қарым-қатынас дағдыларын жақсартыңыз! Адамдар арасында ӛмір сҥру сценарийінің авторы болыңыз, қажет болған жағдайда оны ӛзгертіңіз, тҥзетіңіз! Себебі тіпті тҥрлі-тҥсті қырыққабат, мамандар айтқандай, - бҧл жай ғана әрленген ақ қырыққабат! |