З. С. Алканова, М. С. Комаева, Г. К. Сарсекова, М. А. Тусупова педагогикалы
жүктеу/скачать 1,84 Mb. Pdf көрінісі
|
Пед.этика
- Бұл бет үшін навигация:
- 6.2. Іс-əрекет - адамгершілік мінез-құлықтың бастапқы кезеңі Іс-әрекет
| Бекіту сұрақтары мен тапсырмалар:
1. Тұлға адамгершілік дамуында қандай кезеңдерден өтеді? Сипаттама беріңіз. 2. Адамгершілік тəрбиенің міндеттері қандай? Сол міндеттердің шешілуіне қандай тəрбие əдістерін ұсынар едіңіз? 3. «Ішкі бақылау», «адамгершілік, тəрбиелілік» түсініктерінің мазмұнын ашыңыз. 1-тапсырма. Әбу Насыр Әл-Фарабидің «Адамға ең əуелі білім емес, тəрбие берілуі керек. Онсыз берілген білім - адамзаттың қас жауы. Ол келешекте оның барлық өміріне апат əкеледі» деген пікіріне түсініктеме беріңіз, өзіңіздің позицияңызды айтыңыз. 2-тапсырма.Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаев, А.Байтұрсыновтың адамгершілік принциптері мен ережелерін салыстырыңыз. Өзіңіздің 10 адамгершілік ережеңізді ұсыныңыз. 3-тапсырма. Өзіңді танып біл! Ертегіден үзінді: «Баяғыда бір батыр өзіне өмірлік жар таңдау үшін жолға шығыпты. Бір кезде батыр үш жолдың торабына келіп жетіпті. Жолдардың тоғысқан жерінде тасқа мынадай сөздер жазылыпты: «Солға жүрсең – атыңды жоғалтасың! Оңға жүрсең – өзіңді жоғалтасың! Тура жүрсең ештеңеде таппайсың!» Сұрақ: - Сіз батырдың орнында болсаңыз, қай жолды таңдар едіңіз? Жауапты дəптеріңе жазып ал. Ендігі кезекте келесі мəліметпен танысыңыз: «Сол жақтағы атын жоғалтатын жолды таңдағандар – прагматиктер, өз мақсаттарына аз шығын жұмсап жеткенді қалайды, əр қадамын ойланып басатын сақ адамдар, алайда жанкештілікке жəне құрбандыққа жол бере алмайды. Оң жаққа бұрылып, өзін жоғалтудан қорықпағандар – жаңалықты, жаңғыруды көксегендер, олар белгісіздіктен тайсалмайтын нағыз батырлар. Ал тура жүргендер – өмірде нақты ұстанымдары мен позициялары бар адамдар, олар өз мақсаттарына тура жолмен жетуді қалайды». 6.2. Іс-əрекет - адамгершілік мінез-құлықтың бастапқы кезеңі Іс-әрекет - əлемді жəне өзін-өзі саналы түрде өзгертетін процесте адамның немесе топтың əлеммен жасайтын өзара əрекеті. Іс-əрекет - адамның дүниемен қарым-қатынас тəсілі. Іс-əрекет барысында адам табиғатты, айналаны игеріп, шығармашылық тұрғыда өзгертеді, оны бірте-бірте өзінің материалдық жəне рухани мəдениетінің құрамына кіргізеді. Сыртқы дүниені өзгерту адамның өзін дамытуы үшін 99 қажетті жағдай жəне алғышарт болып табылады. Адамгершілік іс-əрекетке моральдық нормалар мен ережелерді білу, сонымен қатар бұл нормаларды ұстану, адамгершілік талаптарға сай іс- əрекеттерді алдын-ала ойлану, болжау жатады. Өз іс-əрекетін талқылау – адамның адамгершілік даму деңгейін сипаттайды жəне жүзеге асыратын іс- əрекеттердің реттеушісі болып табылады. Тұлғаның адамгершілік мінез-құлқы іс-əрекеттен бастау алады. Іс- əрекетке Л.А.Попов келесі анықтама берген: «Іс-əрекет – адамгершілік маңыздылығы бар жағымды əрекет. Жағымсыз əрекет (заңсыз əрекеттер) азғындық мінез-құлық бірлігі болып табылады. Дегенмен, əрекет етпеу де іс- əрекет болуы мүмкін (сəйкесінше, заңсыз əрекет те)». Адамгершілік тəрбиенің жəне өмірлік тəжірибенің өскелен ұрпаққа əсері туралы мəселелер өткен ғасырлар педагогтарын толғандырған (6.2- кесте): 6.2-кесте жүктеу/скачать 1,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|