ӨЖ қосымша бірліктері Қосымша бірліктер спецификалық
қолданысқа ие жəне бұрыштық бірліктермен байланысты туынды
бірліктердің туындауы үшін қажет. Сондықтан да бұл бірліктер
негізгілерге де, туындыларға да жатқызылмайды, себебі олар
негізгі бірліктер таңдауына тəуелді емес (жарық күшінің бірліктерін
қоспағанда).
Халықаралық бірлік жүйесі жазық жəне дене түстес
бұрыштарды өлшеу үшін екі қосымша бірліктерден тұрады.
жазық бұрыш бірлігі - радиан (рад, rad) —шеңбердің екі
радиусы арасындағы бұрыш, ұзындығы бойынша радиусқа тең доға.
Градустық есептеуде бұрыш а = 57° 1744,8".
Денелік бұрыш бірлігі - стерадиан (ср, sr) — ұшы шардың
ортасында орналасқан жəне шардың бетін шардың радиусының
ұзындығы бойынша тең жағымен шаршы ауданына тең ауданға
«бөлетін» дене бұрышы.
Радиан сияқты, стерадиан өлшемділікке ие емес. Бұл
бірліктердің өлшемсіздігі мысалы, анытаушы деңтеуде а = l/r деп
қабылданғандығын білдіреді, мысалы, жазық бұрыштың бірлігі
негізгі бірліктердің өлшеміне қарамастан бірдей болады.
жазық бұрыштардың өлшеу тəжірбесінде бұрыштық градустарда
(минутпен, секундпен) жаңғырту ұсынылады. Дəл осы бірліктерде
42
өлшеулерді бұрыштық өлшеу құралдарының көпшілігін шкалалары
градусталған.
