Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы

71
Пей­заж  (фр.  paysage  –  ме кен,  өл ке)  –  бел гі лі  бір  жер дің,  ме кен нің, 
та би ғат тың  кө рі ні сі.  Пейзаж  –  әдеби  шығармаларда  жаратылыстың,  яғни 
табиғаттың әсем көрінісі, көркемдік бейнесі. Пей заж да автордың се зі мі, кө ңіл 
күйі, тү сі ні гі, та би ғат қа де ген эс те ти ка лық, эти ка лық көз қа ра сы аң ға ры ла ды.
Фа­бу­ла­(лат. fabula – аңыз, әң гі ме, ер те гі, мы сал) – көр кем шы ғар ма да 
су рет тел ген оқи ға ны рет­ре ті мен жүй елеу. Фа бу ла сю жет пен көп те ген өзін дік 
ерек ше лік те рі мен  өз ге ше ле не ді.  Оқи ға ны  маз мұн дау,  ба ян дау  тә сі лі мен 
емес, яғ ни оны өмір де бо лып жат қан рет­ре ті мен емес, ав тор лық ше гі ніс тер, 
орын ау ыс ты ру лар ар қы лы бе ру.
Ком­по­зи­ция­(лат. соmpositiо­–­құ рас ты ру, шы ғар ма) – көр ке мө нер ту ын­
ды сы ның құ ры лы мы, оның жан ры мен маз мұ ны на орай құ рам дас бө лік те­
рі нің тұ тас ты ғы. Ком по зи ция – құ рам дас бө лік те рі бір лік те ұш тас ты рыл ған, 
бір­бі рі не жә не жал пы мүд де ге ба ғын ды рыл ған мақ сат ты көр кем құ ры лым. 
Ком по зи ция көр кем пі шін (фор ма) тү зі лі мі нің же ке сәт те рін бі рік ті ріп тұ ра ды. 
Ком по зи ция  әдіс те рі  өнер дің  өзін дік  ерек ше лік те рі не,  шы ғар ма ның  идея­
сы на, ав тор лық ой түй сі гі не сәй кес ту ын дай ды. Көр кем шы ғар ма ның про це сі 
мен өмір ді эс тет икалық жағынан та ну тұр ғы сын да қа лып тас қан ком по зи ция 
заң да ры өнер дің жал пы ла ма заң ды лық та ры ның, нақ ты өмір құ бы лыс та рын­
да ғы өза ра бай ла ныс тың бел гі лі мөл ше рін де гі бей не сі әрі жи ын ты ғы. 
«Әдебиет­теориясы»
Жо ға ры да бер іл ген тү сі нік тер бой ын ша шы ғар ма дан мы сал дар кел тір.
 
Мі­не,­қы­зық!
Ғы лы ми­тех ни ка лық  ре во лю ция ның  да муы на  бай ла ныс ты  адам  қия лы,  фан­
тас ти ка  бо лып  кө рін ген  жайт тар  уа қыт  өте  ке ле  жү зе ге  асып  жа та ды.  Ағар ту шы 
ұс таз Ыбы рай Ал тын са рин нің «Өнер, бі лім бар жұрт тар» өле ңі нің маз мұ ны ке зін де 
орын дал май тын ар ман си яқ ты бо лып кө рін ге ні сөз сіз. Алай да бұл – қа зіргі күн де лік ті 
тұр мыс та ғы  үй рен шік ті  жайт .  Сон дай­ақ  ХІХ  ға сыр да  өмір  сүр ген  орыс  жа зу шы сы 
Вла ди мир  Одоевс кий  ин тер нет тің  пай да  бо латын ын  1837  жы лы  «4338  жыл»  деп 
атала тын ро ма нын да бол жа п жазған. 

жүктеу/скачать 5,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: