Бағдарламасының ( Syllabus) титулдық парағы Нысан пму ұс н 18. 3/37
жүктеу/скачать 243,31 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ПӘН БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)
- Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
- КЕЛІСІЛГЕН
- 1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
- 2. Пән туралы мәліметтер Пән а
- 3 Пәннің еңбек сыйымдылығы
- 1 Пәннің мақсаты және міндеттері Пән мақсаты
- 4 Пәннің мазмұны 4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
- 4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны 1 тақырып Кіріспе
- Педагогиканың бөлек ғылым салаларына жіктелуі.
- 2 тақырып Дидактиканың ғылыми-теориялык қызметі Педагогика теориялық ғылым және өнер сипатында.
- Дидактиканың зерттеу пәні — оқыту мен оқудың себептері, барысы, нәтижелері.
- Оқыту процесінің мәні, оның ерекшеліктері мен қызметі.
- 3 тақырып Ғылым танымның жоғары формасы ретінде. Ғылыми проблема. Ғылыми проблема.
| Пән бойынша оқыту бағдарламасының ( Syllabus) титулдық парағы Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/37 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті Сәулет және құрылыс факультеті «Кәсіптік оқыту» кафедрасы 050120 - Кәсіптік оқыту мамандық (тарының) студенттеріне арналған
«Кәсіптік педагогикадағы ғылыми-зерттеу негіздері» ПӘН БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus) Павлодар
Жұмыс оқу бағдарламасының титулдық парағы Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/30 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті «Кәсіптік оқыту» кафедрасы «Кәсіптік педагогикадағы ғылыми-зерттеу негіздері» пәнінен 0500120 - Кәсіптік оқыту мамандық (тарының) студенттеріне арналған ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ Павлодар Кегль 14, буквы
строчные, кроме
первой прописной Мамандықтың мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты және типтік бағдарлама негізінде әзірленген жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/31 БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор ___________Н.Пфейфер ___________ 20__ж. «___»____________ Құрастырушы: _________ п.ғ.д. Алинова М.Ш. «Кәсіптік оқыту» кафедрасы
0500120 - Кәсіптік оқыту мамандық (тарының) студенттеріне арналған ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты ҚР МЖМБС 3.08.270 – 2006 және типтік бағдарлама М.О. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті негізінде әзірленген 20_ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ Хаттама. Кафедра меңгерушісі ____________Алинова М.Ш..____________ 20__ж. «____» ________ Факультеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданған ____________________________________________ 20_ж. «_____»____________ №____ Хаттама ОӘК төрағасы ________________Алдунгарова А.К. ____________ 20_ж. «_____»___________ КЕЛІСІЛГЕН СжҚ факультет деканы ________________Кудерин М.К._________ 20_ж. «_____»________ МАҚҰЛДАНДЫ: ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________Варакута А.А. _____________ 20_ж. «_____»_______ Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданған 20__ж. «___»______________ №____ Хаттама 1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары Аты-жөні - Алинова Мансия Шарапатовна. Ғылыми дәрежесі, атағы, қызметі - педагогика ғылымдарының докторы, профессор. « Кәсіптік оқыту» кафедрасы – С.Торайғыров атындағы ПМУдың негізгі корпусында А-147 аудиториясында орналасқан. Байланыс телефоны - 67-36-70 (12-98). 2. Пән туралы мәліметтер Пән атауы – «Кәсіптік педагогикадағы ғылыми зерттеу негіздері», 7 семестрде 15 апта бойынша оқылынады. Жалпы еңбек сыйымдылығы 2 к редит, яғни 90 сағат. Оның құрамында 30 сағат аудиториялық сабақ түрлері, 60 сағат – студенттің өздік жұмысының сағат саны.
С ем ес тр К ре ди тт ар с ан ы Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым- қатынас сағаттарының саны Студенттің өздік жұмысының сағат саны
Бақылау нысаны
барлы- ғы Дәріс практи- ка Зертха- налық студия-
лық жеке барлығы СОӨЖ 7 3
15 30 - - - 90 60 Емтихан
Бар- лығы
3 135
15 30 - - - 90 60 Емтихан
1 Пәннің мақсаты және міндеттері Пән мақсаты - студенттерді педагогика мәселелері бойынша ғылыми-зерттеу жњмыстарын ұйымдастыруға және өткізуге даярлығын қалыптастыру.
- ғылыми таным мен шығармашылық негіздерін; - педагогикалық зерттеулердің бағытын таңдау; - ғылыми акпараттарды іздестіру, жинақтау және өңдеу; - педагогикалық эксперимент мазмұнын, логикасын тұзу; - зерттеу жұмыстарының айқындаушы және қалыптастырушы эксперименттері мазмұнын жасау, оларды жұргізу; - зерттеу жұмыстарының нәтижелерін дайындауды карастырады. 2 Пререквизиттер Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді қажет: «Педагогика», «Этнопедагогика», «Жалпы техникалық және арнайы пәндерді окыту әдістемесі». 3 Постреквизиттер Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет: Технологиялық, Өндірістік практикада, Диплом жұмысын жазу және қорғауда. 4 Пәннің мазмұны 4.1 Пәннің тақырыптық жоспары № Тақырыптардың атауы Дәріс Тәж.
Зерт. СӨЖ
1 2 3 4 5 6 1 Кіріспе
1 2 - 6 2 Дидактиканың ғылыми-теориялык қызметі. 1 2 - 6 3 Ғылым танымның жоғары формасы ретінде. 1 2 - 6 4 Педагогикалық зерттеу бағыты мен объектілерін таңдау. 1 2 - 6 5 Кәсіби
педагогикадағы ғылыми
зерттезерттеулердің өзіндік ерекшеліктері. 1 2 - 6 6 Педагогикалык процестің кұрылымы. 1 2 - 6 7 Педагогикалық зерттеу нәтижелерін өлшеу. 1 2 - 6 8 Ғылыми зерттеу әдістерінің жіктелуі 1 2 - 6 9 Оқушының жұмысқа қабілеттілігін зерттеу 1 2 - 6 10 Жеке тұлғаны зерттеу. 1 2 - 6 11 Зерттеу әдістері 1 2 - 6 12 Оқу материалының кұрылымын өндеу. 1 2 - 6 13 Кәсіби педагогиканың
зерттеуде қолданылатын әдістер. 1 2 - 6 14 Ғылыми-зерттеулер нәтижелерін жинақтау және қорытындылау 1 2
6 15 Педагогикалық зерттеу нәтижелерін безендіру және тарату бағалау. 1 2 - 6 15 30 - 90 Барлығы 30
1 тақырып Кіріспе Курстын негізгі максаты, жогары оқу орындарында болашақ кәсіптік окыту мұғалімдерін дайындаудағы орындалатын ғылыми-зерттеу жұмыстары барысында дидактикалық зерттеу әдістері, жалпы ғылымк таным, мен шығармашылық әдіснамасы жңніндегі мағлұматтар негізінде: педагогикалық зерттеу бағыты мен оны тандау, зерттеу логикасын түзу педагогикалық эксперименгтерді жүргізу әдістері, зерттеу нәтнжелерін; ңндеудің математикалық тәсілдерімен таныстыру. «Кәсіби педагогикадағы ғылыми зерттеу негіздері» курсы студентерге | педагогикалық зерттеу негіздерін ұсынуға мүмкіндік беретін тңменлегі міндеттерді шешеді: - ғылыми таным мен шығармашылық негіздерін; - педагогикалық зерттеулердің бағытын таңдау; - ғылыми ақпараттарды іздестіру, жинақтау және ңндеу; - педагогикалық эксперимент мазмұнын, логикасын түзу; - зерттеу жұмыстарының айкындаушы және қалыптастырушы эксперименттері мазмұнын жасау, оларды жүргізу; - зерттеу жұмыстарының нәтижелерін дайындауды қарастырады. Педагогиканың дамуында оның басқа ғылымдармен байланысы ерекше маңызды рөл атқарады. Педагогика өзінің ғылыми қалыптасуында философия, әлеуметтану, этика, эстетика, психология, анатомия мен адам физиологиясы, гигиена, этнография, математика, кибернетика және т.