Оқулық "Білім беруді дамытудың федералды институты"
. 5 . 3 . Е т і н д і н і ң p H к ӛ р с е т к і ш і н а н ы қ т а у
жүктеу/скачать 9,08 Mb. Pdf көрінісі
|
Белик Физикалық және коллоидтық химия
| 6 . 5 . 3 . Е т і н д і н і ң p H к ӛ р с е т к і ш і н а н ы қ т а у
рН-ты потенциометрлік анықтауда потенциалы ерітінді мен салыстыру электродының рН мӛлшеріне тәуелді болтын индикатор электродынан тҧратын электрохимиялық тізбектің ЭҚК ӛлшейді, Мысалы, сутегі, хингидронды электродтар индикатор электродтары бола алады. Каломелді, хлоркҥмісті, сынапсульфатты тәрізді екінші топтағы электродтар кӛбінесе салыстыру электроды болады. Ерітіндінің рН деңгейін ЭҚК ӛлшеу арқылы анықтау концентрациялық электрохимиялық тізбекті пайдалану арқылы жҥзеге асырылады мҧнда оң жақтағы электрод зерттеуге алынған сутегі иондарының белсенділігі белгісіз ерітіндіге батырылған, ал сол жақтағы электрод стандартты сутегі электроды. Стандартты сутегі электродының потенциалы шартты тҥрде нолге тең деп алынса, онда электрохимиялық тізбектіңЭҚК бірінші электродтың потенциалына тең: бҧдан Стандартты сутегі электроды белгілі бір салыстыру электродымен, мысал ҥшін каломелді электродпен алмастырыла алады: Бҧндай тізбектің ЭҚК E = Е к - E H +| H2 тең, мҧндағы Е к — каломелді электродтың белгілі потенциалы. (6.20) ескеріп ерітіндінің рН анықтауға арналған теңдеуді аламыз: 171 Жеңіл тотығатын немесе жеңіл тотықсызданатын, азот, хром, марганец қышқылдарының тҧздары, органикалық қосылыстар тәрізді заттар болғанда сутегі электродын пайдалануға болмайды Сутегі электродынхингидрондылармен алмастыруға болады. рН деңгейін анықтау ҥшін зерттеуге алынған ерітіндіге батырылған хингидронды электродтар мен салыстыру электродынан, мысалы каломелді электродтан тізбек қҧрады. Бҧл тізбектің ЭҚК Е= Е хг - Е к ,тең, мҧндағы Е хг — хингидронды электродтыңпотенциалы; Е к — каломелдіэлектродтың белгілі потенциалы. (6.18)ескеріп ерітіндінің рН кӛрсеткішінарналған теңдеуді аламыз: Хингидронды электродтың артықшылығы оларды дайындаудың жеңілдігі мен тепе-тең потенциалын жылдам анықтауға болатынында. Хингидронды электродтың кемшілігі рН 1 — 8ӛлшем аумағының шектеулілігінде. Себебі сілтіліортада гидрохинон әлсіз қышқыл ретінде ОН иондарымен әрекеттеседі де, хинон мен гидрохинонның белсенділігінің теңдігі шарты орындалмайды. Хингидронды электродты кҥшті электролиттер, тотықтырғыштар мен тотықсыздандырғыштардың тҧздары болғанда қолдануға болмайды. Сутегі және хингидронды электродтардың аталған кемшіліктері әйнек электродтарға тән емес. Әйнек электродтардың потенциалы қандай-да бір тотығу- тотықсыздану жҥйесінің, ауыр және бағалы металдардың ерітінділері, органикалық заттардың қатысуында бҧзылмайды. Әйнек электродтарды боялған және лайланған ерітінділерге қолдануға болады. Әйнек электродтарды рН деңгейін анықтау қажет ерітіндіге батырады және әйнек электродтар мен салыстыру электродынан, мысалы, каломелді электродтан қҧралған тізбектің ЭҚК ӛлшеп, рН анықтайды. Әйнек электродтың теориясы біршама кҥрделі және оны сипаттау бҧл оқулықтың кӛлеміне сыймайды. жүктеу/скачать 9,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|