Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| 14.1. Педагогикалық технология туралы түсінік. Технология
ұғымы соңғы жүзжылдықга маңызды ғылыми ұғымдардың біріне айналуда. Философиялык көзқарас тұрғысынан технология теория мен практиканын арақатынасын байланыстыратын негізгі тетіктердің бірі. . Теория мен практика ұғымдары мэні жагынан ажыратылганымен, олар эрқашан өзара тәуелді, өзара тығыз байланыста болып келеді.Бұл эрекеттестіктің өзгешелігін К.Поппер теория мен практиканың бірлігін ажыратпау, екеуінің тұтастығын сақтау деген идеясымен негіздеп көрсетеді. Көп жағдайларда теорияның практикадан ажыратылып кетуінің негізгі себептерінін бірі - нақты колданбалы технология- лардың жоқгығы болып табылады. Өндіріс саласында ғана емес, педагогикалык теория мен прак- тикада да тұракты колданыска ие болып келе жатқан «технология» ұғымының шыгу тарихына (этимологиясына) қысқаша тоқтапып өту манызды. 299 Технология сөзі ( Іесһпе-өнер, шыгармашыльщ, іо£о$-ілш) грек тілінен аударылғанда: а) өндіріс процесінде шикізат, материал немесе жартылай фабрикаттың формасын, касиеттерін, жағдайын өндеу, дайындау, өзгерту эдістерінін жиынтығын, мысалы: металлдарды өндеу техноло- гиясы, химиялык технология, кұрылыстык жұмыстар технологиясы; э) өндірістің сэйкес келетін құралдарымен шикізат, материал немесе жартьшай фабрикатка эсер ететін тэсілдер туралы ғылым деген магынаны білдіреді. Ғылым мен техниканың дамуына карай педагогика саласында технологиялық оқыту тэсілі жақсы өріс ала бастады. Қазіргі ақпарат- тық технологиялар заманында білім беруді технологияландыруға кө- шудің қажеттілігімен келіспеу мүмкін емес, себебі эр оқу-шының жеке тұлғалык түрғысының дамуы, білім беруді саралау және барлык білім беру жүйесін ізгілендіру жэне демократияландыру үрдістері техноло- гиялык тэсіл арқылы жүзеге асырылмақ. Сондықтан педагогикалық үрдісті технологияландыру мэселесі білім беруші мен білім алушы тұлғасын өздігінен дамьітып, олардың ішкі элеуеттерін барынша толығырақ ашқызу үшін оқыту мен тэр- биелеуді субъектілік негізге ауыстыратын тетік ретінде зерттелуде. Білім беру саласындағы шоғырланып қалған көкейкесті мэселелердің шешімдерін табуда қазіргі педагогикалық технологиялардың ықпалы зор, себебі жаңа технологиялардын негізгі өзегі - окушы тұлғасы, оның ішкі интеллектуалдык элеуетін жан-жакты дамыту. Қазіргі уақытта көптеген зерттеушілер жаңа педагогикалық технологияларға терең кызығушылык танытып, білім берудегі технологиялык тэсілді дэстүрлі оқыту әдістерінен анағұрлым тиімдірек деп есептейді. Технология үғымына Б.Т. Лихачев, В.П. Беспалько, В.В. Сериков, В.М. Монахов, М.В. Кларин, И.Я. Лернер, П.И. Пидкасистый, В.В.Гузеев, Н.Д.Хмель, Ғ.М.Құсайынов, Ж.А.Қараев, Ж.У.Кобдикова, М.М.Жампеисова т.б. ғалымдар мен зерттеушілер жан-жақты түсініктемелер бере отырып, олардың практикалық тиімділігі туралы кұнды пікірлер мен нақгы ұсыныстар Педагогика ғылымыңда «технология» ұғымынын зерттелу аясы кеңейіп, әр тұрғыдан аныкгалуы, оның түрлерінің, тұжырымдамалык негіздері мен сипаттамаларының көптігі бұл феноменнің мазмұнын жан-жақты теориялық тұрғыдан талдауға баса назар аударуды қажет Педагогикалық лексикадагы теория, эдістер, здістеме, тех- нология, оқыту технологиясы, педагогикалық технология ұгым- дарының аракатынасын дұрыс ажырата білу жэне практикада дұрыс қолдана білу эр мұғалімнің технологиялык құзыреттілігінің басты 300 көрсеткіші. Практикада кейде «технология» ұғымы «әдістеме» немесе оқытуды ұйымдастырудың «формасы» ұғымының синонимі ретінде колданылып кететіні байкалады. Аталған ұғымдардың барлығы окыту үрдісінде қолданылатын болғандықган мақсатты турде олардың магыналық ерекшеліктерін салыстыра отырып қарастыру қажет. Теория ұғымы біркелкі немесе біртұтас құбылыстар жэне онын элементтері мен кызметтерінің жиынтығын сипаттайтын зандар, категориялар, ұғымдар, тұжырымдамалар, қагидалар жүйесі ретінде сипаттапады. Теория өздіғіиен ешнэрсені өзгерте алмайды, бірак адамнын практикалық әрекеттерін реттеуші рөлін атқарады. Теория адамдардың санасы арқылы қабылданады және сол теорияны ақиқатқа айналдыру үшін белгілі дэрежедегі күш пен энергияны жұмсаған жағдайда ғана материалдана алады. Теория үшін оның ережелеріне кіретін дәлелдемелер, негіздемелер міндетті болып табылады: егер негіздеме болмаса, онда теория да жоқ. Кез келген теорияның көздейтін соңғы мақсаты - оның практикада жүзеге асырылып, сол арқылы оның кұндылығынын бағалануы. жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|