б. ғылымдардың идеяларын пайдаланып жетілуде. Аталған және басқа ғылым салаларынан көптеген идеяларды педагогика өзінің зерттеу аймағы тұрғысынан өндеп тәрбиенің мән-мағынасын тереңірек түсінуге және соның көмегімен тәрбиенің теориялық негіздерін нақтылауға пайдаланады. Мысалы, жоғарыда айтылғандай, философия педагогикалық теорияларды бағыттауда әдіснамалық тараптан жәрдемдеседі, яғни ғалымдарға педагогикалық құбылыстардың сырын ашуда бастау жолды көрсетеді. Педагогикалық зерттеулердің осындай әдіснамалық бастаулары әлеуметтану, этика, эстетика және т.б. ғылымдардан алынады. Ал басқа ғылымдардың идеялары тәрбиенің нақты саласындағы педагогикалық проблемаларды шешуде тікелей негіз бола алады. Мысалы, психология деректері педагогика адамның жеке тұлғалық ерекшеліктерімен оның ішкі жан-дүниелік заңдылықтарын балаларды оқыту процесінде дұрыс пайдалануға бағдарлайды. Физиологиядағы іс-әрекеттің шартты рефлекстігі жөніндегі идеялар адамда сыртқы әсерлердің ықпалымен болып жататын өзгеріс- тердің және тәрбиеленушіде ептілік, дағды мен әдет қалыптасудың ғылыми негіздерін ашуда өз себін тигізеді. Сонымен, адам жөніндегі басқа ғылымдардың идеялары педагогикаға тәрбие заңдылықтарын терең және жан-жақты зерттеуге мүмкіндік ашады. Өз дәуірінде К.Д.Ушинский "Педагогикалық антропология" еңбегінде "Егер педагогика адамды әр тараптан тәрбиелегісі келсе, онда ол ең алдымен сол адамды жан-жақты танып алуы тиіс" - деген. Мұнысымен кернекті ғалым педагогика үшін адам зерттеуші антропологиялық ғылымдардың бәрімен де терең таныс болу қажеттігін баса айтып отыр. Педагогиканың басқа ғылымдармен байланысының екінші тарапы - олардың зерттеу әдістері мен тәсілдерін үйрену және шығармашылықпен игеріп, пайдалану. Нақтырақ айтсақ, психология, социология және т.б. ғылымдар педагогикалық құбылыстарды эксперименталды зерттеудегі әдістердің аумағын кеңейтуде себебін тигізеді, ал математика педагогиканы статистикалық тәсілдермен байытады. Педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы жөнінде айта отырып, оның сол ғылымдарға жасаған әсерін де елемеуге болмайды. Мысалы, педагогикада негіз тапқан ұжымның тәрбиелік ролі хақындағы идея осы проблема бойынша психология, философия, этика, социология және т.б. ғылымдар аймағында жүргізіліп жатқан зерттеулерге үлкен ықпалын тигізіп отыр. Педагогиканың бөлек ғылым салаларына жіктелуі. Қандай ғылым болмасын, дами отырып, өз теориясын байыта түседі, жаңа мазмұнымен толығады, осыдан өз ішіндегі зерттеу бағыттарына орай жіктеле бастайды. Бұл жағдай педагогиканы да айналып кеткен емес. Қазіргі кезде "педагогика" түсінігі педагогикалық ғылымдардың біртұтас жүйесін танытады. Өз алдына дербестік сипатқа ие болған педагогика салаларынан төмендегілерді атауға болады: - жалпы педагогика - тәрбие білім беру және оқытудың жалпы заңдылықтарын зерттейді; - сәбилер және мектеп алды педагогикасы; - мектеп педагогикасы; - сурдотифло және олигофренопедагогика саңырау зағип және ақылы кем балалардың тәрбиесін зерттейді; - жеке пән әдістері; - педагогика тарихы. Жаңадан қалыптасып жатқан педагогика салалары да жоқ емес, олардан: мектептану, отбасы тәрбиесінің педагогикасы, басқару педагогикасы, ішкі істер органдарының педагогикасы және т.б. Дербес педагогикалық пән ретіңде әскери педагогика, жоғары мектеп педагогикасы, кәсіби-техникалық білім беру педагогикасы және т.б. жедел қарқынмен дамуда.
Педагогиканың дамуы мен оның мән-мағынасына зер сала отырып, оның ғылым ретінде де көрініс беретін ерекше өзіндік сипатына көңіл аудармай болмайды. К.Д.Ушинскийдің пікірінше педагогиканың басқа ғылымдарға ұқсамайтын ерекшелігі: - ол теориялық жағынан, біріншіден, өз зерттеулерінің нәтижелерін, қорытындьшарын пайдаланады; - екіншіден, адам жөніндегі ғьшымдардың теориялық идеяларын біріктіріп, оларды өз теориясын дамытуда негізге алады. Сонымен қатар, педагогика таза қолданбалық қызмет атқарып, адам тәрбиесіне бағытталған практикалық іс-әрекетті, яғни қажетті болған ептіліктер, дағдылар мен қабілеттер жүйесін қамтиды. Бұл тараптан ол тәрбиелік шеберлік, өнермен ұштасып жатады. Педагогиканың міне осы ғылымдық әрі ояерлік ерекше сипатына кейбір адамдар, оны аса қажет теориялық құндылық деп бағаламай, тәрбие ісіндегі ептіліктер мен икемділіктерге бұра салады. К.Д. Ушинский "Тәрбие ісі біршама жеңілдеу көрінеді. Тәрбиеге шыдамдылық керек екені баршаға аян, кейбіреулер ол үшін тума дарын қажет деп ойлайды, тек аздаған ғана мамандар шыдамдылық, тума қабілет және ептіліктерден басқа арнайы білімдердің де қажет екенін бүгінгі күні мойындап отыр" - деген. Тәрбиелік қызметте ептілік, дарын (талант) және теориялық білімдер бірдей керекті екенін П.П. Блонский ескерген. Ептілік күнделікті тәрбиеде ұшталады, дарын тәрбиелік жұмыс барысында шындалады, теориялық білімдер адам дамуы мен тәрбиенің мән-мағынасын тереңдеп танумен қалыптасады да, ғылыми идеялар түрінде бірден бірге өтеді деген. А.С. Макаренко ықпалды тәрбие жүргізу үшін әрбір мұғалім- тәрбиеші педагогикалық шеберлікке бейімделуі тиіс, ал сол шеберліктің астарында міндетті түрде игерілген теориялық білімдер болуы шарт деп өте дұрыс пайымдаған. Адам қызметінің әртүрлі саласында теорияның маңыздылығын ежелгі ойшылдарда айтып кеткен. Грек философы Анаксагор "Практикалық іс-әрекеттің еркін өрістеуі мен өнемді болуы тек қана теориялық танымнан", -деген. "Әркім жақсы білгенінен данышпан",- деп Сократта текке айтпаған. Теориялық білімдердің маңыздылығы бүгінгі ғылым мен техниканың, өмірдің барша тармағында кең орын алуына орай ерекше артып отыр. Сондықтан да, педагогиканың мәнін түсініп, тәрбиеге байланысты негізгі теориялық идеяларын игеру педагогикалық қызметке дайындалуда өте маңызды. Сол себептен дидактика - педагогиканың маңызды саласы. Дидактика ұғымы грек тілінен алынған, оқыту немесе үйрету деген сөз. Қазіргі түсінік бойынша, дидактика - білім беру мен оқыту мәселелерін зерттейтін ғылым саласы. Ол оқыту теориясы деп те аталады. Дидактиканың зерттеу пәні — оқыту мен оқудың себептері, барысы, нәтижелері. Зерттеу пәні аясына байланысты жалпы және жеке дидактикалар айқындалады. Жалпы дидактика оқытудың жалпы заңдылықтарын, принциптерін қарастырады. Жеке дидактика жеке оқу пәнінің мазмұнын, барысын, түрі мен әдістерін зерттеуіне қарап оқыту әдістемесі деп аталады. Мысалы, математиканы оқыту әдістемесі, тарихты оқыту әдістемесі. Дидактика әрі теориялық, әрі қолданбалы ғылым болғандықтан ғылыми-теориялық және қолданбалы қызметгер орындайды. Дидактиканың ғылыми- геориялык қызметі - білім беру мен оқыту процестерінің мәні мен заңдылықтарын, мазмұнын, принциптерін, ұйымдастыру формалары мен әдісгерін зерттеу. Дидактиканың қолданбалы қызметі - білім мазмұнын оқыту мақсатына сәйкестендіру, оқыту принциптерін белгілеу, оқытудың тиімді әдістері мен ұйымдастыру формаларын анықтау, жаңа технологияларды жасап енгізу. Дидактика педагогиканың жалпы категорияларын (тәрбие, педагогтік іс-әрекет, білім беру) пайдаланады. Сонымен қатар дидактиканың өз категориялары да бар: білім беру, оқыту, оқу, оқыту принциптері, оқыту процесі, мақсаты, міндеттері, мазмұны, түрлері, әдістері, құралдары, оқытудың нәтижесі. Кейбір категорияларға анықтама берейік. Окыту - оқушыны білімдендіру, тәрбиелеу, дамыту мақсатына бағытталған алдын-ала жоспарланған іс - әрекет. Оқьпу мазмұны - үкімет арнайы таңдап анықтаған белгілі салада жұмыс істеу үшін қажетті адамзат тәжірибесінің бөлшегі. Ол - оқытудың нәтижесі болатын білім, білік, дағды, тұлғалық қасиеттер жиынтығы.
процесі - білімді, біліктілік пен дағдыны меңгертетін, окушылардың дүниетанымын, күш- кайратын, қабілеттерін тәрбиелеп дамытатын іс- әрекет барысы. Оқу барысында оқушының сана-сезімі, адамгершілік қасиеттері, эстетикалық талғамы, тұлғалық қасиеттері қалыптасып дамиды.
Оқытудың психологиялық, педагогикалық ерекшеліктеріне назар аударайық. Оқыту - мақсатты процесс. Оқытудың басты мақсаты, әдіс тәсілдері мазмұны мен міндеттері қоғам талабынан туындап, ұдайы өсіп, жаңарады. Оқыту - таным процесі. Танымның ерекшелігі оқушыда білімге деген қызығушылығы ұдайы өсіп арта түседі. Оқытудың міндеті — оқушыны айнала ортамен (табиғат, қоғам) және адам дамуының негізгі заңдылықтарымен қаруландыру. Оқушы дүниетануда бұрын ғылымда белгілі болған, зертгеліп дәлелденген жаңалықтарды, заңдылықтар мен тұжырымдарды әрі қарай дамыта түседі. Оқытуда ғылым негіздерін оқып үйренудің өзі, ғылым тарихымен, оның әдістерімен танысу, ұлы ғалымдардың өмірі мен қызметі жайлы ақпарат алады. Оқыту - даму негізі. Педагогикалық процесс өзіне тән негізгі екі белгіні: организмнің өзіндік дамуына жүйелі түрдегі көмек.
проблемалары. Тәрбие қоғамдық құбылыс ретінде өздігінен пайда болып, жасамай, тұлғаны қалыптастырып оны өмірге дайындаудың және оған қажетті қоғамдық сана мен қасиеттерді дамытудың құралы ретінде көрінетінін жоғарыда айтқанбыз. Осыдан, тәрбие зандылықтары, оның сипаты мен әдістемелік негіздері тәрбиелік қызметтің өзінде ғана көрінбей, әлеуметтік тұлға сипатына ие адамның даму және қалыптасу заңдылық- тарына негізделеді. Сондықтан педагогиканың шұғыл- данатын заты жеке адамның дамуы мен оның арасында болған зандылықты байланыстарды зерттеу және оның негізінде тәрбиелік жұмыстардың теориялық және әдістемелік проблемаларын шешу, яғни педагогика адам дамуы мен қалыптасуының мән-мағынасын зерттей отырып, арнайы ұйымдастырылған ұрдіс сипатындағы тәрбиенің теориясы мен әдістерін айқындайды. Келтірілген педагогиканың анықтамасын зерттеушілерді ғана емес, солармен бірге мектеп қызметіне тікелей араласып жұрген практиктерді де жеке тұлғаның даму процесін, сол даму мен тәрбие арасында жатқан терең астарлы тәуелдік байланыстарды жан-жақты танып, тұсіну қажеттігіне бағдарлайды. Мұндай қажеттіліктің пайда болуының себептері жаңашыл педагогикалық ой- пікірлердіңтуындауына байланысты өрістейді. Мысалы, көп уақытқа дейін жеке тұлға дамуының қозғаушы кұштері ретінде тек сыртқы ықпалдар ғана назарға алынды. Ал адамның ішкі жандұниелік кейіптері естен шығарылып, тіпті олар қажетсіз деп есептелінеді. Келе-келе сыртқы әсерлердің өзінен-өзі керекті нәгиже- лерді бере бермейтіні айдан-анық болып, бұл ықпалдардың педагогикалық тараптан адам қалыптасуындағы ұнамды да, келеңсіз де, ал кей жағдайларда бейтарапта сипатқа ие болатыны айқындалды. Іс жұзінде, тәрбиеленушінің тәлімдік әрекетті қалайша қабылдайтыны, оған қалайша қатынастық байланыс жасайтыны ұлкен маңызға ие. Осыдан педагогикада келесі теориялық идея бекіді: жеке адамның дамуы мен оның мінез-құлқы тәрбиелік ықпалды қабылдау сипатына, бұл ықпалдың адам жан дұниесі туғызатын сезімдік кұйге байланысты. Осы идеяның қабылдануы педагогикалық теория мен тәрбие әдістерінің дамуын алға ілгерілетті, мағынасын тереңдете тұсті. Сонымен, педагогика тәрбие теориясы мен әдістемесін нақтылай отырып, жеке адам дамуының астарлы, теренде жаткан тетіктерін және оның дайындыгына қогам тарапынан койылған талаптар мен әлеуметтік сапаларға орай арнайы ұйымдастырылған қалыптасу процесін зерттейді. Бұл педагогика зерттейтін негізгі теориялық проблемаларды боліп қарастыруға мұмкіндік береді. Оңдай проблемалардың қатарына кіретіндер: а) жеке адамның арнайы ұйымдастырылған тәрбие жағдайында дамуы және қалыптасуының мән-мағынасы мен зандылықтарын зерттеу; ә) тәрбиенің мақсатын анықтау; б) тәрбиенің мазмұнын белгілеу; в) тәрбие тәсілдерін зерттеу. Сонымен, тәрбие - педагогикада мақсат болжау проблемасы. Педагогтің кәсіби қызметі адамның барша іс- әрекетіндегідей мақсат жүктеу/скачать 243,31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|