Оқулық университеттер мен педагогикалық, медициналық мал
жүктеу/скачать 1,28 Mb. Pdf көрінісі
|
Омыртқасыздар зоологиясы. 1-кітап (Дәуітбаева К.Ә.) (z-lib.org)
- Бұл бет үшін навигация:
- ПАУРОПОДАЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - PAUROPODA
| 129-сурет. Кивсяк-Schizophyllum sabulosum: A - денесінің алдыңғы және артқы бөлімі; 1 -
акрон, 2 - күрделі көз, 3 - антенна, 4 - иіс және дәм сезу мүшесі, 5 - жоғарғы ерін, 6 - жоғарғы жақ, 7 - жақ, 8 - түрі өзгерген аяқ, 9 - аяқ, 10 - жыныс тесігі, 11 - үшінші сегменттің аяғы, 12 - сегменттің қос жұп аяғы, 13 - тельсон, 14 - өсу зонасынан пайда болған сегменттер, 15 - екі сегментгің қосылуы, 16 - улы бездерінің сыртқа ашылатын тесіктері, 17 - мойын сегменті, І-ІІІ - "кеуде" сегменттері, IV-VIII - "құрсақ," сегменттері; Б - lulus кивсяктың алты аяқты личинкасы; 1 - бас, 2 - тельсон, 3 - ұрық аяқтары, 4 - буынаяқтары, 5 - антенна, I-V - дене сегменттері 150-ге жуық түрі бар, барлық аймақтарда (Антарктидадан басқа) кең тараған. Негізгі өкілі Scolopendrella immaculata, ұзындығы 8 мм, мекені орталық, және оңтүстік Еуропаның орманды аймағы. Шіріген өсімдік қалдықтарымен қоректенеді. Кейбір түрлері өсімдіктерге зиян келтіреді. Негізгі туыстары: Scolopendrella, Scutigerella, Hanseniella (130-сурет). 130-сурет. Көпаяқтылар (Myriopoda): A - Scolopendrella immaculata (Symphyla кл. тармағы); Б - Pachimerium ferrugineum (Chilopoda кл.тармағы); В - Lithobius forficatus (Chilopoda кл. тармағы); Г - Polydesmus complanatus (Diplopoda кл.тармағы); Д - Pauropus silvaticus (Pauropoda кл.тармағы): 1 - бас, 2 - антенна, 3 - жақаяқ, 4 - тұлға аяқтары, 5 - аналь тесігі, 6 - мойын бунағы, І-ХІХ тұлға сегменттері ПАУРОПОДАЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - PAUROPODA 350-ге жуық түрі бар, ұзындығы 1 -2 мм, өте ұсақ көпаяқтылар. Денесі 10 сегментті, жақсы дамыған 9 жұп жүру аяқтары бар, Соңғы сегменті аяқсыз. Мұртшасының (антеннасының) ұшы үш тармақты, ауыз аппараты екі жұп жақ тақтасынан тұрады: үстіңгі жақ - мандибула және жұпсыз гнатохилярий (бірігіп кеткен төменгі жақ). Бас бөлімінен кейінгі "мойын" сегменті - ол максилла II. Пауроподалардың денесі жұмсақ хитинді кутикуламен қапталынған, тыныс мүшесі дамымай, бүкіл денесімен тыныс алады. Тұлға бөлімінің арқа жағында, бүйірлерінде 5 жұп ұзын сезгіш қылтанаяқтары бар. Даму жолы анаморфоз. Жұмыртқаларын топыраққа топтастырып салады, 12-14 күннен кейін алты аяқты личинкалары шығады. Даму кезеңі 3-4 ай. Пауроподалар ылғалды жерлерде кең тараған, көбінесе шіріген өсімдік қалдықтарының арасында, топырақта, жапырақтардың астында, шіріген ағаштардың ішінде. Ұсақ кенелерді және детритті қорек етеді. Негізгі туыстары: Pauropus, Eurypauropus. Pauropus туысының өкілдері ұзындау, жылдам қозғалады, ал Eurypauropus жалпақтау, өте жай қозғалады. Негізгі өкілі Pauropus silvaticus, ұзындығы 1 мм. Еуропада кең тараған (130-сурет). жүктеу/скачать 1,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|