«Мән-мағына» – «Негізгісін таңда» әдісі (М

☺ жүргізушінің немесе оқытушының белгісімен студенттер өздері құнды
деп есептейтін, мәтіннің негізгі мағынасын құрайтын жолдардың астын
қарындашпен сызып қояды; 
☺ студенттер аты-жөнін асты сызылған жолдың үстіне жазады;
☺ мәтін шеңбер бойымен жылжиды. Әрқайсысы қарап шығып,
алдындағы ойыншыларға бес балдық жүйе бойынша баға қояды. Бұған тек
бірнеше секунд қана беріледі;
☺ жүргізушінің белгісімен мәтін көршісіне өтеді;
☺ мәтін бір бағытта ғана жылжи отырып, алғашқы иесіне қайта оралуы
тиіс;
☺ ұпайлары есептеледі;
☺ ең көп ұпай жинаған жеңімпаздар анықталады. Ойын аяқталады.
Бұл әдісті топтық, жекелей жұмыстардың бәрінде де қолдана беруге
болады. Ең маңыздысы – тақырыпты немесе мәтінді студентттің өз бетімен
оқып үйренуіне ықпал ету.
 
«Тірек белгілер» мәтінді оdоs)қу әдісі (М. Жанпейісоdоs)ва)
Ең алдымен мәтін оқылады, студенттер неғұрлым жақсы
түсінуге тырысып, конспектілеулері тиіс. Конспектілерде
сөздер мен сөйлемдер болмауы керек. Тек қана суреттермен немесе шартты
белгілермен беру - басты талап. Мәтінді бөліктермен бейнелеуге де болады.
Сызбаларды кезекпен көрсетіп, түсіндіреді, ал басқалары оны бағалап
озық идеяны таңдайды. Бейнелеудің ерекше шешім тапқан бірегейлігі есепке
алынады.
Мысалы, «Ат-ер қанаты» деген ойды беру үшін ер адамды және құс
қанатын салуға болады, т.с.с. Сөйтіп, тұтас мәтінді беріп шығуға болады. 
ИНСЁРТ
Инсёрт – сын тұрғысынан ойлау технологиясы
тәсілдерінің бірі.
 
Ол
 
оқылымның тиімді
тәсілдерінің бірінен саналады. Оның авторлары Д. Воган және Т. Эстес сияқты
ғалымдар. Кейіннен оны Ч. Темпл, К. Меридит және Д. Стилл жетілдіре
отырып, жазу мен оқу арқылы сын тұрғысынан ойлау технологиясына
қолдануды ұсынған.
Бұл тәсілдің атауы - оның бастапқы әріптерінен тұратын қысқарған сөз: 
I — inter» - өзара, «act» - әрекет) – үнемі біреуменactive (интербелсенді).
N — noting (танымдық).
24

S — system for» - өзара, «act» - әрекет) – үнемі біреумен (жүйе).
E — effective (тиімді болу үшін).
R — r» - өзара, «act» - әрекет) – үнемі біреуменeading (оқу немесе оқылым).
T — thinking (ойлану, ой елегінен өткізу).
Аудармасы ағылшын тіліндегі мағынасын нақты бере алмауы да
ықтимал. Оның себебі сатылы аудару кезінде еркін аударма әдісі қолданылады
да, жалпы мағынасын беру мақсат етіледі. Жалпы алғанда мәтінді тиімді оқу
мен жазылымды жүзеге асыру үшін интербелсенді әдіс арқылы таным үдерісін
дамытып, сын тұрғысынан ойлануды дамытуды көздейді. Инсертті оқылымда
да, жазылым мен тақырыпты талдауда да мақсатқа сай қолдана беруге болады. 
Басқаша айтқанда, оқылым кезінде мәтінді белгі қойып оқу. Жаңа білімді
меңгеру барысында тақырыпты өз беттерінше оқып үйрену үшін қолданылады.
Студент берілген мәтінді мұқият оқи отырып, әр абзац тұсына белгі қойып
отырады:

жүктеу/скачать 6,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: