Қалқанша безінің гормондары: semeymedicaluniversity SSMUofficial www.ssmu.kz Қалқанша маңы бездері паратгормон өндіреді. Қандағы кальций көлемі паратгормон жетіспегенде төмендейді, ал көбейгенде артады. Сонымен қатар бірінші жағдайда қанда фосфаттар саны артады және олардың зәрмен шығуы төмендейді, ал екінші жолы қандағы фосфат көлемі азаяды және олардың зәрмен шығуы артады. Организмде паратгормон сүйек ұлпасын бұзуға қатысады, құрамындағы кальций иондарын сүйектен шығарады (соның салдарынан оның концентрациясы қанда көтеріліп кетеді). Паратгормон кальцийдің ішектерде сіңірілуін және иірім түтіктерде олардың реабсорбциясын үдетеді.
Қалқанша маңы бездері: semeymedicaluniversity SSMUofficial www.ssmu.kz ҚАЛҚАНША МАҢЫ БЕЗДЕРІ: semeymedicaluniversity SSMUofficial www.ssmu.kz Бүйрекүсті безінің милы қабатының гормоны - адреналин. Бүйрекүсті безінің милы қабатыны норадреналин өндіреді. Норадреналин симпатикалық жүйке талшығының медиаторы болып саналады. Адреналин және норадреналин «катехоламиндер» деген атпен біріктіріледі. Оларды сонымен қоса симпатомиметикалық аминдер деп те атайды, себебі адреналин мен норадреналиннің дене мүшелеріне әсері симпатикалық жүйкелерге ұқсас келеді. Адреналин гликоген ыдырауын үдереді және оның бұлшық еттер мен бауырдағы қорын азайтады, бұл әсері жағынан инсулинге антагонист болып саналады.
Бүйрек үсті бездері: semeymedicaluniversity SSMUofficial www.ssmu.kz Адреналин әсерінен бұлшық еттерде гликогенолиз артады. Бауырда гликогеннен глюкоза түзіледі, онан соң глюкоза қанға өтеді; соның есебінен қандағы глюкоза көлемі артады. Адреналин жүрек соғу жиілігін жәте жиырылу күшін арттырады, жүректе қозу өткізілуін жақсартады. Әсіресе жүрек жұмысы әлсіреген жағдайларда күрт оң хроно- және инотропты әсер туындатады. Адреналин тері, құрсақ қуысы дене мүшелері мен босаңсыған бұлшық еттерде артериолаларды тарылтады. Адреналин жұмыс істеп тұрған бұлшық еттердің тамырларын тарылтпайды.
