4
2-мысал. Екі темір жол станцияларының арақашықтығы 120 км. Бірінші поезд осы
қашықтықты екіншіге қарағанда 50 мин жылдамырақ жүреді.
Бірінші поездың
жылдамдығы 12 км/сағ-қа артық. Екі поездың жылдамдықтарын табыңдар.
Шешуі. Екінші поездың жылдамдығы
х км/сағ (
х>0),
сонда бірінші поездың
жылдамдығы (
х + 12) км/сағ. 50 мин =
6
5
60
50 = сағ.
Есептің шарты бойынша кесте құрамыз:
Шама
Поезд
бірінші
екінші
Жүрген жол,
s (км)
120
120
Қозғалыс жылдамдығы,
v (км/сағ)
х + 12
х
Қозғалыс уақыты,
s
t =
(ч)
12
120
+
х
<
х
120
6
5
сағ-қа
Ізделінді теңдеу:
6
5
12
120
120
=
+
−
х
х
, осыдан
36
;
48
2
1
=
−
=
х
х
.
Есептің шарты бойынша
х > 0, демек:
бірінші поездың жылдамдығы 48 км/сағ; екінші поездың жылдамдығы 36 км/сағ.
Жауабы: 48 км/сағ; 36 км/сағ.
3-мысал. А ауылынан
В ауылына үш велосипедші шықты. Бірінші велосипедшінің
жылдамдығы 10 км/сағ. Екінші велосипедші біріншіден кейін жарты сағаттан соң
шығып 8 км/сағ жылдамдықпен жүрді. Егер үшінші
велосипедші екіншіден кейін
жарты сағаттан соң шығып, екінші велосипедшіні қуып жеткеннен кейін біріншіні 4
сағатта қуып жетсе, онда оның жылдамдығын табыңдар.
Шешуі. Үшінші велоспедшінің бірінші мен екінші велосипедшілерді қуып жетуге
кететін уақытын өрнектейміз.
Үшінші велосипедшінің жылдамдығы
x км/сағ болсын.
Сонда үшінші велосипедші бірінші велосипедшіге
дейінгі қашықтықты
(
)
10
−
x
км/сағ-пен қысқарта отырып, 10 км жолды
10
10
−
x
сағатта жүріп өтеді.
Осыған ұқсас үшінші велосипедші екіншіні
8
4
−
x
сағатта қуып жетеді (4 км –
үшінші велосипедшінің шығу мезетіндегі екінші мен үшінші велосипедшілердің
арақашықтығы).
Сонымен, келесі теңдеуді құрастырамыз:
.
4
8
4
10
10
=
−
−
−
x
x
Осы
теңдеуді шешіп, табамыз:
.
5
,
7
,
12
2
1
=
=
x
x
Есептің шарты бойынша үшінші
велосипедшінің жылдамдығы бірінші мен екінші велосипедшілерге қарағанда үлкен
болуы керек, яғни
.
10
x
Табылған шешімдерден бұл шартты тек біреуі
қанағаттандырады:
Сонымен, үшінші велосипедшінің жылдамдығы 12 км/сағ-қа тең болады.
Достарыңызбен бөлісу: