Оқулық o p s 3 философия негіздері
адамнын мақсатымен көбірек байпанысты болса, ал пада - бұл белгілі
жүктеу/скачать 13,05 Mb. Pdf көрінісі
|
| адамнын мақсатымен көбірек байпанысты болса, ал пада - бұл белгілі
бір максатқа жету үшін жарамды кұралдардың сипатгамасы. «Пайда», «табыс», «тиімділік» - бұлар максиамалды максаттарға минималды 233 кұралдармен жетуді білдіретін негізгі ұгымдар. Мұндай пайдалы әректті арнай зерттейтін ғылым праксеология деп аталады. Утилитаризмнің негізін калаушы И. Бентам ізгілік пайдаға карсы тұрмайды, өйткені, мүдделер эртүрлі, ізгілік үлкен мүдце үшін кіші мүддені күрбан етуді білдіреді деп санайды. Утилитаризмнің негізгі кұндылыктарын мынадай канатгы сөздер аркылы аңғаруға болады: «Табыска ұмтыл, өз мүдденнен шыға отырып, барлығынан пайда тап», «Максатка жетуде тиімді күралдарды колдан». Мүндай адамның бойында тартымды касиеттер болады: максаткерлік жэне тәуекелшілдік, тэуелсіздік, батылдык, үнемшілдік, тэртіптік жэне т.б. Егер пайданы өзімшілдікпен араластырмаса, онда пада кағидасы жеке мүдделер үйлесімділігінің маңызды тетігі ретінде көрінеді, оның үстіне мұндай синэнергетикаландыру жалпы игілікке жакын жатады. Әрине, пайдалылық кағидасын абсолюттендіріп, оны жоғарғы ізгілік ретінде идеал түтуға болмайды. Пайдалылык кағидасы, сөз жок, жоғары гуманизмнің абсолютгік мораліне кайшы келеді. Мысалы, алкоголь, темекі өнімдері, экологияға зиянды техника өндірісі сиякты бизнес түрлері түрғындардың бір бөлігі үшін пайдалы. Қызмет көрсету мен тауардың кейбір түрлерінің нарыкка тартылуы оларды экономикалык түрғыда актағанымен, адамдарда жаман эдеттер туғызады, коғамның адамгершілік денсаулығына зиян келтіреді. Мүны жүктеу/скачать 13,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|