Оқулықтар мен әдебиеттер. «ҚР әлемдік қауымдастықта» пәні «Қазақстанның қазіргі заман тарихы»
Қазақстанның Германия Федеративтік Республикасымен қарым-қатынасы
жүктеу/скачать 1,53 Mb.
|
«Қ Р әлемдік қауымдастықта» курсы бойынша дәрістер.Смағұлов С. 09.06.2020 2
| Қазақстанның Германия Федеративтік Республикасымен қарым-қатынасы
Соңғы жылдары Қазақстан мен Германия жақсы халықаралық қатынастар құрды. Біздің елдеріміздің ұстанымы өте жақын. Екіжақты экономикалық қарым-қатынастар динамикалық даму ырғағынан көрініс тапты. 2007 жылы екіжақты сауда көлемі 5,6 миллиард еуроны құрады. Германия мен Қазақстан арасында 600-дей біріккен кәсіпорын құрылды. Біз осы әріптестікті бекемдеу үшін қолымыздан келгеннің бәрін жасауға тиістіміз (ЕҚ, 10.10.2008). Қазіргі кезде Қазақстанда Германияның 170-ке жуық ірі фирмаларының филиалдары мен өкілдіктері жұмыс істейді. 1500 неміс фирмасы тұрақты түрде қазақстандық әріптестерімен сауда-саттық байланысын жасайды. Германия елімізбен халықаралық сауда-саттық қарым-қатынасын жасайтын елдердің ішінде алғашқы үштіктің құрамына кіреді. Екі ел арасындағы сыртқы экономикалық айналым жылдан жылға өсіп келеді. Тек өткен жылы ғана ол 2006 жылмен салыстырғанда 17 пайызға өсті. Екі ел арасындағы сауда айналымы 2004 жылдан 2006 жылға дейін екі еселеніп, 4,7 млрд. еуроны құраса, 2007 жылы бұл көрсеткіш 5,56 млрд. еуроға жетті. Сөйтіп Германияның Орталық Азиядағы сауда айналымының 90 пайызы Қазақстанның үлесіне тиеді. Қазақстан ГФР-ді энергиялық қуат көздерімен қамтамасыз ететін ең сенімді әріптес болып табылады. Германияға жөнелтілген мұнай импорты өткен жылы 7,95 млн. тонна болды. Неміс сарапшыларының мәлімдеуінше, Қазақстан мұнай импорттауда 5-ші орынды иеленіп, бұл мемлекетке импортталатын барлық мұнай көлемінің 7 пайызын иеленеді. "Қазақстанға инвестиция — немістің орта кәсіпкерлігі үшін мүмкін-діктер" айдарымен өткізіліп отырған форумды Орталық Азиядағы Германия экономикасы өкілдігінің басшысы Йорг Хетч ашып, өткізіліп отырған бұл халықаралык, үлкен шараның мәні мен мағынасына тоқталды. Германия экономикасының Қазақстандағы күні осымен 10-шы рет қатарынан өткізіліп келеді. Өткен жылы Алматыда өткен форумға Германия Федералдық экономика және технология министрі М.Глос қатысса, биылғы Астана қаласында өткізіліп отырған басқосуға Федералдық Президент Хорст Келер қатысты. Бұл ГФР мемлекетінің және бизнес қауымдастығының Қазақстанға деген айрықша қызығушылығын көрсетсе керек. Форумға Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі Бақыт Сұлтанов қатысып, сөз сөйледі. "Еуропа мемлекеттері ішінде Германия сауда экономикалық айналымы бойынша 6-шы орын алып, біздің еліміз үшін ерекше маңызды әріптес саналады", — деп атап көрсетті ол өз сөзінде. Еліміздің таяу болашақтағы экономикалық даму стратегиясы — әлемдегі ең дамыған 50 мемлекеттің қатарына кіру болып табылады. Бұл ретте әлем мемлекеттерінің ішінде технология және инжиниринг (ұшақ жасау, электротехника, дәлдік механикасы, оптика, химия өнеркәсібі) бойынша көшбасшылардың бірінен саналатын Германиямен ынтымақтастық — еліміздің еуропалық экономикалық векторындағы ерекше басым бағыттардың бірі. Қазақстан мемлекеті шетелдік кәсіпкерлердің инвестициялық ахуалы үшін барлық қолайлы жағдайды жасаған. Оған мына деректер айқын дәлел бола алады. 1993 жылдан 2008 жылға дейін қазақстандық экономикаға салынған тікелей шетелдік инвестиция көлемі 68,8 млрд. АҚШ долларын кұрады. Тек 2007 жылы ғана республикамызға келген тікелей шетелдік инвестиция мөлшері 17,5 млрд. доллар болып 2006 жылмен салыстырғанда 65,4 пайыз өскен. Сол сияқты шетелдік инвесторлар тарапынан Қазақстан рыногына деген қызығушылық жылдан жылға артып келеді. Мәселен, 1999 жылы шетелдік капиталдың үлесі бар кәсіпорындардың саны 2000 болса, 2006 жылы еліміздегі мұндай кәсіпорындардың саны 7700-ге жетті. Неміс капиталының үлесі бар еліміздегі бірлескен кәсіпорындардың саны 688-ге жетіп, оның 547-сі белсенді жұмысымен көрінуде. Бұл ретте "Сименс", "ДаймлерКрайслер", "Фольксваген", "Тиссен Крупп", "МАН", "РВЕ", "Кнауф" және басқаларын ерекше атап өтуге болады. Сонымен бірге екі ел арасындағы сауда айналымы 2007 жылы 2,9 млрд. доллар болып, 2006-мен салыстырғанда 26 пайызға өскен. Үстіміздегі жылдың 5 айында біздің елімізге Германиядан 349,6 млн. доллардың тауары экспортталса, 950,8 млн. доллардың тауары импортталған. Халықаралық форумға қатысушыларға Бақыт Сұлтанов біздің елімізде соңғы уақытта жүзеге асырыла бастаған серпіңді жобалар жайында жан-жақты мағлұмат берді. Бұл ретте ел экономикасын әртараптандыруға арналған, мемлекет пен бизнестің мүмкіндігін барынша біріктіре отырып, жүзеге асырылатын "30 корпоративтік көшбасшы» бағдарламасының алатын орны ерекше. Бұл бағдарлама еліміздің 2015 жылға дейінгі индустриялық-инновациялық даму стратегиясының басым бағыты болып табылады. Сонымен бірге министр елімізде қабылданғалы отырған жаңа Салық кодексі мен Бюджет кодексінің және нәтижеге бағдарланған үшжылдық бюджеттің шетел инвесторларына қатысты игі жақтарына тоқталды. Елімізде бұрын да шетелдік инвесторлар үшін қолайлы жағдай жасалынған болатын. Ал кабылданғалы отырған жаңа зандар бойынша Қазақстанға инвестиция салу шетелдіктер үшін аса пайдалы және барынша сенімді болмақ. Халықаралық жиынға қатысушылардың алдында Германия Федералдық экономика және технология министрлігінің өкілі доктор Карл-Эрнст Браунер сөз сөйледі. Ол өз сөзінде ГФР экономикасы үшін Қазақстан маңызды да сенімді әріптес екендігін атап көрсетті. Екі ел арасындағы экономикалық және сауда қарым-қатынастары жылдан жылға дамып, кең серпін алуда. Осыған орай екі мемлекеттің әр түрлі дәрежедегі өкілдері арасындағы кездесулер де жиі орын алып келеді. Мәселен, биылғы жылдың маусым айында Берлин қаласында сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі Германия-Қазақстан үкіметаралық мәжілісі болып өтті. Сонымен бірге Федералдық экономика және технология министрлігі Германия-Қазақстан ынтымақтастығы бағдарламасы бойынша қазақстандық кадрларды даярлауға қомақты көмек көрсетіп келеді. Мәселен, 2004 жылы 150 қазақстандық менеджерлер германиялық компаниялар мен мекемелерде үш айлық іскерлік жетілдіру курстарынан өтті. Германия Қазастанның Бүкіләлемдік сауда ұйымына кіруіне жан-жақты қолдау көрсетіп келеді. Қазақстандағы Германия экономикасының күнін өткізуге бастамашы болған германиялық экономикалық клубтың президенті Александр Пикер өз сөзінде бүгінгі халықаралық шараның екі ел арасындағы экономикалық және сауда ынтымақтастығын дамытуға қосатын игі ықпалын тілге тиек етті. Оның айтуынша, біздің елімізде кәсіпкерлікпен айналысуға ынта білдіріп отырған неміс фирмалары жетерлік. Мәселен, өткен жылы Қазақстандағы Германия экономикалық клубына 75 неміс фирмасы мүше болса, биыл олардың қатары 85-ке ұлғайыпты. Жақында клуб мүшелері өздерінің мәжілісінде бұл клубқа қазақстандық фирмалардың да мүше болуына мүмкіндік беру жөнінде шешім қабылдапты. Қазақстандағы Германия экономикасының күні міне, қатарынан 10 жыл бойы екі ел арасындағы экономикалық және сауда байланысының деңгейін анықтайтын үлкен шараға айналып келеді. Германия инвесторларының Қазақстанға салған тікелей инвестициясының көлемі 550 млн. доллар көлемінде екен. Бұл әрине өте аз. Сондықтан Германия экономикалық клубы бұл деңгейді еселеп көтеруге мүдделі. Ол үшін екі мемлекет арасындағы осы өткен жылдар ішінде қалыптасқан қолайлы экономикалық және сауда ынтымақтастығы барынша тиімді ықпал етпек. Германия және Қазақстан кәсіпкерлері қатысқан осы халықаралық форумда Ақмола облысының әкімі Альберт Рау, Қостанай обылысы әкімінің орынбасары Виктор Мейстер сөз сөйлеп, өз өңірлерінің Германия инвестициясы үшін тартымды салаларын тілге тиек етті. Өз кезегінде германиялық "Тиссен-Крупп" өкілдігінің басшысы Байер, '"Амиантит" өкілдігінің басшысы Щерц мырзалар Қазақстанда жұмыс істеп жатқан неміс кәсіпкерлерінің іс-тәжірибесімен бөлісті. Халықаралық форум қорытындысында Германия Федеративтік Республикасы Федералдық Президенті Хорст Келер мен Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі Бақыт Сұлтановтың қатысуымен екі ел арасындағы экономикалық келісімге қол қойылды (ЕҚ, 05.09.2008). 2009 жылы ақпанның басында Елбасы Н. Назарбаевтың Германияға ресми сапар жасағаны белгілі. Делегация құрамында болған қазақстандық ауыл шаруашылығы кәсіпкерлері аталған Еуропа елінде қазақтың ежелгі азық-түлік өнімдері – қымыз бен жылқы етін өндіру кең таралғанына көз жеткізіп қайтты. Бір Германияның өзінде ғана 40 қымыз фермасы жұмыс істейді екен. Онда осы ғажайып сусынмен қатар, жылқы сүтінен түрлі дәрі-дәрмектер,өзінің емдік қасиеті жөнінен Өлі теңіз өнімдерінен асып түсетін жасартатын крем, шампунь өндірілетін көрінеді. Осы тақілеттес фермалар АҚШ-та, өзге де Еуропа елдерінде құрылған. Бұл елдердің бәрінде мемлекеттік бюджет аталған өнімдерді шығаруға қолдау көрсетеді (ЕҚ, 11.04.2009). ҚР мен Чех Республикасы арасындағы қарым-қатынастар 2009 ж. 1 қаңтарынан бастап Еуроодақ төрағасы болған Чех Республикасымен ҚР арасындағы дипломатиялық байланыс 1993 жылы орнаған. Сол уақыттан бері екі мемлекет арасындағы ынтымақтастық арта түсумен келеді. 2004 жылы Чехия президенті В. Клаустың Қазақстанға ресми сапары екі жақты қарым-қатынастардың тереңдеуіне айтарлықтай үлес қосты. Қазақстандағы ілім-білімнің қарашаңырағы - әл-Фараби атындағы ұлттық университетінің құрметті профессоры В. Клаустың сол сапары барысында қол қойылған Ынтымақтастық жөніндегі декларация өз жемісін беруде. Айталық, 2006 жылы екі ел арасындағы сауда айналымы 157,2 млн. долларды құраса, 2008 жылы 199,8 млн. АҚШ долларына жетті. Қазақстанда чех капиталын кірістіре жұмыс істейтін 72 біріккен кәсіпорын мен 16 чех фирмасы тіркелген. Қазақстан Чехиядан халық тұтынатын тауарлар, дәрі-дәрмектер, медицина құралдарын, құбырлар, автокөліктер мен оларға қажетті қосалқы бөлшектер, жиһаз бен технологиялық құрал-жабдықтар алса, Чех Республикасына біздің минералдық отын мен жанар-жағар май, түрлі химикаттар, фосфор, хром қосындылары, қара және түсті металл, астық, басқа да ауыл шаруашылығы өнімдері жөнелтіледі. Бірлесе, ынтымақтаса іс-қимыл таныту екі елдің мүддесіне де сай келеді (ЕҚ, 21.01.2009). жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|