Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| 88
Топ мҥшелерінің арасындағы сенімнің жоғары деңгейі әрқашан оның қызметіне жағымды әсер етеді. Бҧл жағдайларда: ■ маңызды сҧрақтар бойынша ашық кӛзқарас және пікір алмасу; ■ мақсаттар мен міндеттерді дҧрыс қою; ■ топ жҧмысына қатысудан ҥлкен қанағат алу, оның бірлігінің нығаюы; ■ қызметтің жоғары уәждемесі орнығады. Фасцинация (ағыл. fascination— бой тартушылық) — сенім қалыптастыру және ақпараттық әсер ету тиімділігін жоғарылату мақсатында, топтық жҧмыс қатысушысының мінез-қҧлқына арнайы ҧйымдастырылған вербалды әсер ету. Оның кӛмегімен байланыс басында шиеленіс жойылады, және қысылған, ешкімге сенбейтін адамдар ақпараттың 14 бастап 45% дейін ғана қабылдайтынына байланысты, ол ӛте маңызды болып табылады. Ӛзара әрекеттесу кезінде фасцинация хабарламаны қабылдау кезінде маңызды ақпаратты жоғалтуды азайту және ӛзі туралы жақсы пікір қалыптастыруға арналған, дауыстың жағымды тембрі, кӛзге қараумен, кҥлумен, ақкӛңілділік пен қҧлаққа жағымды сӛздер арқылы іске асырылады. Ӛзара әрекеттесу кезінде тәуекелмен байланысты сенімгерлік әрқашан ішкі психологиялық кедергіні жеңу екенін тҥсіну қажет. Зерттеушілер сенімді бҧғаттайтын ең маңызды себеп – серіктестің жоғары авторитарлығы болып табылады деп атап ӛтеді. Демек, сенімді ӛзара әрекеттесудің бірінші кезеңі – тең қҧқықты бастапқы байланысты орнату және фасцинация арқылы басқа адамның позитивті бейнесін қалыптастыру болып табылады. Екінші кезеңде тиімді ӛзара әрекеттесу ҥшін қажетті т ҧ л ғ а а р а л ы қ қ а т ы н а с т а р қалыптасады: ■ келісімге келу; ■ эмоциялық қолдау, мақҧлдау алу, мысалы, қошемет немесе строукс (ілтипат белгісі); ■ ӛзін жеке тҧлға ретінде қабылдауға талпыну, мысалы, ашылу және сенімді қатынасу арқылы. Ӛзара әрекеттесудің келесі кезеңінде жеке танымдық ҥдерістерді реттеудің ерекше механизмдрені қалыптасады, ортақ стратегия және міндеттерді шешу технологиялары, топ ҥшін ортақ қызмет стилі шығарылады. Ӛзара әрекеттесу шарттары ақпараттық кеңістікті кеңейтеді, шешілетін проблеманың әртҥрлілігін кӛруге, әр тҥрлі кӛзқарастарды естегу және ымыралы немесе бәтуалық (ӛзара қолайлы) шешімді шығаруға мҥмкіндік береді. Одан басқа, ҧжымдық жҧмыс барысында жеке қасиеттермен алмасу ӛтеді, әрбіреудің жеке мҥмкіндіктерінің спектрі кеңейеді, жеке мақсаттарын топ мақсаттарымен, басқа адамдардың әрекеттерімен қатынастыру қажеттілігі пайда болады. |