Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "



Pdf көрінісі
бет113/216
Дата06.01.2022
өлшемі4,38 Mb.
#14749
түріОқулық
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   216
Байланысты:
Шишмарев Өлшеу құралдары. Оқулық

9   Т А Р А У .  
 
МЕХАНИКАЛЫҚ ШАМАЛАРДЫ ӨЛШЕУ ҚҰРАЛДАРЫ 
9.1. 
Жалпы ережелер 
Барлық  қатты  денелер,  сұйықтықтар  жəне  газдардың  салмағы 
бар, өзара тартылады, қозғалыс бағыты өзгерген кезде инерцияға ие 
болады жəне сыртқы əсерлердің əсерінен бөлінеді жəне қосылады. 
Масса - материяның негізгі физикалық сипаттарының бірі, оның 
ақпараттық  жəне  гравитациялық  қасиеттерінің  шамасы  болып 
табылады. 
Денелердің  гравитациялық  өріс  құру  жəне    басқа  денелер 
өрісінде  жылдамдық  алу  қасиеті  гравитациялық  (ауыр)  массамен 
сипатталады. 
Инертті  маса  деген  денелердің  олардың  қозғалысы  өзгерген 
кездегі  инертті  болуы  қасиеті  түсіндіріледі.  Екі  масса  да  қатаң 
пропоционалды. 
Дене  салмағы  оның  материалдық  бөлшектерінің  жиынтығымен 
түзіледі. 
Макроскопиялық  салмақтарды  өлшеу  дененің  ауырлық  күшін 
анықтауға  негізделген  өлшеу  көмегімен  іске  асырылады,  ал 
микроскоптық  массаларды  өлшеу    -  сыртқы  күштердің  əсерінен 
олардың  инерциялық  сипаттамасын  масс-спектрометрмен  бақылау 
жолымен жүргізіледі. 
Өлшеу  техникасы  мен  күштік  өлшеу  техникасы  өзара  тығыз 
байланысты.  Олар  металлургияда,  машина  жасауда,  химиялық 
өнеркəсіпте, əйнек, керамика, құрылыс материал өндірісніде, тағам 
өнеркəсібі мен саудада кең  қолданысқа ие болды. 
Салмақ  пен  күшті  өлшеу  мтериалдарды  үнемдеуге,  өнімдердің 
сапасын  арттыруға  жəне  өнімділікті  көбейтуге  үлесін  қосады. 
Сондықтан  да  салмақ,  күш  жəне  қысымды  өлшеу  жүйелері 
технологиялық  процесстерге  біршама  көп  енгізіледі.  Бұл,  мысалы, 
машиналарды,  станоктарды,  металлды,  цементті,  бетонды, 
техникалық  əйнекті,  тағам  өнімдерін  жəне  т.с.с.  өндіру  сияқты 
технологиялық  процесстерге  қатысты.  Күш  пен  қысымды  өлшеу 
энергетикалық  қондырғылардағы  бу  қысының  шекті  мəнін 
оңтайландыру мен дабылдары, 
156 


қысымды 
өңдеудің 
жоғары 
өнімділіктегі 
машиналарының 
параметрлерін, металл кескіш станоктардағы кесуді күшейту сияқты 
қызметтерді атқарады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   216




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет