-тарау. ҒЫЛЫМИ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУ

4-тарау. ҒЫЛЫМИ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУ

      12-бап. Ғылыми қызметкерлерге еңбекақы төлеу

      1. Ғылыми зерттеулер жүргізуге арналған мемлекеттік тапсырысты мемлекеттік бюджеттен 

орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік жоғары оқу орындарының ғылыми 

қызметкерлеріне еңбекақы төлеу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен және 

негіздерде жүргізіледі.

      2. Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған мемлекеттік 

тапсырманы немесе мемлекеттік тапсырысты мемлекеттік бюджеттен орындайтын ғылыми қызметкерлерге 

ғылыми дәрежесі үшін ғылым кандидатына, философия докторына (PhD), бейіні бойынша докторға бір 

айлық ең төменгі жалақы және ғылым докторына екі айлық ең төменгі жалақы мөлшерінде ай сайын 

қосымша ақы белгіленеді.

      3. Ғылыми зерттеулерді Қазақстан Республикасының аумағында аккредиттелген ғылыми 

ұйымдармен немесе жоғары оқу орындарымен бірлесіп орындайтын шетелдік ғалымдарға, сондай-ақ өз 

қызметін шетелде жүзеге асыратын қазақстандық ғалымдарға еңбекақы төлеу олардың біліктілігі 

ескеріле отырып, шарт негізінде жүзеге асырылады.

      13-бап. Ғылыми ұйымдар қызметкерлерінің демалыстары

      1. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың және мемлекеттік ғылыми ұйымдарға теңестірілген ғылыми 

ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне өздерінің еңбекақы төлеуге арналған қолда бар қаражаты 

шегінде сауықтыру үшін бір лауазымдық жалақысы мөлшерінде жәрдемақы төленіп, ғылым докторларына

ұзақтығы - күнтізбелік елу алты күн, ғылым кандидаттарына, философия докторларына (PhD), бейіні

бойынша докторларға - күнтізбелік қырық екі күн, өзге де ғылыми қызметкерлерге - күнтізбелік 

отыз бес күн ақы төленетін жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі.

      Ұжымдық шартта белгіленген жағдайларда, мемлекеттік ғылыми ұйымдарға теңестірілген ғылыми

ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне өздерінің еңбекақы төлеуге арналған қолда бар қаражаты 

шегінде сауықтыру үшін екі лауазымдық жалақысы мөлшерінде жәрдемақы төленіп, ұзақтығы 

күнтізбелік отыз күн ақы төленетін жыл сайынғы демалыс берілуі мүмкін.

      2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлеріне жетекші жоғары оқу орындарында, 

ғылыми орталықтарда және зертханаларда, оның ішінде шетелде біліктілігін арттыру, 

тағылымдамадан өту мақсатында бір жылға дейінгі мерзімге демалыс беріледі. Бұл ретте, демалыс 

уақытында бұл адамның жалақысы сақталмай, жұмыс орны мен лауазымы сақталады.

      Демалыс берудің тәртібі мен шарттары мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ішкі құжаттарында 

айқындалады.

      14-бап. Ғылыми қызметкерлерді әлеуметтік қорғау шаралары

      1. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік ғылыми ұйымдарға теңестірілген ғылыми 

ұйымдардың, мемлекеттік жоғары оқу орындарының, дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға 

қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарының, 

сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да 

көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға 

қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей не жанама түрде тиесілі жоғары оқу 

орындарының ғылыми қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының 

 белгіленген тәртіппен

заңнамасында

және шарттармен тұрғын үймен қамтамасыз етілуге құқығы бар.

      2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік ғылыми ұйымдарға теңестірілген ғылыми 

ұйымдардың, мемлекеттік жоғары оқу орындарының, дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға 

қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарының, 

сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да 

көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға 

үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей не жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарының

тұрғын үй жағдайын жақсартуға мұқтаж ғылыми қызметкерлеріне жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер 

учаскелері тегін беріледі.

      3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдардың ғылыми қызметкерлері және олармен бірге тұратын отбасы 

мүшелері тиісті денсаулық сақтау ұйымдарында белгіленген тәртіппен медициналық қызмет көрсетуді

пайдаланады.

      4. Ғылыми қызметкерлерді зейнетақымен және әлеуметтік қамсыздандыру Қазақстан 

Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      15-бап. Ғалымдарды, ғылыми ұйымдардың ғылыми

               қызметкерлерін көтермелеу шаралары

      1. Көтермелеу мақсатында ғылым мен техниканы дамытуға үлес қосқан ғалымдар, ғылыми 

ұйымдардың ғылыми қызметкерлері:

      1) Қазақстан Республикасының Президенті 

 Ғылым мен техника саласындағы 

тағайындайтын

Қазақстан Республикасының мемлекеттік сыйлығын алуға ұсынылуы;

      2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградалар туралы 

 сәйкес Қазақстан 

заңнамасына

Республикасының мемлекеттік наградаларына ұсынылуы;

      3) үздік ғылыми зерттеулері мен жұмыстары, ғылым саласындағы аса зор жетістіктері үшін 

жыл сайынғы 

 алуға ұсынылуы;

сыйлықтарды

      4) мемлекеттік ғылыми стипендияларды алуға ұсынылуы мүмкін.

      Мемлекеттік Ғылыми стипендиялар:

      мемлекет үшін басым бағыттарда іргелі немесе қолданбалы зерттеулерді жүргізуге, ғылыми 

кадрларды даярлауға белсене қатысатын ғалымдар мен ғылыми қызметкерлерге;

      ғылыми проблемаларды шешу бойынша зерттеулер жүргізуге белсене қатысатын және ғылыми 

қоғамдастық мойындаған, отыз бес жасқа дейінгі (отыз бес жасты қоса алғанда) талантты жас 

ғалымдарға да берілуі мүмкін.

      2. Сыйлықтар мен мемлекеттік ғылыми стипендиялар беруді Қазақстан Республикасының 

заңнамасына сәйкес өз құзыреті шегінде уәкілетті орган мен салалық уәкілетті органдар жүзеге 

асырады.

      16-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлау,

               қайта даярлау және тағылымдамадан өткізу

      1. Жоғары білікті кадрлары және материалдық-техникалық базасы бар ғылыми ұйымдар, жоғары 

оқу орындары өздері үшін басым бағыттар бойынша ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлауды, 

қайта даярлауды және тағылымдамадан өткізуді жүзеге асыруға құқылы.

      2. Ғылыми, ғылыми-техникалық кадрларды даярлау, қайта даярлау және тағылымдамадан өткізу 

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік бюджеттен ұлттық та 

және шетелдік те ғылыми ұйымдары мен жоғары оқу орындарында жүзеге асырылуы мүмкін.

5-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

      17-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық

               қызметті басқару және оның қағидаттары

      1. Стратегиялық, сараптамалық және әкімшілік функциялардың бөлінуін сақтай отырып, 

Қазақстан Республикасында ұлттық ғылыми жүйені дамыту және оның жұмыс істеуі мақсатында ғылыми 

және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқаруды:

      1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;

      2) Жоғары ғылыми-техникалық комиссия;

      3) ұлттық ғылыми кеңестер;

      4) уәкілетті орган;

      5) салалық уәкілетті органдар жүзеге асырады.

      2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті басқару мынадай қағидаттарға 

негізделеді:

      1) ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында ғылыми және (немесе) 

ғылыми-техникалық қызметтің басымдылығы;

      2) мемлекеттік қолдауды алу кезінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет 

субъектілерінің ашықтығы, объективтілігі және теңдігі;

      3) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет субъектілерін мемлекеттік қолдаудың

экономикалық тиімділігі мен нәтижелілігі;

      4) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын дамыту;

      5) ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларға сараптама жасаудың 

объективтілігі мен тәуелсіздігі;

      6) ғылымның, білім беру мен өндірістің интеграциясы;

      7) ғылымның және ғылыми-техникалық қызметтің басым бағыттары бойынша жоғары білікті 

кадрлар даярлау;

      8) халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты дамыту;

      9) преференциялар беру арқылы экономиканың басым секторларында технологияларды 

коммерцияландыруды ынталандыру;

      10) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметті

дамытуға қатысуы үшін оларды көтермелеу және жағдайлар жасау;

      11) білім алуды, оны технологияға трансформациялауды және оның экономикаға трансфертін 

ынталандыру.

      18-бап. Жоғары ғылыми-техникалық комиссия

      1. 

 Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі басқаратын

Жоғары ғылыми-техникалық комиссия

, Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы алқалы орган болып табылады.

      2. Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның қүрамы Қазақстан Республикасы Үкіметінің мүшелері,

мемлекеттік органдар басшылары, жетекші ғалымдар, білімнің әртүрлі салаларының сарапшылары, 

ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық даму институттарының, ұлттық холдингтердің, ұлттық 

компаниялардың, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің және ғылыми қоғамдық бірлестіктердің өкілдері 

қатарынан қалыптастырылады және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен 

.

бекітіледі

      3. Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның негізгі міндеті ғылыми, ғылыми-техникалық және 

инновациялық қызметті дамытуға бағытталған стратегиялық міндеттер мен басымдықтарды қалыптастыру

, ғылым бағыттары бойынша басым іргелі және қолданбалы зерттеулерді айқындау,  ұлттық ғылыми 

кеңестердің ұсыныстарын қарау, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті мемлекеттік 

бюджеттен қаржыландыру жөнінде ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

      19-бап. Ұлттық ғылыми кеңестер

      1. Ұлттық ғылыми кеңестер ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті дамытудың 

бағыттары бойынша алқалы органдар болып табылады.

      2. Ұлттық ғылыми кеңестердің негізгі міндеттері:

      1) Жоғары ғылыми-техникалық комиссия айқындаған басымдықтарға сәйкес мамандандырылған 

ғылыми бағыттарды қалыптастыру;

      2) ғылыми зерттеулер жүргізу үшін бөлінетін қаржыландырудың нысандары мен көлемдерін 

айқындау;

      3) ұсынылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың ғылыми жаңалығын, 

ғылыми-техникалық деңгейін, перспективалығын, әзірлену дәрежесін, сұралатын қаржыландыру 

көлемінің экономикалық негіздемелелігін бағалау;

      4) Қазақстан Республикасының жаңа ғылыми бағыттардағы қажеттіліктерін бағалау;

      5) мемлекеттік бюджеттен қаржыландыруға ұсынылатын іргелі және қолданбалы зерттеулер 

бойынша ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды конкурстық іріктеуді жүзеге асыру

;

      6) жүргізілетін ғылыми зерттеулерді іске асыру барысындағы мониторинг жүргізу, оның 

ішінде жүргізілетін жеріне барып мониторинг жүргізу болып табылады.

      3. Ұлттық ғылыми кеңестер Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 

мемлекеттік басымдықтарына сәйкес ғылым бағыттары бойынша құрылады.

      4. Ұлттық ғылыми кеңестердің құрамдарын уәкілетті орган салалық уәкілетті органдардың, 

ғылыми ұйымдардың, жоғары оқу орындарының және ғылыми қоғамдық бірлестіктердің ұсыныстары мен 

ұсынымдары бойынша қазақстандық және шетелдік білікті ғалымдар, мемлекеттік органдардың, ұлттық

басқарушы холдингтердің, ұлттық даму институттарының, ұлттық холдингтердің, ұлттық 

компаниялардың, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өкілдері қатарынан қалыптастырады және 

Қазақстан Республикасының Үкіметі 

.

бекітеді

      5. Ұлттық ғылыми кеңестер:

      ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстардың жобалары мен 

бағдарламаларын;

      ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және технологиялық жұмыстар бөлігіндегі басқа 

да бағдарламаларды;

      Қазақстан Республикасы ғылыми мекемелерінің, ұйымдары мен кәсіпорындарының қатысуымен іске

асырылатын мемлекетаралық ғылыми-техникалық бағдарламалардың жобаларын;

      инновациялық жобаларды мемлекеттік бюджет есебінен гранттық және бағдарламалық-нысаналы 

қаржыландыру (қаржыландыруды тоқтату) туралы шешімдер қабылдайды.

      6. Ұлттық ғылыми кеңестердің шешімдерін уәкілетті орган және салалық уәкілетті органдар 

міндетті түрде орындауға тиіс.

      7. Ұлттық ғылыми кеңестердің мүшелері нақты мәселелерді қарау кезінде өздеріне мәлім 

болған мүдделер қақтығысы туралы кеңесті хабардар етуге міндетті және кеңес қабылдайтын 

шешімдердің объективтілігі мен негізділігі үшін жауапты болады.

      8. Ұлттық ғылыми кеңестер ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық қызметтің тиісті 

бағыттары бойынша орындалатын ғылыми зерттеулер жөнінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық 

қызметтің аралық және қорытынды есептерін қабылдайды, сондай-ақ өздері қабылдаған шешімдердің 

орындалу мониторингін жүргізуді жүзеге асырады.

      9. Нақты жобаға, бағдарламаға (олар бойынша есепке) сараптама, ғылыми жұмыстардың 

орындалу мониторингін жүргізгені үшін сыйақыны, сондай-ақ қазақстандық және шетелдік ғалымдардың

іссапар шығыстарын қоса алғанда, ұлттық ғылыми кеңестердің қызметін қамтамасыз етуді 

Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығы мемлекеттік бюджеттен жүргізеді.

      20-бап. Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама

               орталығы

      1. Ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламалар сараптамасының 

әкімшілендіру бірыңғайлығын, тәуелсіздігін, ашықтығы мен жариялылығын қамтамасыз ету мақсатында 

Қазақстан Республикасының Үкіметі Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама 

 

орталығын

құрады.

      2. Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығының құзыретіне:

      1) мемлекеттік бюджеттен қаржыландыруға ұсынылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен 

бағдарламаларға мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама жүргізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру

;

      2) ұлттық ғылыми кеңестердің жұмысын ұйымдастыру;

      3) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама нәтижелерін Ұлттық ғылыми кеңестерге жіберу;

      4) орындалған ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламалардың 

нәтижелерін (есептерін) бағалау;

      5) жүргізілетін ғылыми зерттеулердің, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен 

бағдарламалардың нәтижелілігінің мониторингін жүзеге асыру;

      6) қазақстандық және шетелдік сарапшылар құрамын сапалы іріктеуді қамтамасыз ету;

      6-1) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қамтитын ғылыми және ғылыми-техникалық 

жобалар мен бағдарламаларға сараптама жүргізу үшін сарапшылар құрамын іріктеу Қазақстан 

Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасының талаптары сақтала отырып, қазақстандық 

ғалымдар қатарынан жүзеге асырылады;

      7) мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптаманы әдістемелік және ұйымдастырушылық-техникалық 

қамтамасыз ету;

      8) ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламалардың деректер 

банктерін қалыптастыру;

      9) өз қызметін жетілдіру бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу;

      10) Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де қызметтерді жүзеге 

асыру кіреді.

      3. Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығының:

      1) мемлекеттік органдардан, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерінен

функцияларды жүзеге асыруға және өзіне жүктелген міндеттерді орындауға қажетті ақпаратты 

сұратуға және алуға;

      2) өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша түсініктемелер беруге;

      3) ғылыми зерттеулердің орындалу және аяқталу сатыларында оларға мониторинг жүргізуге;

      4) ғылыми зерттеулерге сараптама жасау және оларға мониторинг жүргізуді жүзеге асыру үшін

белгіленген тәртіппен өзге де ұйымдарды, қазақстандық және (немесе) шетелдік ғалымдарды тартуға

;

      5) белгіленген тәртіппен шетелдік ғылыми ұйымдармен өзара іс-қимыл жасауға;

      6) ғылыми-техникалық қызмет саласында консультативтік-кеңесші органдар құруға;

      7) ғылыми және ғылыми-техникалық даму мәселелері бойынша іс-шаралар өткізуге;

      8) баспа қызметін жүзеге асыруға құқығы бар.

      4. Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығының қызметін қаржыландыру 

мемлекеттік бюджеттен жүргізіледі.

      

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2013 

№ 131-V

 (алғашқы ресми 

жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 

№ 398-V

 (

алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) 

Заңдарымен.

      21-бап. Мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама

      1. Мемлекеттік ғылыми-техникалық 

 ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық 

сараптама

жобалар мен бағдарламаларды талдамалық бағалауды дайындау мақсатында сараптама қорытындыларының 

тәуелсізділігі, объективтілігі, біліктілігі, кешенділігі, дәйектілігі, толықтығы және 

негізділігі қағидаттары бойынша жүзеге асырылады.

      2. Мемлекеттiк бюджеттен қаржыландырылуға жататын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен 

бағдарламаларға мемлекеттiк ғылыми-техникалық сараптаманы құзыретті шетелдiк және қазақстандық 

сарапшылар жүргiзедi.

      3. Ғылыми-техникалық сараптама жүргізуге сарапшыларды тарту үшін шетел сарапшыларының 

дерекқоры құрылады, олардың кандидатураларын шетелдік жетекші университеттер, ғылыми-зерттеу 

мекемелері, ұлттық ғылым академиялары мен ғылыми қоғамдастықтар ұсынады.

      Сарапшыларды іріктеу олардың мамандануына және жобаның ерекшеліктеріне сәйкес жүргізіледі

.

      4. Ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жобалар мен бағдарламаларды бағалауға 

тартылған ғалымдар, сарапшылар, оның ішінде шетелдіктер сараптамаға ұсынылған материалдардың 

құпиялылығын сақтауға және коммерциялық құпияны сақтауды қамтамасыз етуге міндетті.

      

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2013 

№ 131-V

 Заңымен (алғашқы ресми 

жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      22-бап. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен

               бағдарламаларды және ғылыми және (немесе)

               ғылыми-техникалық қызмет туралы есептерді

               мемлекеттік есепке алу

      1. Іске асырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды және ғылыми және

(немесе) ғылыми-техникалық қызмет туралы есептерді мемлекеттік есепке алу ғылыми-техникалық 

ақпараттың ұлттық ресурсын қалыптастыру және Қазақстан Республикасының ғылыми-техникалық әлеуеті

серпініне мониторинг жүргізу мақсатында жүзеге асырылады.

      2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері мемлекеттік бюджеттен 

қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды және олардың орындалуы 

жөніндегі есептерді мемлекеттік есепке алуға ұсынуға міндетті.

      3. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың және ғылыми және (немесе) 

ғылыми-техникалық қызмет туралы есептердің мемлекеттік есепке алуға ұсынылуын бақылауды 

уәкілетті орган мен салалық уәкілетті органдар жүзеге асырады.

      4. Бюджет қаражатынан қаржыландырылатын, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді 

қамтитын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды орындау жөніндегі есептерді 

қоспағанда, мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен 

бағдарламалардың орындалуы жөніндегі есептер уәкілетті орган мен салалық уәкілетті органдардың 

интернет-ресурстарында орналастырылуға тиіс.

      5. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламаларды және олардың орындалуы жөніндегі

есептерді мемлекеттік есепке алуды ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын уәкілетті орган 

әзірлейді және бекітеді.

      Ескерту. 22-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 

N 239-V

 (алғашқы ресми жарияланған

күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 13.11.2015 

№ 398-V

 (алғашқы 

ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

      23-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет

               субъектілерін аккредиттеу

      1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеуді уәкілетті 

орган олардың өз қаражаты есебінен жүзеге асырады.

      2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғаларды 

аккредиттеу оларға қойылатын ең төменгі қажетті талаптарды белгілей отырып, хабарландыру 

сипатында болады.

6-тарау. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ҒЫЛЫМИ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ

      24-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті

               қаржыландыру

      1. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру мемлекеттік бюджеттен, 

сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге 

асырылады.

      2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті мемлекеттік бюджеттен қаржыландыру 

мынадай нысандарда жүзеге асырылады:

      1) базалық қаржыландыру;

      2) гранттық қаржыландыру;

      3) бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру.

      3. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін қаржыландыру ғылыми және (

немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру 

тәртібінде белгіленген ретпен және шарттармен бір мезгілде әртүрлі қаржыландыру нысандары 

бойынша жүзеге асырылуы мүмкін.

      4. Ғылыми, ғылыми-техникалық жобаларды немесе бағдарламаларды іске асыруға арналған 

шартты ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектісі уәкілетті органмен немесе 

салалық уәкілетті органмен олар іске асырылатын бүкіл мерзімге, бірақ үш жылдан аспайтын 

мерзімге жасасады.

      25-бап. Базалық қаржыландыру

      1. Базалық қаржыландыру уәкілетті органда аккредиттелген және салалық уәкілетті орган 

айқындаған, олар үшін басым бағыттар бойынша ғылыми зерттеулер жүргізуге арналған мемлекеттік 

тапсырманы және мемлекеттік тапсырысты орындайтын мемлекеттік ғылыми ұйымдарға және мемлекеттік

ғылыми ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдарға, мемлекеттік жоғары оқу орындарына, дауыс 

беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы 

мемлекетке тиесілі жоғары оқу орындарына, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық 

капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға 

дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы 

тікелей не жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарына бөлінеді.

      2. Базалық қаржыландыру ғылыми инфрақұрылымды және мүлікті, оның ішінде ғимараттарды, 

жабдықтар мен материалдарды ағымдағы қамтамасыз етуге, әкімшілік және қызмет көрсету 

персоналының еңбекақысын төлеуге, сондай-ақ мемлекеттік ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік 

ұйымдарға теңестірілген ғылыми ұйымдардың, мемлекеттік жоғары оқу орындарының, дауыс беретін 

акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке 

тиесілі жоғары оқу орындарының, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу

үлестерінің) елу және одан да көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларға дауыс беретін 

акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы тікелей не 

жанама түрде тиесілі жоғары оқу орындарының ғылыми-техникалық қызметін ақпараттық сүйемелдеуге 

арналған базалық қаржыландыру нормалары бойынша шығыстарды қамтиды.

      3. Базалық қаржыландыру субъектілері болып табылатын ұйымдар тізбесін уәкілетті орган 

салалық уәкілетті органдардың ұсыныстары негізінде қалыптастырады және Қазақстан 

Республикасының Үкіметі бекітеді.

      26-бап. Гранттық қаржыландыру

      1. Гранттық қаржыландыру ғылыми-зерттеу жұмыстарының деңгейін, ғылыми ұйымдардың және 

олардың ұжымдарының, ғалымдардың ғылыми-техникалық әлеуеті мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру 

мақсатында ғылыми зерттеулер жүргізуге, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет

нәтижелерін коммерцияландыруға бөлінеді.

      2. Гранттық қаржыландырудың негізгі бағыттары мен көлемін ұлттық ғылыми кеңестердің 

ұсынымдары негізінде 

 Қазақстан Республикасының ғылымын 

Жоғары ғылыми-техникалық комиссия

дамытудың басым бағыттарына сәйкес бекітеді және олар 

 тәртіппен Республикалық 

белгіленген

бюджет комиссиясының қарауына жатады.

      3. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурсқа ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық 

қызметтің аккредиттелген субъектілері және дербес білім беру ұйымдары мен олардың ұйымдары тең 

шарттармен қатысуға құқылы.

      4. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурсты уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті 

орган мерзімді баспасөз басылымы арқылы жариялайды және ол конкурс жариялаған уәкілетті 

органның немесе салалық уәкілетті органның интернет-ресурстарында орналастырылуға тиіс.

      5. Гранттық қаржыландыруға қатысуға өтінімдерді ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық 

қызмет субъектілері конкурс жариялаған уәкілетті органға немесе салалық уәкілетті органға 

береді.

      6. Гранттық қаржыландыру туралы шешімдерді ұлттық ғылыми кеңес шығарады және конкурс 

жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган бекітеді.

      7. Гранттық қаржыландыруды конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті 

орган не Қазақстан Республикасының Үкіметі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті 

қаржыландыруды жүзеге асыруға уәкілеттік берген өзге тұлға (орган) жүзеге асырады.

      8. Гранттық қаржыландыруға арналған конкурс нәтижелері мерзімді баспасөз басылымдарында 

жариялануға және конкурс жариялаған уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті органның 

интернет-ресурстарында орналастырылуға тиіс.

      

Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 31.10.2015 

№ 382-V

 Заңымен (алғашқы ресми 

жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      27-бап. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру

      1. 

 стратегиялық маңызды мемлекеттік міндеттерді шешуге

Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру

бағытталған және конкурстық негізде немесе Қазақстан Республикасы 

 

 бойынша 

Үкіметінің шешімі

конкурстан тыс рәсімдер арқылы жүзеге асырылады.

      2. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған конкурсқа ғылыми және (немесе) 

ғылыми-техникалық қызметтің аккредиттелген субъектілері, сондай-ақ дербес білім беру ұйымдары 

мен олардың ұйымдары қатысуға, оның ішінде қоса атқарушы ретінде қатысуға құқылы.

      3. Нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаны іске асыруға арналған конкурсты 

уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган мерзімді баспасөз басылымдарында жариялайды және

ол конкурс жариялаған уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті органның 

интернет-ресурстарында орналастырылуға тиіс.

      4. Ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыруға өтінімдерді уәкілетті орган 

немесе салалық уәкілетті органдар тиісті ұлттық ғылыми кеңестің қарауы үшін Мемлекеттік ұлттық 

ғылыми-техникалық сараптама орталығына жолдайды.

      5. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе 

салалық уәкілетті орган ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыруға өтінімдерді 

ұлттық ғылыми кеңестердің шешімдерімен бірге Жоғары ғылыми-техникалық комиссияға жолдайды.

      6. 

 мақұлдаған ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаларға 

Жоғары ғылыми-техникалық комиссия

өтінімдер 

 тәртіппен Республикалық бюджет комиссиясының қарауына жатады.

белгіленген

      7. Нысаналы ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаны іске асыруға арналған конкурс 

жеңімпаздары ұлттық ғылыми кеңестердің шешімі негізінде айқындалады және оларды конкурс 

жариялаған уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган бекітеді.

      8. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруды конкурс жариялаған уәкілетті орган немесе 

салалық уәкілетті орган не Қазақстан Республикасының Үкіметі ғылыми және (немесе) 

ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыруды жүзеге асыруға уәкілеттік берген өзге де тұлға (орган

) жүзеге асырады.

      9. Конкурс нәтижелері бойынша уәкілетті орган немесе салалық уәкілетті орган ғылыми, 

ғылыми-техникалық бағдарлама бойынша бас ұйымды айқындай алады.

      10. Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру конкурсының нәтижелері мерзімді баспасөз 

басылымдарында жариялануға және конкурс жариялаған уәкілетті органның немесе салалық уәкілетті 

органның интернет-ресурстарында орналастырылуға тиіс.

7-тарау. ҒЫЛЫМДЫ ДАМЫТУДЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЫНТАЛАНДЫРУ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

      28-бап. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет

               нәтижелерін коммерцияландыру

      1. Мемлекет ұлттық ғылыми инновациялық жүйені дамытуды экономикалық ынталандыруға, ғылыми

, ғылыми-техникалық және инновациялық қызмет саласындағы мемлекеттік-жекешелік әріптестікті 

дамытуға, экономиканың басым секторларында технологияларды коммерцияландыруды қаржыландыруға 

Қазақстан Республикасының 

 

 тәртіппен кепілдік береді.

заңнамасында белгіленген

      2. Мемлекеттік ғылыми ұйымдарға, мемлекеттік жоғары оқу орындарына, оның ішінде өзге де 

тұлғалармен бірлесіп, қызметі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін 

практикада қолдану (коммерцияландыру) болып табылатын ұйымдар құруға рұқсат етіледі.

      3. Мемлекеттік ғылыми ұйымдар, мемлекеттік жоғары оқу орындары ғылыми және (немесе) 

ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның жарғылық 

капиталына салым ретінде мемлекеттік органдардың келісімінсіз зияткерлік меншік құқығын ғана 

енгізе алады.

      Мемлекеттік ғылыми ұйымдар, мемлекеттік жоғары оқу орындары зияткерлік меншікке мүліктік 

құқықтарға билік етуді уәкілетті мемлекеттік органның - олардың мүліктері иесінің келісімінсіз 

жүзеге асырады.

      4. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге 

асыратын ұйымды құру туралы хабарламаны оның құрылтайшылары мемлекеттік тіркелген кезден бастап

күнтізбелік жеті күннен кешіктірмей, тиісті салалық уәкілетті органға жолдайды.

      5. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің басқа да субъектілері ғылыми және (

немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның жарғылық

капиталына салым ретінде зияткерлік меншік құқықтарымен қатар өзге мүлікті де енгізе алады.

      6. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге 

асыратын ұйымның жарғылық капиталына салым ретінде енгізілетін зияткерлік меншік құқығын 

бағалау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

      7. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге 

асыратын ұйымдардың жарғылық капиталдарындағы акцияларды (қатысу үлестерін) басқару Қазақстан 

Республикасының 

 белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

заңнамасында

      8. Мемлекеттік бюджеттен жүзеге асырылатын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет 

нәтижесінде ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері алған зияткерлік меншік 

құқығы, егер олар мен зияткердің меншік объектісі авторының (авторларының) арасындағы шартта 

өзгеше көзделмесе, ғылыми ұйымдарға тиесілі.

      9. Мемлекет үшін стратегиялық маңызы бар не мемлекеттік құпияларға жатқызылған 

мәліметтерді қамтитын зияткерлік меншік объектілерін пайдалану Қазақстан Республикасының 

 

 жүзеге асырылады.

заңнамасына сәйкес

      Зияткерлік меншік объектілеріне айрықша құқықтарды шектеуге Қазақстан Республикасының 

 белгіленген жағдайларда, шекте және тәртіппен жол беріледі.

заңнамасында

      29-бап. Халықаралық ынтымақтастық

      1. Халықаралық ынтымақтастық тиісті халықаралық шарттардың, халықаралық ғылыми, 

ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалардың негізінде, сондай-ақ қазақстандық және шетелдік 

ғылыми және өзге де ұйымдар арасында ғылыми-техникалық ынтымақтастықты орнату мен кеңейтуге 

жәрдемдесетін нысанда жүзеге асырылады.

      2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері халықаралық ғылыми, 

ғылыми-техникалық ұйымдар мен бірлестіктерге кіруге, халықаралық ғылыми, ғылыми-техникалық 

жобалар мен бағдарламаларға, шет мемлекеттердің ғылыми, ғылыми-техникалық жобалары мен 

бағдарламаларына қатысуға құқылы.

      3. Қазақстан Республикасының аумағында белгіленген тәртіппен шетелдіктердің, азаматтығы 

жоқ адамдардың және шетелдік заңды тұлғалардың қатысуымен ғылыми ұйымдар мен ғылыми орталықтар 

құрылуы мүмкін.

      4. Ғылым мен техника саласына салынатын шетелдік инвестициялар Қазақстан Республикасының 

заңнамасында көзделген тәртіппен және нысандарда жүзеге асырылады.

      5. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық

нәтижелердің, сондай-ақ ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық өнімдердің Қазақстан 

Республикасының аумағынан тыс жерлерге берілуін бақылауды Қазақстан Республикасының заңнамасында

белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.

8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

      30-бап. Қазақстан Республикасының ғылым туралы заңнамасын

               бұзғаны үшін жауаптылық

      Қазақстан Республикасының ғылым туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының 

заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

      31-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа 

енгізіледі.

      2. «Ғылым туралы» 2001 жылғы 9 шілдедегі Қазақстан Республикасы 

 (Қазақстан 

Заңының

Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., № 15-16, 226-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2006

ж., № 15, 92-құжат; 2007 ж., № 20, 152-құжат) күші жойылды деп танылсын.

      Қазақстан Республикасының

      Президенті                                 Н. Назарбаев

© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" ШЖҚ РМК