бүранданын миллимстрмен есептслісн көрсстстін сан; буранданык кіру санын кврсотетін цнфр; сгср буранда 6ф кірмелі болса, онда бұл сан көрсетілмсйді;
бүранда адымының сан мәні; ірі адым көрсстілмейді; бүранда солақай болса, онда /,//ә р іп т с р і жазылады, ал бүранда оңқай болса, онда ешқандай жазу болмайды. М ы с а л д а р : М16 номинал диаметрі 16 мм, адымы 2 мм оңқай мстрикалық ірі адымды бүранда; М20х 1 Ш номинал диаметрі 20 мм, адымы 1 мм, солақай үсақ адымды метрикалық бүранда. Ог366Р Трапециялық бү- ранда. Күштерді беру үшін, айналмалы қо- ғалысты түзу сызықты қозғалысқа айналдыру үшін трапециялық бү- ранда пайдаланылады. Оның профилі көлбеу қабырғалары- ның арасындағы бүры- шы 30° болатын тсң бүйірлі трапеция. Тра- пециялық бүрандалар- дың «гаика» мен 159-сурст
белгілеулер 158-сурсттегі сияқты: сі гайканың сыртқы диаметрі; й і р «винт» үшін бірдей профилі 159-суретте келтірілген. Ондағы винттің сыртқы диаметрі; винттің ішкі диаметрі; Д — бүранданың адымы; гаиканың ішкі диаметрі; бастапқы үшбүрыштың биіктігі; Н\ бүранда профилінің биіктігі. Трапсциялық бүранданың тағайындалған адым- дары: 1,5; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; 10; 12; 16; 20; 24; 32; 40; 48. Трапециялық бүранданың белгісі Тг әріптерінен, номинал диа- метрінен, кіру саны Рһ пен адымы Л-дан және солақай бүранданың бслгісі ЬН әріптерінен түрады. Мысалы: Тг 20х 4(Р2)ЬН, мүндағы: Тг — бүранданың трапециялық екенін көрсетеді; 20 — бүранданың номинал диамстрі; 4 — бүранданың екі кірмелі екенін білдіреді; Р2 — адымы 2 мм-ге тең, ЬН — бүранда солақай екенін көрсетеді. Бүранда бір кірмелі болса Р һ , ал оңқай болса, ЬН деген жазу болмайды. Тіректік бүранда. Сыртқы әсер бір бағытта болатын механизм- дсрде тіректік бүранда қолданылады. Оның профилі тең бүйірлі смсс трапсция; трапецияның бір бүйірі бүранданың осіне перпен- декуляр түзумен 30°, ал екінші бүйірі 3° бүрыш жасайды (160- сурет). Тіректік бүранданың адымы трапсциялық бүранданың адымымсн бірдей. Н = 1,5878/*; һ = 0 ,7 5Р; һ\ ш 0 ,8 6 11Р; і = 154
р 160-сурет
0 4189Я' г = 0,1243/*. Тіректік бұранданы сызбада былай белгілейді: ____
-V г о п . .
ш — тіпектік бүоан- 580х 1 0 ІЯ (солақай), 580~х Ю (оңқай), мұндағы 5 — тіректік бұран-