Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

 

7. Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар 

 

 

 

54.

 

Пәндік  нәтижелер  «білуі  тиіс»  және  «меңгеруі  тиіс»  аспектілерімен 

көрсетілген.  

55.

 

5-6 сыныптың соңында оқушылар: 

1)

 

 тарих пәнін, археологиялық және жазба деректерді; 

2)

 

 ауа-райының адамдардың өміріне және шаруашылық қызметіне әсерін; 

3)

 

 уақыт сызығын, тарихтағы жыл санауды; 

4)

 

 алғашқы адамдардың тұрақтарын; 

5)

 

 ежелгі 

Қазақстан  тарихындағы  маңызды  оқиғаларды,  тарихи 

тұлғаларды; 

6)

 

 тарихи Отан ұғымын; 

7)

 

 Қазақстан территориясындағы алғашқы мемлекеттік бірлестіктерді; 

8)

 

 мемлекет, мемлекеттік рәміздер тарихы туралы білуі тиіс. 

56.

 

 5-6 сыныптың соңында оқушылар: 

1)

 

 жыл  мен  ғасыр  арақатынасын,  тарихтағы  жыл  санаудағы  ұзақтық  пен 

жүйелілікті орната білуді; 

2)

 

 картадан  тарихи  объектілерді  көрсете  білу,  географиялық  жағдайды 

сипаттай алуды; 

3)

 

 ежелгі адамдардың кәсібін, өмірі мен тұрмысын суреттей алуды; 

4)

 

 ежелгі сәулет және өнер ескерткіштерін суреттей білуді; 

5)

 

 Қазақстан 

территориясында  өмір  сүрген  тайпалардың  өзара 

байланысын талдауды; 

6)

 

 оқу  материалдарының  мазмұнын  өз  сөзімен  әңгімелеуді,  тарихи 

оқиғаға өз бағасын бере білуді; 

7)

 

 оқулықтағы мәтінінен негізгісін таба білуді; 

8)

 

 мәтін мазмұнына сай қысқаша жоспар құра білуді; 

9)

 

 тарихи терминдерді қолдану және оларды түсіндіре білуді; 

10)

 

 басқа  оқушылардың  жауаптарына  өз  көзқарасын  білдіруді  меңгеруі 

тиіс. 

57.

 

7-8 сыныптың соңында оқушылар: 

1)

 

 ортағасырлар    кезеңіндегі  Қазақстанның  әлеуметтік  –  экономикалық 

дамуын; 

2)

 

 Қазақстан 

территориясындағы 

мемлекеттердің 

құрылуы 

мен 

дамуының ерекшеліктерін; 

3)

 

 моңғол  және  жоңғар  шапқыншылығына  қарсы  тәуелсіздік  үшін 

күрестегі, мемлекеттің сыртқы саясатындағы, негізгі фактілер мен оқиғаларды; 

4)

 

 Қазақстан халқының мәдениеттегі жетістіктерін; 

5)

 

 ортағасырлар кезеңіндегі негізгі тарихи ескерткіштерді; 

6)

 

 жаңа дәуірдегі Қазақстан тарихының хронологиялық шегін; 

7)

 

 ХVІІІ ғ. басындағы Қазақстанның ішкі және сыртқы саяси жағдайын; 

8)

 

 қоғамның 

әлеуметтік 

құрылымы 

мен 

басқару 

жүйесін, 

шаруашылығын; 

9)

 

 ұлт – азаттық қозғалыс тарихындағы маңызды оқиғаларды; 

10)

 

 ұйғырлар мен дұңғандардың Жетісуға қоныс аударуының себептерін; 

11)

 

 ХVІІІ-ХІХ ғғ. Қазақстан мәдениетін білуі тиіс. 

58.

 

7-8 сыныптың соңында оқушылар:  

 

1)

 

 орта ғасырлардағы халықтың өмірі мен тұрмысын мазмұндауды; 

2)

 

 тарихтағы негізгі саяси өзгерістерге талдау жасай білуді; 

3)

 

 түрлі деректерден тарихи ақпараттарды іздестіре білуді; 

4)

 

 хронологиялық, синхронды кестелер жасауды; 

5)

 

 орта  ғасырлардағы  қалалардың  экономикалық,  саяси  және  мәдени 

дамуын түсіндіре білуді; 

6)

 

 адамзат  дүниетанымының  қалыптасуындағы  діннің  рөліне  баға  бере 

білуді; 

7)

 

 қоғамның мәдени және рухани дамуында ислам рөліне баға беруді; 

8)

 

 мәтінді талдау, негізгісін анықтай білуді; 

9)

 

 оқу мәтініне жоспар жасай білуді; 

10)

 

 маңызды  тарихи  оқиғаларға,  тарихи  қайраткерлерге,  әлеуметтік 

топтарға мінездеме бере білуді; 

11)

 

 күнделікті мәселелерді шешуде алған білімдерін пайдалана білуді; 

12)

 

 аргументті түрде өз ұстанымын дәйекті дәлелдей алуды; 

13)

 

 хабарламалар мен баяндамаларды орындауды; 

14)

 

 тақырыпты оқып меңгеруі барысында тарихи картаны пайдалануды; 

15)

 

 берілген тақырыптың мазмұнына конспект құра білуді; 

16)

 

 тест сұрақтарымен жұмыс істеуді; 

17)

 

 өздігінен  қосымша  материалдар  іздеуді  (интернет,  кітапхана  және 

т.б.) меңгеруі тиіс. 

59.

 

9-сыныптың соңында оқушылар: 

1)

 

 отан  тарихының  біртұтастығы  мен  жүйелілігін  сипаттайтын  негізгі 

фактілерді, үдерістер мен құбылыстарды; 

2)

 

 Отан тарихының кезеңдерін;  

3)

 

 Қазақстанның  тарихи  жолының  ерекшеліктері  мен  оның  әлемдік 

қауымдастықтағы рөлін; 

4)

 

 тарих беттеріндегі ақтаңдақтарға қазіргі көзқарасты; 

5)

 

 қазіргі қоғамдық үдерістердің тарихи шарттылығын; 

6)

 

 Қазақстанның  Бірінші  дүние  жүзілік  соғыс  жылдарындағы  тарихи 

дамуын, Ақпан революциясы, Қазан төңкерісі және Азамат соғысы туралы; 

7)

 

«әскери коммунизм» мен жаңа экономикалық саясаттың саяси мәнін; 

8)

 

қазақ  мемлекетінің  құрылуының  басты  кезеңдерін,  ҚазАКСР  мен 

ҚазКСР-ның құрылуын; 

9)

 

 Қазақстанда  индустрияландыру  мен  ұжымдастырудың  барысы  және 

оның қазақ халқына тигізген зардаптарын; 

10)

 

тоталитарлық  мемлекеттің  қалыптасуы  және  ұлт  зиялыларына  қарсы 

жаппай қуғын – сүргін туралы; 

11)

 

Ұлы  Отан  соғысы  жылдарында  Қазақстанның  Ұлы  Жеңіске  қосқан 

үлесін; 

12)

 

соғыстан  кейін  Қазақстанның  экономикалық,  әлеуметтік-саяси 

дамуын; 

13)

 

 тың  және  тыңайған  жерлерді  игеру  себептері,  оның  Қазақстанға 

тигізген салдарын, Қазақстанның «тоқырау» жылдарындағы тарихын; 

14)

 

 Қазақстан Тәуелсіздігінің жариялануы туралы; 

 

15)

 

 Егеменді Қазақстанның дамуын білулері тиіс. 

60. 9-сыныптағы оқушылар: 

1)

 

 белгілі  бір  тарихи  тақырып  бойынша  кеңейтілген  әңгіме  дайындай 

білуді; 

2)

 

 қазіргі  замандағы  басты  оқиғалардың  себебін,  тарихи  маңызын 

өздігінен аша білуді; 

3)

 

 мемлекет саясатының мәнін түсіндіре алуды; 

4)

 

 жаңа  тақырыппен  өздігінен  жұмыс  істеуді,  ізденіс  жұмыстарын 

жүргізе алуды; 

5)

 

 оқыған  тақырыбы  бойынша  өздігінен  талдау  жасап,  ондағы  негізгі 

мәселені таба білуді; 

6)

 

 мемлекет  тарихындағы  оң  және  келеңсіз  құбылыстарға  баға  бере 

алуды; 

7)

 

 белгілі  бір  мәселелер  бойынша  өзіндік  көзқарасын  дәйекті  дәлелмен 

білдіре алуды; 

8)

 

 тест тапсырмаларымен жұмыс істей білуді; 

9)

 

 конспект, кесте, сызбалар құра білуді; 

10)

 

тарихи  деректерді  (деректердің  авторын,  уақытын,  не  үшін  және 

оның құрылу мақсатын анықтауды) талдай алуды; 

11)

 

мәтін,  карта,  кесте,  сызба  және  т.б.  түрінде  берілген  тарихи 

материалдарды талдай білуді; 

12)

 

тарихи  мәліметтердегі  фактілерді,  пікірлерді,  құжаттарды  және 

тарихи түсініктерді айыра білуді; 

13)

 

оқытылып  отырған  кеңістік  және  уақыт  аралық  аясындағы  тарихи 

үдерістер  мен құбылыстардың  себеп-салдарлық байланыстарын орната білуді;   

14)

 

тарихи мәселелерді талқылауда өз көзқарасын білдіруді, талқыланып 

отырған  мәселеге  тарихи  мәліметтерді  дәйектей  отырып,  өз  ұстанымын  айта 

білуді; 

15)

 

тарихи  материалдармен  өздігінен  жұмыс  істеп,  солардың  негізінде 

рефераттар, конспектілер, пікір жаза білуді; 

16)

 

қазіргі  өмір  жағдайына  байланысты  тарихи  құбылыстарды  саралай 

отырып, өз ұстанымын анықтай білуді; 

17)

 

сырттан  алынған  әлеуметтік  ақпараттарды  сыни  қабылдауда  тарихи 

талдай білу дағдыларын қолдана білуді; 

18)

 

өз  әрекеті  мен  айналасындағылардың  әрекетін  тарихи  жағдайда 

қалыптасқан әлеуметтік мәселеге сәйкес салыстыра білуді; 

19)

 

Қазақстан 

Республикасының 

азаматы, 

тарихи 

қалыптасқан 

конфессиялық,  этномәдени,  азаматтық  қауымдастықтың  өкілі  ретінде  өзін 

сезінуді меңгеруі тиіс. 

61. Тұлғалық нәтижелерде оқушылардың: 

1)

 

 Қазақстан  Республикасының  Конституциясына,  заңдарына  және 

құқықтық тәртіпке сыйластықпен қараудан; 

2)

 

 азаматтық  жауапкершілік  пен  жоғары  патриоттық  сезім  және  Отанды 

қорғау мен оған қызмет етуден; 

 

3)

 

 мемлекеттік  және  ана  тілін  меңгеру,  Қазақстан  территориясында 

тұратын  халықтардың,  басқа  да  этностардың  құндылықтарын,  мәдениеті  мен 

дәстүрін құрметтеуден; 

4)

 

 туған  өлкесінің  табиғатын  сақтау  және  аялау,  қоршаған  ортаны 

қорғауда белсенділік көрсетуден; 

5)

 

 салауатты  өмір  сүру,  өзін  қорғау  және  айналадағы  адамдардың 

қауіпсіздігін сақтау дағдыларынан; 

6)

 

жоғары  адами  қарым-қатынас  мәдениетін  көрсету,  этикалық 

нормаларды ұстануынан;   

7)

 

 өз  бетімен  білім  алу  және  өзін  өзі  жүзеге  асыра  білу,  жасампаздық 

еңбекке қабілеттілігін ынталандыра білуінен; 

8)

 

 үлкенге құрмет және кішіге ізет көрсете білуінен; 

9)

 

 әлеуметтік  ортаның  ерекшелігін  дұрыс  бағалай  білу,  діни  ағымдарды, 

идеологияны, құқыққа қарсы әрекеттерді ажырата білуінен көрініс табуы тиіс.  

62. Жүйелі-іс әрекеттік нәтижелерде оқушылар: 

1)

 

 ғылым негіздері және адамзат қоғамының дамуы үшін қажетті ғылыми 

жетістіктер бойынша игерген  жүйелі білімді;  

2)

 

 ғылыми ақпаратты  талдау, өңдеу, жинақтай білу және оларды қолдана 

алуы; 

3)

 

 танымдық,  жобалау,  құрастыру  және  іздену,  шығармашылықпен 

қолдану әдістерін;  

4)

 

 қазіргі ақпараттық-коммуникативті технологияларды; 

5)

 

 жоғары  коммуникативтік  қабілеттілік  пен  көптілді  мәдениеттілікті  

қолдана білуі  тиіс.