Байтұрсынов оқулары халықаралық Ғылыми-практикалық конференция материалдары

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
113 
 
УДК:378:811.111 
 
ГЛОБАЛИЗАЦИЯ  АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА В  
СОВРЕМЕННОМ КАЗАХСТАНСКОМ ОБЩЕСТВЕ. 
 
Тюляпова  Г.Д.  -  преподаватель  английского  языка  кафедры  «Общественно-гуманитарных 
дисциплин»,  Казахстанский  Университет  инновационных  и  телекоммуникационных  систем, 
г.Уральск, Казахстан 
 
В этой статье говорится о процессе глобализации английского языка и языковой политике 
Казахстана.  Сегодня  в  обществе  никого  не  надо  убеждать,  что  знание  английского  языка 
является  важнейшим  ресурсом  профессионального  роста  человека.  Ответственная  языковая 
политика является одним из главных консолидирующих факторов казахской нации. 
   
Английский язык стал одним из ведущих языков в сфере  международной деловой коммуника-
ции  21 века. Данный факт также находит свое подтверждение во многих исследованиях, посвящен-
ных  вопросам  распространения  английского  языка  и  его  роли  в  мировом  современном  деловом  со-
обществе. В связи с расширением международных контактов в сфере бизнеса все больше компаний 
мира  стали  выбирать  английский  язык  в  качестве  своего  официального  корпоративного  языка.  В 
большинстве  случаев  участниками  такого  делового  общения  становятся  те, для  которых  английский 
язык  является  иностранным.  Так  по  подсчетам  Дэвида  Кристала,  число  говорящих  на  английском 
языке как на не родном постоянно увеличивается: в настоящее время около четверти мирового насе-
ления  владеют  английским  языком,  а  к  2060г.  количество  говорящих  на  нем  значительно  превысит 
число самих носителей языка[153]. 
     Это  неудивительно,  если  учесть,  что  компьютеры  разговаривают  друг  с  другом  на  англий-
ском языке. Более 80% всей информации в более чем 150 млн. компьютерах по всему свету хранится 
на английском языке. 85% всех международных телефонных разговоров - на английском языке, также 
как и  3 четверти мировой почты, телексов и телеграмм. Программисты знают, что инструкции к  ком-
пьютерным  программам  и  сами  программы  часто  бывают  только  на  английском    языке.  Интернет  - 
современный  и  совершенный  инструмент  глобализационного  процесса  -  немыслим  без  английского 
языка. Основным двигателем прогресса и экономики является наука. Когда то языком науки был не-
мецкий, сегодня 85% всех научных работ публикуются сначала на английском языке.  Более полови-
ны  мировых  технических  и  научных  периодических  изданий  выходят  на  английском  языке,  который 
также является языком медицины, электроники и космической технологии. Эти и многие другие факты 
свидетельствуют, что будущее языковое пространство за английским языком.  
Процесс глобализации, охвативший сегодня все сферы жизни во всем мире, не оставил в сто-
роне и Казахстан. За последние 20 лет в республике кардинальные изменения в общественной, поли-
тической и экономической жизни оказывают заметное влияние на развитие различных сфер деятель-
ности, в том числе и на сферу бизнеса, а также на роль и место иностранного языка в межкультурной 
деловой коммуникации в стране. 
В Казахстане, как и во всем мире  все большее применение получает английский язык. Знание 
английского языка входит не только в перечень обязательных условий обучения за рубежом, но также 
является  определяющим  элементом  конкурентоспособности  молодого  специалиста  на  рынке  труда. 
Владение английским языком, наряду с казахским и русским языками, имеющими по конституции РК 
соответственно  статусы  государственного  и  официального  языков,  стало  задачей  государственной 
важности. С недавнего времени английский язык обозначен в качестве условия успешного вхождения 
в глобальную экономику и стал рассматриваться как один из основных приоритетов государственной 
политики. Выступая на XX сессии Ассамблеи народа  Казахстана 24 апреля 2013г, Президент Казах-
стана Н.Назарбаев отметил:"за годы Независимости этническая полифония языков, культур и тради-
ций Казахстана обрела уверенное звучание, богатство своеобразных оттенков и красоты. В Казахста-
не за годы независимости ни один этнос  не тратил свой язык." 
В Концепции инновационного развития Республики Казахстан до 2020 г. [2] говорится о необхо-
димости  языковой  подготовки  специалиста  новой  формации,  способного  к  общению  с  зарубежными 
партнёрами  на  международном  рынке  образовательных  услуг. Целью  Концепции  является  содейст-
вие вхождению Казахстана в число 30-ти конкурентоспособных стран мира на основе развития новых 
технологий  и  услуг.  «...Главным  критерием  конкурентоспособности  образования  должны  стать  фор-
мирование  национальной  системы  компетенций  и  повышение  престижа  казахстанского  высшего  об-
разования.                                                
Полиязыковая ситуация в мире, в основании которой лежит полиязычие народов и многообра-
зие  культур,  при  определенном  социально  значимом  и  специально  организованном  педагогическом 
процессе становится важным механизмом гуманизации общественной жизни, человеческой культуры. 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
114 
 
Поскольку  различные  социальные  системы  вынуждены  сотрудничать  для  решения  общих,  глобаль-
ных проблем,  возникает  потребность  в  выработке  согласованных представлений  о  правах, достоин-
ствах и свободе человека. Важнейшей стратегической задачей образования является, с одной сторо-
ны, сохранение лучших казахстанских образовательных традиций, с другой — обеспечение выпускни-
ков школ международными квалификационными качествами, развитие их лингвистического сознания, 
в основе которого — овладение государственным, родным и иностранными языками.  
В  эпоху  глобализации  всех  сфер  общественной  жизни  проблема  мотивации  в  изучении  ино-
странных языков становится чрезвычайно актуальной. Глобализация означает, что все более возрас-
тает роль личных контактов людей, а следовательно, – вербальной коммуникации, в том числе меж-
национальной, которая требует знания иностранного языка. Иностранные языки становятся одним из 
главных факторов  как  социально–экономического,  так  и  общекультурного  прогресса  общества.  Ино-
странный язык выполняет огромную роль в формировании личности и повышении образования, ведь 
с помощью него можно получить непосредственный доступ к духовному богатству другой страны, по-
лучить  возможность  непосредственной  коммуникации  с  представителями  других  народов.  Поэтому 
неудивительно,  что  в  последнее  время  в  нашей  стране  существенно  вырос  интерес  к  иностранным 
языкам,  главным  образом  –  к  английскому.  Теперь  знание  двух  и  более  языков  –  это  несомненный 
атрибут  любого  современного  высокообразованного  человека.  Новые  политические  и  социально–
экономические  изменения  в  Казахстане  в  последние  десятилетия,  ее  стремление  активно  и  плодо-
творно  сотрудничать  с  западными  странами  существенно  повлияли  на  расширение  функции  ино-
странного языка как предмета и привели к переосмыслению цели, задач и содержания обучения ино-
странным  языкам.  Новая  политическая  обстановка,  расширение  международного  сотрудничества  и 
международных контактов требуют сегодня более глубокого владения иностранным языком. Без зна-
ния иностранного языка (особенно, английского) практически невозможно в наше время претендовать 
на  более  высокий  служебный  статус,  и  тем  более  устроиться  на  престижную,  высокооплачиваемую 
работу,  отсюда  и  огромное  желание  у  студентов  овладеть  речевой  деятельностью  на  иностранном 
языке.  В  этом  им  должны  помочь  практические  занятия  по  иностранному  языку  в  высшем  учебном 
заведении. Все вышеперечисленное существенно повышает престиж предмета "иностранный язык" в 
качестве  образовательной  дисциплины  вуза.  И  здесь  понятие  мотивации  выходит  на  первый  план. 
Конечно, проблема мотивированности в обучении возникает по каждому предмету, но особенно остро 
она проявляется в изучении иностранного языка. Все дело в особой специфике предмета, требующей 
от студента наличия определенной базы и  коммуникативных способностей. Нередко это вызывает у 
студентов  определенные  сложности  и  мотивированность  исчезает.  Поэтому,  рассматривая  мотива-
цию как основную движущую силу в изучении иностранного языка, отметим, что мотивы относятся к 
субъективному миру человека, определяются его внутренними побуждениями. Теперь охарактеризу-
ем  те  виды  мотивации,  которые  имеют  место  при  обучении,  в  частности,  иностранному  языку.  Все 
вместе  они  составляют  так  называемую  учебную  мотивацию.  Учебная  мотивация  определяется  ря-
дом специфических факторов: -особенностями обучающегося (пол, самооценка, уровень интеллекту-
ального развития) - особенностями преподавателя и его отношения к педагогической деятельности - 
организацией педагогического процесса - спецификой учебного предмета (в данном случае иностран-
ного  языка)  На  основании  вышеперечисленных  факторов  учебную  мотивацию  можно  разделить  на 
внешнюю и внутреннюю. Внешняя мотивация не связана непосредственно с содержанием предмета, 
а обусловлена внешними обстоятельствами. Примерами могут служить: - мотив достижения – вызван 
стремлением человека достигать успехов и высоких результатов в любой деятельности, в том числе 
и в изучении иностранного языка. Например, для отличных оценок, получения диплома и т. д.; - мотив 
самоутверждения  –  стремление  утвердить  себя,  получить  одобрение  других  людей.  Человек  учит 
иностранный  язык,  чтобы  получить  определенный  статус  в  обществе;  -  мотив  идентификации  – 
стремление человека быть похожим на другого человека, а также быть ближе к своим кумирам и ге-
роям (например, чтобы понимать тексты песен любимой группы); - мотив саморазвития – стремление 
к самоусовершенствованию. Иностранный язык служит средством для духовного обогащения и обще-
го  развития  человека;  Внутренняя  же  мотивация  связана  не  с  внешними  обстоятельствами,  а  непо-
средственно  с  самим  предметом.  Действие  внешних  мотивов  (престижа,  самоутверждения,  и  т.  д.) 
может усиливать внутреннюю мотивацию, но они не имеют непосредственного отношения к содержа-
нию  и  процессу  деятельности.  Все  вышеперечисленные  виды  и  подвиды  мотивации  являются  глав-
ными силами побуждения человека в изучении иностранного языка. Однако следует помнить, что ес-
ли  мотивация  слишком  сильна,  увеличивается  уровень  активности  и  напряжения,  вследствие  чего 
эффективность  работы  ухудшается.  В  таком  случае  высокий  уровень  мотивации  вызывает  нежела-
тельные  эмоциональные  реакции.  Необходимо  найти  тот  оптимум,  при  котором  высокая  эффектив-
ность соседствует с получением радости от изучения иностранного языка. 
 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
115 
 
Литература: 
1.  Назарбаев Н.А. Новый Казахстан в новом мире // Казахстанская правда. — — № 33 (25278). 
— С. 1-2. 
2.  Концепция инновационного развития Республики Казахстан до 2020 года. — Астана, 2013 // 
Әділет.  Информационно-правовая  система  нормативных  правовых  актов  Республики  Казахстан.  — 
[ЭР]. Режим доступа: http://adilet.zan.kz/ras/docs/U1300000579 
3.  Жетписбаева  Б.А.,  Аринова  О.Т.  От  идеи  «Триединство  языков»  Н.А.Назарбаева  до  поли-
язычного  образования  в  Казахстане  //  Вестн.  Караганд.  гос.  ун-та.  Сер.  Педагогика.  —  2012.  —  №  4 
(68). — С. 19-23. 
4.  McCarty T.L. Revitalizing Indigenous Languages in Homogenizing Times // Comparative education 
39(2), Special Number (27): Indigenous Education: New Possibilities. — Ongoing Constraints. — 2003. — Р. 
147-163. 
5.  Выступление  Президента  Республики  Казахстан  Н.А.Назарбаева  на  XIX  сессии  Ассамблеи 
народа  Казахстана  «Казахстанский  путь:  стабильность,  единство,  модернизация».  —  Астана,  27  ап-
реля 2012 года. Доступно 01.07.2012:  
akorda.kz/ru/speeches/summit_conference_sittings_meetings/vystuplenie_prezidenta_respubliki_kazahstan 
6.  Сарыбай  М.Ш.  О  роли  английского  языка  и  должности  переводчика  в  современной  казах-
станской  организации  (по  материалам  объявлений  о  вакансиях  переводчиков  в  прессе)  // 
Communication at Work: Issues and Challenges. 2nd Annual CAABC, Conference, 23-24 January. — 2004. 
— Р. 130-135. 
 
 
 
ӘОЖ: 81:811.512.122 
 
ҚАЗАҚТА  БЕСІК  ҚАСИЕТТІ  МҮЛІК 
 
Хасанова М.Ж. - аға оқытушы, педагогика ғылымдарының магистрі, Қазақстан инновациялық 
және телекоммуникациялық жүйелер университеті 
 
Бұл мақалада бала өміріндегі бесіктің алатын орны, бала тәрбиесінедегі бесіктің тазалығы 
мен тигізер пайдасы, бесіктің қалай жасалатындығы кеңінен қарастырылған. 
 
Бесік  —  нәрестені  бөлеуге  арналған  ағаш  төсек.  Бесікті  Орталық  Азия  мен  Кавказ,  Үндістан, 
Қытай  жерін  мекендейтін  халықтардың  басым  көпшілігі  пайдаланады.  Тек  әр  түрлі  үлгіде  жасалады. 
Бесік  көшпелі  өмір  кешкен  қазақ  халқы  арасына  ертеден  тараған.  Қазақ  бесікті  қарағай,  қайыңнан, 
көбіне талдан иіп жасайды. Мұндай бесік жеңіл, ықшам әрі берік, көшіп-қонуға ыңғайлы болады. Бесік 
баланың  тазалығына  өте  қолайлы,  өйткені  арнайы  орнатылатын  түбек  пен  шүмек  бала  дәретін 
жайылдырмайды.  Түбектің  түбіне  күл  салып,  жиі-жиі  ауыстырып  отырады.  Шүмекті  қойдың  асық 
жілігінен  жасайды,  кейде  айрықша  аппақ  болуы  үшін  сүтке  қайнатып  алады.  Бесіктегі  баланың  аяғы, 
кеудесі қатты байланатындықтан, оның қан айналу жүйесіне керісінше әсер етеді. Сондықтан баланы 
бесіктен жиі босатып, қол-аяғын қозғап, арнайы жаттығулар жасайды. Бесікпен қоса құс төсек, жастық, 
жөргек,  қолбау,  тізебау,  тізе  жастық,  бесік  көрпе  даярланады.  Бесіктің  жер  бесік,  аспалы  бесік 
(әлпеншек) деген екі түрі кездеседі. Қазақта бесік қасиетті, киелі құтты мүлік болып есептеледі.   
Бесік - сан ғасырлар бойы ұлттың ұясы, қазақы тәлім-тәрбиенің қайнар көзі, бабамыздан қалған 
киелі  мүлік,  қой  үстінен  бозторғай  жұмыртқалаған  мамыражай  тіршіліктің  белгісі іспетті.  Бесікті  қатты 
қадірлейтіндігі соншалықты, қазақ атасы жатқан бесікке бала, немер, шөбере, шөпшек, тіпті туажатына 
дейін бөлейді.  
Бесік тек қана қазаққа тән емес, ол Орталық Әзұя, Қапқаз, Үндістан, Қытай жерін мекендеген көп 
халықтың  ұл  мен  қызын  ұйықтатып,  оянғанда  қолын  шешіп  ойнатып,  анасының  ақ  сүтін  беріп,  тіл-
көзден  сақтайтын  ағаш  төсегі.  Тек  олардың  әр  халықта  жасалу  ерекшеліктері  түрліше  болып  келеді. 
Қазақтар 
бесікті 
негізінен 
қайың, 
қарағай, 
талдан 
иіп 
жасаған 
әрі 
жеңіл 
келеді.  
Жасалу  жолы  мен  құрылысына  зер  салып  қарасаңыз,  ата-бабаларымыз  бесікті  өте  тапқырлықпен, 
данышпандықпен  жасағанын  айқын  көреміз:  1)  ол  екі  жаққа  қарай  тербетіліп,  тепе-теңдікті  сақтап 
тұратындықтан, сәби есейе келе қаншама бұлқынса да, аударылып кетпейді;  
2) тербеткенде адам қолы шаршамайды, баланың басы ерсілі-қарсылы шайқалмайды;  
3) жыл әрі таза.  
Баланы бесікке  бөлеу  қазақ халқына  тән ұлттық  қасиет.  Бесік  киелі.  Бесікке  бөленген  баланың 
ұйқысы тыныш, бойы жылы, тәні таза болады. Бүгінгі таңда қазақтың қасиетті бесігі қолданыста жоқ. 
Ара-тұра  көргеніміз  болмаса,  қазіргі  әрбір  қазақтың  шаңырағында,  төрінде  тұр  деп  ауыз  толтырып 
айта  алмаймыз.  Ата-баба  аманатының  бірі  киелі  бесік  ғасырдан-ғасырға  жетіп,  тек  бүгінгі  ұрпақтың 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
АКТУАЛЬНЫЕ
 
ВОПРОСЫ
 
СОЦИАЛЬНО-ГУМАНИТАРНОГО
 
ОБРАЗОВАНИЯ
 
И
 
НАУКИ 
 
116 
 
көзіне  оғаш  көрініп,  қолданыстан  шығып  қалғаны  өкінішті.  Бесік— нәрестені бөлеуге  арналған  ағаш 
төсек.  Бесікті Орталық  Азия мен Кавказ, Үндістан, Қытайжерін  мекендейтін  халықтардың  басым 
көпшілігі пайдаланады. Тек әр түрлі үлгіде жасалады Бесік  көшпелі өмір кешкен қазақ халқы арасына 
ертеден  тараған.  Қазақ  бесікті  қарағай,қайыңнан,  көбіне  талдан  иіп  жасайды.  Мұндай  бесік   жеңіл, 
ықшам  әрі  берік   көшіп-қонуға  ыңғайлы  болады.  Бесік  баланың  тазалығына  өте  қолайлы,  өйткені 
арнайы орнатылатын түбек пен шүмек бала дәретін жайылдырмайды.. Түбектің түбіне күл салып, жиі- 
жиі  ауыстырып  отырады.  Шүмек   қойдың асық   жілігінен  жасайды,  кейде   айрықша  аппақ  болуы  үшін 
сүтке  қайнатып  алады.  Бесіктегі  баланың  аяғы,  кеудесі   қатты  байланатындықтан,  оның  қан  айналу 
жүйесіне  керісінше  әсер  етеді.  Сондықтан  баланы  бесіктен   босатып,  қол-аяғын  қозғап,  арнайы 
жаттығулар  жасайды.Бесікпен  қоса құс  төсек, жастық, жөргек, қолбау тізебау тізе   жастық, бесік  
көрпе даярланады. Бесіктің жер бесік ,аспалы бесік(әлпеншек) деген екі түрі кездеседі. 
Бесіктің жасалуы. Қазақта бесік қасиетті, киелі құтты мүлік болып есептеледі. Бесіктің жасалуы 
мен басқа да жабдықтарына тоқталсақ: қазақ бесігі талдан, қайыңнан иілсе, бұрышы имек болып, ал 
қарағайдан жасалса, тік бұрышты болып келеді. Иіп әуелі бесік  -  қазақ бесігінің негізгі түрі. Ең әуелі 
бесіктің  екі  басын  тұтас  қайыңнан,  талдан  иіп  не  төрт  бөлек  қарағайдан  қиыстырып  доға  тәрізденіп 
жасайды  да,  оның  алрақтарының  ортасынан  бір  шабақ  салып,  шабақтар  үстіне  тақтай  төсеп,  оның 
түбек  орнататын  жерін  дөңгеленіп  ояды.  Бесіктің  доға  тәрізденген  екі  басы  дәл  төбесінен  жіңішке 
жұмыр  арқалықпен  біріктіріледі.  Бесік  бөлшектері  бір-бірімен  желім,  ағаш  шегелер  арқылы  бөрік 
қиыстырылатындықтан,  тербетіп  қозғаған  уақытта  сықырлаған  бөтен  дыбыс  шықпайды.  Бесіктің  әр 
басының  аяқтарын  дөңес  табанмен  біріктіру,  оның  зіркілсіз,  жұмсақ  тербетіліп,  баланың  мазасын 
алмау жағын қарастырғандық. 
 Бесік  арқалығы:  біріншіден,  оның  үстіне  жапқан  көрпені  баланың  бетіне  түсірмеу  үшін; 
екіншіден,  бесікті  тербету  үшін;  үшіншіден,  оған  әртүрлі  сылдырмақтар,  ойыншықтар  іліп  тұмарлар 
тағу үшін аса қолайлы. Бала бесікте ояу жатқан кезде сол сылдырмақтармен ойнайды. Ол үшін оянған 
екі  қолын  бос  қояды.Көшпелі  ата-жұрттың  дәстүрін  жалғастырушы  қазақ  халқы  бесікті  көпке  дейін 
сақтап,  бірден  бірге  мұра  есебінде  қалдыра  береді.  Кездейсоқ  жағдай  болмаса  өздігінен  оны 
сындырып отқа жағуға болмайды. 
   Қазақ халқы көшпелі өмір сүргенімен де әр мүлікті қастерлеп, оларға өзіндік ырым-тыйымдар 
жасайтын  болған.  Біреулерден  ауысып  келген  немесе  жаңадан  жасатқан  бесікке  ең  алғаш  бөленген 
бала қайтыс болса, оны ешуақытта пайдаланбайды, бесікті шетінеген баланың қабіріне бірге апарып 
қояды.  Бесіктің  екі  жақ  басында,  арқалығында  қыздырылған  темір  басып  қарыған  таңбалар  өте  көп 
кездеседі.  Бұл  да  дінге  сену,  отқа  табынудың  бір  түрі.  Бесікті  қару  әдеті  баланы  алғаш  рет  бесікке 
саларда,  бала  әлде  қалай  ауырып  қалған  жағдайда  жасалады.  Көбінесе  қыздырылған  шүмшеуірмен 
қарылады. 
Қазір   баласын  бесікке   бөлейтін  ата-ана   аз.  Тіпті «бесік  зиян…» дейтіндер де бар. Бұл баяғы 
кеңестен  қалған  көзқарас.  
Кешегі кеңестiк дәуiрде мединституттың  оқытушылары  шәкірттеріне  бесікті амандап оқытатын 
арнайы  тапсырма   болған.  Ол  заманда  жек   көрген   нәрсеңізді   «ескіліктің  қалдығы»   десеңіз  жетіп 
жатыр.Дәлелдің  қажеті  жоқ.  Сөйтіп,  бесік   қолданыстан шығып  қалды.  Әйтпегенде,   жүздеген   ғасыр 
 сынақтан  өткен бесікті пайдасыз деп кім айтады?  
Бесіктің пайдасы 
Оның  ұрпақ  үшін  оның  пайдасы  ұшан  теңіз   Айталық:  Біріншіден   –   қол-аяғын  ербеңдетіп  бос 
жатқан  сәбидің  ұйқысы  тыныш  болмайды.  Ұйқысы  қанбаған  баланың  зердесі  толық  жетілмейді. 
Екіншіден -  аланың  мазасыздығы  ананың  психологиясына   әсер   етеді.  Бұндай  жайсыздық   сүт 
 арқылы  сәбиге  беріледі.  Сондықтан  бесікке  жатпаған   бала  болашақта  сабырсыздау  болады. 
Үшіншіден  – баланы  бесiктен  шешкен  кезде  сәби керiлiп-созылып, рахаттанады. Денесінің әртүрлі 
 күйде болуы оған демалыс сыйлайды.  
Төртіншіден   сәбидің  тұлабойы  таза  болып,  тазалыққа бойы үйренеді. Бесіншіден – бесіктегі 
баланың  денесіне  дымқыл,   сыз  дарымайды.   Құрғақ  болады.  Ол  мықты  денсаулық   кепілі.  Әрі  қол-
аяғы  сыптай  болып  өседі.  Алтыншыдан  –  бесік  белгілі   бір   ритммен  ғана  тербетіледі.  Баланың 
 жүйкесі   бір   жүйе,   тәртіпке  түседі.  Жетіншіден  –   бесіктегі   балаға   ана  әлдиі  әбден   сіңеді. 
Қайырымды  мінез  қалыптасады.  Бесік  жырын   тыңдаған  баланың  қанына  ұлттық  қасиет  дариды. 
Сегізіншіден –  бесік   сәбиді  сырттан  келетін  кері  энергия  немесе  тiл-көзден  сақтайды. Бұлар  бесіктің 
толып жатқан 
пайдасының 
бір 
парасы ғана. Бесікті пайдаланбау арқылы қаншама 
ұлттық 
дәстүрімізден айырылып жатырмыз. «Бесікке салу», «Тыштыма», т.б. жоғалды. Үлкен жазушы Мұхтар 
 Әуезов: «Ел  болам десең, бесігіңді түзе!» дегенді тегін айтпаған шығар. 
 Баланы бесікке салу дәстүрі. 
 1. Бесіктің жабдықтарын орын – орындарына қоюкіндігі түскен баланы бес күннен кейін бесікке 
салады.  Бұл  томалаққа  жиналған  ауылдың  көрші  –  қолаң  әйелдері  шашуларын  ала  келеді.  Баланы 
бесікке салардан бұрын ауылдың жасы үлкен, беделді әйелі бесік жабдықтарын орын – орындарына 
қояды. Содан кейін бесікті адыраспанмен аластап шығады. 
2. Адыраспан түтінімен бесікті аластап шығу. 

ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ 

жүктеу/скачать 5,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: