Мемлекет және қуқықі теориясы Оцу ццралы
Заңды жауапкершіліктің түрлері
жүктеу/скачать 7,78 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4. Заңды жауапкершіліктің түрлері.
Занды жауапкершіліктің төмендегідей түрлері болады: 1. Қылмыстық - тек қылмыстар үшін колданылады; ешкім де сот шешімінсіз қылмыс жасаганы үшін кінәлі деп танылмауы және қылмыстық жауаптылыққа тартылмауы тиіс. Қылмыстық жазалау шаралары - кінэлінің түлғасына бағытталған мемлекеттік мәжбүрлеудің ең катаң нысандары - бас бостандыгынан айыру, өлім жазасы жэне т.б. 2. Әкімшілік - әкімшілік теріс қылықтарды жасаганы үшін туындайды жэне айыппұл, арнайы құқыгынан айыру және т.б. сияқты шаралардан корініс табады. 3. Азаматтық - мүліктік сипаттағы шарттық міндеттемелерді бүзу және шарттан тыс мүліктік зиян келтіру үшін туындайды. Азаматтық-құкықтық жауапкершіліктің негізгі қагидасы - зиянды толыгымен өтеу. 4. 1 әртіптік - еңбек, оқу, қызметтік, әскери тортіпті бұзу үшін қолданылады; тәртіптік жауапкершілік шаралары - сөгіс, қатаң сөгіс, жүмыстан шығару жэне т.б. 5. Материалдық - қызметкерлер мен жүмысшылардың өз кызметтік міндеттерін орындауы барысында кәсіпорынға, меке- меге, ұйымга келтірген зияны үшін туындайды. 5. Әрекеттің қүқыққа қайшылығын жэне заңды жауапкер- шілікті жоятын жағдайлар. Оларға мыналарды жатқызуға бо лады: 1) есі дүрыс еместік - түлғаның өз әрекеттеріне есеп бере ап- мауы; 2) қажетті қорганыс - мемлекеттің, қоғамның түлганың мүд- делерін қоғамға қауіпті нүқсан келтіруден қорғау барысында нүқ- сан келтіруші түлғаға зиян келтірумен сипатталады; алайда, қа- жетті қорғаныс шегінен асып кетпеуі тиіс, яғни, қорғанудың нұқ- сан келтірушіліктің коғамға қауіптілігінің сипаты мен дәрежесіне айқын түрде сәйкес келмеуі орын алмауы тиіс; 3) аса қажеттілік - мемлекеттің, қоғамның, түлганың мүдделе- ріне қауіп төндіруші эрекетті жою жағдайында мүмкін, қойы- латын шарт - бұл қауіп басқа құралдармен жойыла алмауы қажет жэне аса қажеттіліктен туындаған зиян алдын алған зияннан аз болуы тиіс; 4) қогамға аса қауіптілігі жок құқықбұзушылық; 5) казус (жағдай) және т.б. 92 № 38 кесте 93 |