Пікір беруші, филология ғылымдарының докторы, С



Pdf көрінісі
бет257/322
Дата15.09.2023
өлшемі8,8 Mb.
#107975
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   322
Байланысты:
Абайтану Қмж

Дескриптор:
1.Топпен ақылдасып, кестенің 1-бағанындағы 
тапсырмаларды талқылайды
2.Кестенің 2-бағанын толтырады
Бағалау: 
«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі
 
W9OsGY4T8k 
 
Сөздіктер 
Кесте
 
 
Кесте
Сабақтың 
соңы 
5 мин 
2.Кері байланыс: «Табыс таразысы» 
1.Мен үшін таныс немесе жеңіл ақпарат...
2.Мен үшін ең маңызды және күрделі ақпарат... 
(Стикерлерге жазып, таразыға жапсырады)
 


309 
етесің?» өлеңімен мазмұндастық, ойсабақтастығы сезіледі. Абай лирикасына тән 
ішкі динамика, ой терендігі, сөзім мелдірлігі мүнда да айқын көрінеді. Оқырман 
лирикалық қаһарманның жүрегін жаралап, жігерін жасытқан ыстық сағынышқа 
шүбәсіз иланады. Оның кейіпкері ғашығының бірауыз сөзіне зар болып, 
қаншалықты қамықса да егілмейді, үмітін ұзбейді. Абай өлеңдерінен ара кідік 
көздесіп қалатын тағдырға мойын ұсынушылықтың, жақсы-жаман атаулыны 
тағдырдың ісі деп санаушылықтың да нышаны байқалады. Өлеңнің сыртқы 
пішінінде жаңалық бар. Оның шумақ, буын, үйқас өрнектері қазақ өлеңінің 
дәстүрлі үлгілерімен үйлеспейді. Шумақтардың алгашқы 4 жолы шалыс (-а, -б, -а, -
б) ұйқасады да, негізгі ойдың түйіні өзара ұйқасқан соңғы 2 тармақта беріледі. Өр 
тармақтағы буын сандары да әр қилы: тармақ бойынша алғанда ол 5/7, 5/7, 6/6 
түрінде аралас буын болып келеді. Өлең алғаш рет 1909 жылы Санкт-Петербургте 
жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбайүғылының өлеңі» атты жинақта 
жарияланды. Өлең өзбек, қырғыз, орыс, тәжік, турікмен, қарақалпақ, ұйғыр 
тілдеріне аударылған.
Ақын бұл өлеңіне ән шығарған. Әнді А.В. Затаевич 1930 ж. жазушы
С. Мұқановтан Москва қаласында жазып алып нотағатұсірген. Әннің бұл үлгісі 
Осман Қашағановтан жазып алынған түріне ұқсас. А.В. Затаевич: «Музыка 
тұрғысынан қарағанда, осы ұсынылып отырған «Татьяна хаты»-өте сәтті, 
ойдағыдай шыққан қазақ авторының шығармасы»,- деп, жоғары пікірін білдірген. 
Композитор Л. Хамиди жазып алған ән үлгісі А.Э. Бимбоэстің нотаға хаттаған 
түрімен өте ұқсас. 1939 жылы профессор Б.Г. Ерзаковичте белгілі әнші
Қ. Лекеровтен осы әннің тағы да бір түрін жазып алған болатын. Әннің 3-4 және 6- 
түрлері бір-бірімен өте ұқсас. Ал, 1-, 2 және 5- түрлері әуендік болсын, екпіндік-
ырғақтық жағынан әлгі жоғарыда аталған ән үлгілерінен өзгеше, алшақтау. Себебі, 
Қашағанов пен Мұқановтан және Лекеровтен жазып алынған әндер дәстүрлі қазақ 
әуен-саз арнасында айтылады. Әннің 1-, 2- түрлері бірқалыпты 2/4 ырғақ-елшем 
кестесімен ерекшеленетін болса, әннің қалған түрлері-аралас музыкалық 
елшемдермен сипатталады. Композитор Ғ. Жұбанова ақынның бұл әнінің 
вариациясын жасады, С. И. Шабельский 4 белімді фортепионалық триосына бір 
бөлім етіп енгізді, А. А. Гурьев романс жазды.
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   253   254   255   256   257   258   259   260   ...   322




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет