а
б
в
ж
7.2-сурет Тербелмелі жүйесі бар уақыт шамалары
а-маятниктік: А - маятник осі, S — маятниктің ауырлық ортасы; ф —бұрылу бұрышы;
б —
айналмалы: 1 - мойынтірек осі; 2 - теңестіруге арналған бұранда; 3 - спиральдық серіппе; 4 -
тербелмелі сақина; в - тербелмелі контур; г - кварцтік генератор: Q — кварцтік осциллятор; V
— күшейткіш;
К - резонанстық контур; С - кері байланыс конденсаторы
мұнда L — катушканың индуктивтілігі; C — конденсатордың
сыйымдылығы; R — катушка пен сымдардың омдық кедергісі.
Электрлік тербелістер сөнеді. Олар электрондық сұлбалар
арқылы энергияны сырттан беру жолымен ұсталады.
Кварцтік генераторларда (7.2, г сурет) кварцтің немесе
турмалиннің кристаллдарының механикалық деформациясы кезінде
электрлік зарядтар туындайды жəне керісінше, электрлік өрістің
əсерімен олардың механикалық деформациясы жүреді (тікелей жəне
кері пьезоэлектрлік əсер). Кристаллға мерзім сайын өзгеретін
электрлік өрісті қою кезінде кристалл қоздырушы өрістің
жиілігімен тербеле бастайды, егер оның өзіндік тербелс жиілігі
онымен сəйкес келетін болса. өзіндік тербелістердің амплитудасы
кристалдың құрылымына, оның мөлшері мен температурасына
байланысты болады.
Достарыңызбен бөлісу: