59
«Шашты»әңгімесі
Қа зақ әде бие ті өзі нің ұлт тық маз мұ ны
ар қы лы әлем дік әде би ет ке шы ға ды.
Ай г л Ке мел ба ева
Шығармакейіпкерлерікімдер?
Ай гүл Ке мел ба ева ның «Шаш ты» әң гі-
ме сі – ежел гі Тү рік пен елі нің Әму да рия ны
бет ке алып, Сыр бойы қып шақ тан ал ған қа лың
жыл қы ны дүр кі ре те қу ып, оны мен қо са он бір
жа сар ба ла ны құл дық қа же гуі нен бас тала тын
шы ғар ма. Он бір жас та ғы Кен же бек ат ты
ба ла ны Тү рік пен елін де қан дас бауы ры Тас құл
шал ға тап қы ла ды.
Шы ғар ма ның не гіз гі сю же ті осы екі
кейіп кер ай на ла сын да өр би ді. Екеуара диа-
лог тен ба ла ның Тас құл ға кө мек ші ре тін де
қал ды рыл ға нын ұға мыз. «Қай но ғай сың?» деп
жөн сұ ра ған шал ға: «Аға, біз – қып шақ, атам
аты – Ер то ры, әкем аты – Құл пейіс, анам ның
сүт кен же сі Кен же бек пін» деп жау ап бе ре ді.
Кө ңі лі бо са ған ба ла ға «Ай-Күн жа рық сыз бол мас» деп, дем бер ген шал ат құ ла-
ғын да ой нап өс кен қыр ба ла сы на сүй сі не қа рай ды. Ба ла ны осы лай ша та ныс-
тыр ған жа зу шы ен ді «Қай но ғай сың?» де ген сөз ді Кен же бек тің ау зы на са ла ды.
Оған шал дың: «Те гін сұ ра ған жат бол май ды. Қаң лы де сем, кө гім қа зақ де ге нім,
қа ра ғым» де ген сө зі не қа рап, жыл қы шы ның да қа зақ еке нін бі ле міз. Тас құл –
шал дың шын аты емес. Бұл – ба сы на түс кен тағ ды ры на на за ла нып, аз бан құл ға
ай нал ған шал дың өзі не-өзі қой ып ал ған аты. Шал шын атын да, шық қан те гін
де айт қы сы кел мей ді. Жыл қы шы қо сын да оңа ша оты рып, әң гі ме-дү кен құр ған
еке уі нің тағ дыр тау қы ме ті ұқ сас. Ай ыр ма шы лы ғы – тағ ды ры на көн ді гіп, еті
өліп кет кен шал мен сол тағ дыр ды қай талау ға мәж бүр бо лып тұр ған ба ла.
Қос мұң лық тың ұқ сас тағ ды рын су рет теу ар қы лы жа зу шы ұс та ны мы ай-
қын да ла ды. Бұл – адам бой ын дағы ту ған жер ге де ген ыс тық се зімнің ешуа қыт та
тар қа май тын ды ғы. Қан ша рет қа шу ға әре кет тен се де, жо лы бол ма ған шал өзі нің
ауыр тағ ды рын ба ла ға қай талат қы сы кел мей ді. Сон дық тан ол қа быр ға сы қа тып,
буы ны бе кі ме ген ба ла ны үне мі қай рат тан ды рып оты ра ды. Жа нын жа сы ту ға,
өмір ден кү дер үзуі не жол бер гіз бей ді. Жыл қы сы ры на қа нық шал ал да бо ла тын
ала ман бәй ге ні сыл тау ра тып, тү рік пен нің боз жүй рі гін ар найы бап тап, сол бәй-
ге де ба ла ны қа шу ға дай ын дай ды. Кен же бек си яқ ты ба ла кү нін де қол ға тү сіп,
жат жер де қар тай ған шал дың ен ді гі ар ма ны – ба ла ны ту ған жер ге ат тан ды ру.
«Шашты»әңгімесініңнегізгіидеясықандай?
Әң гі ме де қа зақ хал қы мен көр ші лес жат қан тү рік пен елі нің салт-дәс тү-
рі нің ұқ сас тұс та ры сөз болып, екі елдің де мәрт мінездері ашылады.
Шуу,жануар,алға!
Достарыңызбен бөлісу: