- pars n a sa lis. Б - арты нан ж ә н е асты нан қараған дағы көрінісі: 1 - sul. sin u s

1. 
Маңдай қабыршағы, squama frontalis, кез келген жабын сүйек 
сияқты табақшатәрізді, сырт жағынан дөңес те, іш жағынан ойыс. Ол 
тіпті ересек адамда да сыртқы бетінде, facies externa байқалатын екі 
сүйектену нүктесінен екі маңдай төмпесі, tubera frontalia, түрінде 
сүйектенеді. Бұл төмпелер мидың дамуына байланысты тек адамда ғана 
кездеспейді. Олар адамтәрізді маймылдарда ғана емес, тіпті адамның 
құрып кеткен формаларында да болмайды. Қабыршақтың төменгі жиегі 
көзүсті жиегі, margo supraorbitalis, деп аталады. Шамамен осы жиектің 
ішкі және ортаңғы үштен бір бөліктерінің шекарасында көзүсті тілігі 
incisura supraorbitalis (кейде foramen supraorbitale-re айналады), аттас 
артериялар мен нерв өтетін жер орналасқан. Көзүсті жиегінен жоғары 
жалғаса үлкен-кішілігі мен ұзындығы тым өзгермелі қыраттар - қасүсті 
доғалары, arcus superciliares, байқалады, олар медиалды түрде орта 
сызық бойымен біршама күшейетін алаңқайға, glabella (глабелла), 
айналады. Ол қазіргі кездегі адамның бассүйегін қазба адамның 
бассүйегімен салыстырғанда тірек пункті болып табылады. Көзүсті 
жиегінің сыртқы ұшы бет сүйегімен байланысатын бет өсіндісіне, 
processus zygomaticus, айнала созылады. Осы өсіндіден жоғары қарай 
айқын байқалатын самай сызығы, linea temporalis шығады, ол 
қабыршақтың самайлық бетін, facies temporalis, шектейді. Ішкі бетінде, 
facies interna, орта сызық бойымен артқы жиектен жүлге, sulcus sinus 
sagittalis superioris, өтеді, ол төменгі жағында маңдай қырқасына, crista 
frontalis, айналады. Бұл түзілістер - қатты ми қабығының беку орындары 
болып табылады. Орта сызықтың жанында өрмек қабықшаның (мидың 
өрмек қабығының өсінділерінің) түйіршіктену (грануляция) шұнкыр- 
лары байқалып тұрады.
2 
және 3. Көз бөліктері, partes orbitales, төменгі ойыс бетімен - 
көзұясына, жогары бетімен бассүйек қуысына қараған, ал артқы жиегімен 
сынатәрізді сүйекпен байланысқан, горизонталды орналасқан екі табақша. 
Жоғарғы ми бетінде мидың іздері - impressiones digitatae орналасады.
Төменгі бет, facies orbitalis, көзұясының жоғарғы қабырғасын 
құрайды және онда көздің қосалқы тесіктерінің жанасқан іздері болады; 
бет өсіндісінде - көзжас безі шұңқыры, fossa glandulae lacrimalis, incisura 
supraorbitalis жанында - fovea trochlearis және кішкентай қылтанақ, 
spina trochlearis, бұл жерде көз бұлшықеттерінің сіңірі үшін шеміршекті 
шығыршық (trochlea) бекиді. Көз бөліктерінің екеуі де бір-бірінен түтас 
бассүйекте тор сүйекпен толтырылатын тілікпен, incisura ethmoidalis, 
бөлінген.
4. 
Кеңсірік (мұрын) бөлігі, pars nasalis, орта сызық бойымен тор 
ойықтың алдыңғы бөлігін алып жатады; бұл жерде кеңсірік қалқасының 
түзілуіне катысатын сүйір өсіндімен - spina nasalis, аяқталатын 
қырқашық байқалады. Қырқашықтың жан-жағында торлы сүйектің 
ұяшықтарына жоғарғы қабырға болатын шүңқырлар жатады; олардың 
алдыңғы жағында қасүсті доғаларының арт жағында сүйек қабатында

жүктеу/скачать 23,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: