ш и п дсп аталады. Маховиктср мен тісті дөңгелсктср ығысып кет- пеулсрі үшін қалдырылатын белдсмслср және шпоңкаларды (§ 53) орналастыратын ойықтар да білік псн осьтерге тән элемснттер. Осы аталған элсмснттср: цапфа, белдсмс және шпонкаға арналған ойық, білікті қүрастырылатын бұйымның басқа тетікбөлшектерімен біріктіру үшін ксрск. Сондықтан олардың өлшсмдері, пішіндері мен орналасулары сәйксс тстікбөлшсктсрмен үйлестіріле отырып анықталады жәнс ссептследі. Бұл арада бұйымның атқаратын жұмы- сы, оның конструкциясы ескерілсді. Тетікбөлшсктің осындай өлшсм- дері мсн пішіндсрі әр түрлі есептсулердің нәтижесінде табылатын элсменттсрін конструктивтік элементтер деп атайды. Кейдс бір элемент конструктивтік те және технологиялық та міндеттсрді атқаруы мүмкін. Біліктің түрлері көп. Мысалы, іштен жанатын двигательдсрдс ксздссстін иінді білікті жақсы білссіңдер. Иінді білік жылжымалы қозғалысты айналмалы қозғалысқа түрлсндіруде аса маңызды тстікбөлшск болып ссептследі. 122
Тстікбөлшектерді типтік, үйлестірілген және оригинал дсп үш топқа бөлсді. Типтік тетікбөлиіектерге олардың пішіндсрі, өлшем- бойынша анықталған кбөлшектсрді гайкалар, шпилькалар, тісті дөңгелектер, қүбырлар, рельстер және т.б. Үйлсстірілген тетікбөлшек деп басқа машиналарда бүрыннан қолданылып ксле жатқан, бірақ біздер қарастырып отырған маши- нада бүрын пайдаланылмаған тетікбөлшекті айтады. Осы машина
