Оқулық o p s 3 философия негіздері


шығарылса, онда дене өледі, себебі жан атомдары деммен бірге денеден


бет30/525
Дата17.11.2022
өлшемі
#50814
түріОқулық
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   525
шығарылса, онда дене өледі, себебі жан атомдары деммен бірге денеден 
толығымен шығады. Денеден шыққан жан атомдары ауада шашырап 
кетеді. Сѳйтіп, денемен бірге жан да ѳледі
Демокриттіі пікірінше, шын мэнісіне ѳмір сүретін атомдар, бос 
кеіістік жэне олардан туындайтын заттардан баска, адам акыл-ойында 
да ѳмір сүретін кұбылыстар бар. Олар - пікір аркылы калыптаскан 
сезімдік касиеттер (дэм, бояу түрлері, иіс т.б.). Бұл қасиеттер 
шындығында ѳмір сүрмейді, олар сезімдік заттарға тэн емес, олар тек 
адамдардыі пікірінде гана бар құбылыстар.
Осы екі түрлі кұбылыстардың ѳмір сүруіне сәйкес танымның да 
екі түрі болады:
а) сезім мүшелері арісылы танып-білу. Олардың берген мэліметтері 
көмескі білім болғандықтан олардың акиқатты тануда ешкандай 
пайдасы жок;
э) акыл-ой арқылы алған білімдеріміз заңды туылған білім 
болғандықтан, оның акикат туралы пайымдаулары дұрыс болады. 
Себебі, дүниенің алғашкы бастамасы атом мен бос кеңістікті сезім 
мүшелері арқылы көріп-біле алмаймыз, ал олардың мэнін, табиғатын 
түсіну үшін акыл зер салып ойлануы керек. Дей тұрғанмен де, Демокрит 
сезімдік танымды акыл-ой танымына карсы коймайды. Акыл-ой сезімдік
39


таным аркылы алған акпараттарын эрі карай өрбітіп, корытынды 
жасайды.
Жалпы таным үдерісінің акикатка жетудегі кайшьшыктарын, 
киындыктарын түсінген демокрит, танымның субъектісі болу кез-келген 
адамның колынан келмейді, од тек данышпандарға ғана тэн деп 
есептейді. Данышпандар сабырлылык, үйлесімділік, симметрия, алаңсыз 
тыныштык, кызыкпаушылык, эділдік т.б. Осы сиякты моральдык 
кағидаларға сүйеніп, философияға беріліп, елеусіз өмір сүруінің 

жүктеу/скачать

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   525




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет