Оқулық o p s 3 философия негіздері


«жүйе», «кұрылым», «элемент» жэне «байланыс» сиякты үғымдарды



Pdf көрінісі
бет190/525
Дата15.09.2022
өлшемі13,05 Mb.
#39158
түріОқулық
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   525
«жүйе», «кұрылым», «элемент» жэне «байланыс» сиякты үғымдарды 
дайындау мен пайдалану кажет болды. Мәнісіне келгенде олар «бөлік» 
жэне «бүтін» категорияларының күрделіленуі мен онан арғы дамуы 
болып табылады. Олар кандай жаңалык әкелді? Олардың артықшылығы 
неде? Кез-келген кұбылыс, эрбір объект егер белгілі бір тәсілмен өзара 
байланысты жэне өзара әрекеттес бөліктерге, немесе жай жүйеге 
бөлінсе, онда ол жүйе болып табылады. Жай жүйелер өз кезегінде екінші 
деңгейдегі жай жүйеге бөлінеді жэне т.б. осылайша өзара байланысты 
жэне өзара әрекет етуші элементтердің деңгейіне жеткенге дейін бөлуге 
болады. Осы жерде жаңа үғымдардың артыкшылығы байкалады. 
Біріншіден, «жүйе» ұғымында жай жүйелер мен элементтер арасындағы 
байланыстардың өзара әрекеттердің маңыздылығы айкын көрінеді. 
Байланыстар мен өзара эрекеттер бүтінді бөліктерге механикалык түрде 
ыдыратканда жойылып кеткен құпия «элдененің» өзі еді. Піындығында, 
дэл осы байланыстар мен өзара әрекеттерді зерггеу ғана күрделі 
жүйелер қүпиясын ашып бере алады екен. Байланысты тану аркасында 
ғана адам тірі ағзаның, адамзат қоғамының мэнін, осы немесе өзге 
мәдениеттің ерекшеліктерін, акырында ойлау үдерісінің өзінің мэнін 
үғына алады. Екіншіден, күрделі жүйені бөліктерге бөліп, оларды 
ажыратып сипатгай отырып жэне сипаттамаларды жай ғана жинақтай 
отырып, бүтін туралы дүрыс түсінік алу мүмкін еместігі белгілі болды, 
өйткені ондай жағдайда ішкі байланыстар мен өзара эрекеттер туралы 
ақпарат жоғалады. Үшіншіден, «элемент» жэне «элементарлык деңгей» 
ұғымдарын енгізу маңызды жаңалық болды. Элемент үғымы әлемнің 
алуантүрлілігін тірейтін түпнегізді белгілеу үшін ерте кезден-ак 
қолданыла бастаған. Элемент казіргі үғымында абсолютті нәрсе болып 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   525




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет