215
ҧмыту
спецификасы,
бірнеше
факторлармен
байланыстырылады.
А. Г. Литвактың зерттеулеріі соқырлар мен нашар
кӛретіндердің есіндегі бейнелерді ҥнемі жаңғыртып отырмаса,
жойылып кету ҥрдісі болатынын айтады.
Соқырлар және нашар кӛретіндер ҥшін, алынған ақпараттың
маңыздылығы, оны есте сақтауда ҥлкен рӛл атқарады. Соқыр бала
ҥшін, объектілер мен ҧғымдар, кӛретін балалардағыдай, ӛз
мәнінде ешқандай маңызды болмағандықтан, ӛз мағынасын
жоғалтады, тез ҧмытылады. Осымен байланысты, олардағы
мнемикалық ҥдерістер бірнеше рет кӛп қайталау мен
жаттығулардан ғана емес, материалды логикалық ӛңдеуден,
бейнелерді нақтылаудан, ӛмірдегі маңызын тҥсіндіруден
қҧралады.
Тану ерекшеліктерінің дамуын сипаттай отырып, Т. Н.
Головина
нашар
кӛретіндердің
кӛру
арқылы
тануы,
кӛретіндермен
салыстырғанда,
дҧрыстық,
спецификалық,
талдаудың
кӛп
қырлылығы,
қарқыны
жақтарынан
ӛзгешеленетінін айтады. Оларға тануда, кӛп қателік жіберу мен
тҧтас объектінің қасиетін бӛліп, сипаттай білудің болмауы тән.
Жеке белгілерді ажырата білмеу, жалпылық, ерекшелік және
жалғыздық категорияларын толық ҧғынбаумен тҥсіндіріледі.
Тану ҥдерісіне сипап-сезу мҥмкіндігін пайдаланған кезде, нәтиже
бірден ӛзгереді. Осылайша, қалыпты анализаторларды барынша
пайдалану, соқыр және нашар кӛретін оқушылардың есте сақтау
қабілетін кҥшейтуге септігін тигізеді.
Материалдың жҥйелілігі, классификациясы, топталуы,
қабылдау нақтылығы, есте сақтау қабілеті дамуының алғышарты
болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: