Электролиз кезінде электродта бөлінетін заттың массасы элек- тролиттен өтетін зарядтың мөлшеріне тура (немесе ток күшіне) пропорционал: m = kq = kIt, мұндағы:
m – бөлінген заттың массасы; q = It – электролит арқылы t уақытта өткен зарядтың мөлшері;
I –электролиттен өткен ток күші;
k –электрхимиялық эквивалент деп аталатын пропорционалдық коэф-
фициент.
7. Электролиттерденток өткен кезде электродтарда заттардың бөліну
құбылысы өнеркәсіпте кең қолданыс тапты. Электролиз құбылысының
ашылуы өнеркәсіпте бұрын болмаған
электрметаллургия, гальваносте- гия және гальванопластика сияқты жаңа салаларды туғызды.
Электрметаллургияда бірталай түсті металдарды электролиз тәсі-
лімен өндіреді. Мысалы, 2007 жылы Павлодарда ашылған «Қазақстан-
дық электролиз зауыты» (сурет 5.31) тазалығы 99,85% болатын алю-
миний құймаларын осы тәсілмен балқытылған боксит кенінен тұрақты
электр тогын өткізу арқылы шығарады.
2011 жылы Өскеменде ашылған мыс зауытында қара мыс екі кезең-
нен тұратын электролиздік өңдеулерден өтеді. Бірінші кезеңде анодталған
өңдеуден өтіп, рафинадталған мыс алынады. Екінші кезеңде рафинадтал-
ған мыс электролизде тағы да мұқият өңделіп, тазалығы аса жоғары
Сурет 5.30.Электролит
Сурет. 5.31. Павлодар электролиз зауыты
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217
149
(99,97 және 99,99%) мыс өндіріледі. Өскеменнің металлургиялық ком-
бинаттарында электролиз тәсілімен басқа да бағалы металдар (мысалы,
тазалығы 99,99% алтын) алынады.
