жөнінде ешкандай логикалык тұрғыда дайындалған теория немесе ең болмағанда гипотеза да бермейді. Адам туралы біздің казіргі көзкарастарымыз иррационалистік бағыттағы ойшылдардың жетістіктерін ескергенімен, көбіне рационалистік - материалистік жэне идеалистік идеяларға сүйенеді. Мысалы, жүздеген, мүмкін мындаған жылдарға созылған адамның жануарлар әлемінен бөлініп шығу процесін түсіндіре отырып Маркс жэне Энгельс былай жазады: "адамдарды жануарлардан санасына, дініне жалпы тағы басқалар карап айыруға болады. Ал олар өздерін жануарлардан өмірлік кажетті күралдарды өндіре бастаған кезден айыра бастайды, адамдар өздерінің материалдык өмірін жанама жолмен өздері өндіреді". Жануарлык жағдайдан адамға өтуге мүмкіндік беретін басты критерий оның мэдениеттенуі, бұл жерде материалдык өндіріс болып көрінеді. Адамның әлеуметтік-биологиялық эволюциясын түсіндіруде Энгельстің ұсынған антропогенездің еңбек теориясының маңызы зор. Бұл теорияның жактаушьшары еңбек биологиялық заңдардың эсерін теріске шығармайды, бірак ол табиғи сүрыпталу әрекетінің сипатын өзгертеді, калыптасупш адамның өз жеке өлшемі бойынша табиғатты өзгерту кабілетіне жэне адамның өзінің калыптасуына ыкпал етеді деп санайды. Еңбек эрекетінің аркасында адамныц биологиялык жэне рухани кқажеттіліктері өтеледі, адамдардың бірігуінің аукымы кеңейе түседі. Еңбек аркылы адам өзін, өзінің физикалык жэне акыл-ой кабілеттерін көрсете алады. Адам жэне адамзат тұлғасының калыптасуындағы үлкен рөл тілге тиесілі. Тілдің аркасында адамның ойлауы дамиды. Тіл алғапщы кауымдық адамдардың бірлескен еңбек әрекетінің аркасында коғамнын
