Оқулық Тараз 019 Әож 37. (075)
Балалардың психофизиологиялық әркелкі дамуы («жас ерекшеліктер
жүктеу/скачать 8,71 Mb. Pdf көрінісі
|
| Балалардың психофизиологиялық әркелкі дамуы («жас ерекшеліктер
дағдарысы», «дарынды балалар», «акселерация») және балалардың барлык психоәлеуметтік талаптары мәселелері, оларды оқу-тәрбие процесінде есепке алу. Тұлға дамуының нақты мүмкіндіктері (көкейкесті мүмкіндіктері және «дамудың таяу зонасы») және оларды тұтас педагогикалық процесте оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастыруда есепке алу қажеттілігі Ш.А.Амонашвили, В.С.Библер, Л.В.Занков, Д.В.Эльконин, В.В.Давыдов, Е.Н.Кабанова-Меллер, Н.А.Менчинская, Г.И.Щукина, И.С.Якиманская және т.б. ғалымдардың еңбектерінде нақты ашылады. 112 Тұлға дамуының нақты мүмкіндіктерін психолог Л.С.Выготский баланың дамуындағы 2 деңгейді – өзекті деңгей мен дамудың таяу зонасын ерекше бөліп қарастырып, «дамуы алда жүретін оқыту түрі ғана ең жақсы оқыту бола алады, тек дұрыс ұйымдастырылған оқыту ғана ақыл-ойды дамыта алады» деп дамыта оқытудың басқа барлық оқыту түрлерінен артықшылығын көрсетеді. Психология ғылымында темпераментті төрт типке бөліп сипаттайды (49- сурет). Сурет-49. Темперамент түрлері Темперамент түрлері Сангвиник Холерик Флегматик Меланхолик Эмоциялық қызуы шапшаң, тұрақсыз Ойы ұшқыр, ойнақы, еті тірі болады Сыртқы әсерлерді жеңіл әрі тез қабылдайды, жеңілтек Бастаған ісін көбіне аяқсыз қалдырады Уәдені көп береді, бірақ оны көбіне орындамайды Бір әсерден екінші әсерге секіретін, тиянақсыз адам Эмоциялық қызуы шапшаң, тұрақты Табанды, қайратты Өз ісіне бекем Бастаған ісін аяқсыз қалдырмайды Кездейсоқ жағдаяттан тез шығады, мәселені оңай шешеді Өзіне берілген тапсырманы тез әрі тиянақты орындайды Тез ашуланады, бірбеткей, қияңқы болады Эмоциялық қызуы әлсіз Мінезі ауыр, байсалды, салқынқанды Түрлі әсерге көрсе қызар танытпайды Мәселені тез шешуге асықпайды Іс істегенде саспайды Шапшаң ашу, қызу мінез болмайды Істі баяу бастайды Бастаған ісін тиянақты орындайды Эмоциялық қозуы шапшаң, күшті, тұрақты Мінезі тұйық, момын жасқаншақ Ешкімге сенбейді, істе қалтылдақ Көңілі жабырқау, ұжымнан бөлек жүреді Іске бірден кіріспейді, бастап кетсе аяқтайды Бірбеткей қыңыр Кедергіге ұшыраса - қайраты сөніп қалады 113 Әрбір баланың жеке ерекшелігі тәрбие процесінде, даму кезеңінде байқалады. Жеке ерекшеліктерге – түйсік, қабылдау, ойлау өзгешеліктері, жеке адам бойындағы мінез-құлық, темперамент, қабілет сияқты қасиеттер жатады. Жүйке жүйесінің типтік қасиеттері адамның мінез-құлығы, темпераменті және қабілетінің табиғи негізін құрайды. Жеке қабілеттердің дамуы жеке адамның табиғи мүмкіншіліктеріне байланысты. Мұғалім балалардың жеке ерекшеліктерін, типтік сипатын мінез- құлқына сәйкес жете білуі қажет. Жеке адамның дүниенің сезгіштігі және қабылдағыштығы темпераментке тәуелді. жүктеу/скачать 8,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|